သုမနဗုဒၶ၀င္

မဂၤလဘုရားရွင္ ေရွးဦးစြာပြင့္ေတာ္မူသည့္ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ မဂၤလဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရားရွင္အျဖစ္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္မွ ထြက္ေတာ္မူေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္တို႔ျဖင့္ စၾက၀ဠာ တိုက္ တစ္ေသာင္း ထြန္းလင္းေနခဲ့ရာမွ မဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ အခါ ေလာကဓါတ္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္း ေမွာင္အတိက်သကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ ေတာ္မူရာ အသက္တမ္းႏွစ္ ကိုးေသာင္းမွ ဆုတ္ယုတ္၍ အသက္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ထိုအသက္ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွ တိုးတက္လာကာ အသေခ်ၤယ်တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအေသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တစ္ဖန္ဆုတ္ယုတ္ျပန္၍ အႏွစ္ ကိုးေသာင္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

သုမနဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ေတာ္မူၾကရာ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျပည္မွနတ္သက္ေခြၽ၍ လူ႔ျပည္ ေမခလေနျပည္ေတာ္ သုဒတၱမင္းႀကီး၏ အဂၢမေဟသီ သိရိမာေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီး၏ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ မင္းႀကီးသည္ မိဖုရားႏွင့္ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေဆာင္ အေယာင္ အေစာင့္အေရွာက္တို႔ကို ေပးကာ ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့သည္။ ဆယ္လ ျပည့္ေသာအခါ ဖြားျမင္ေတာ္မူ၍ သုမနမင္းသားဟု အမည္ ေပးေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္း ေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့ သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ ဟူသမွ် တို႔၌ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူး အံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ ၾကသည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ သုမနမင္းသားသည္ တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၀ဋံသိကာ အမည္ရွိေသာ မင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းကိုး ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး လြန္စြာေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ စႏၵေရႊနန္းေဆာင္၊ သုစႏၵေရႊနန္း ေဆာင္၊ ၀ဋံသေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းမသံုး ေဆာင္တို႔၌ ၀ဋံသိကာမိဖုရား အမွဴးရွိေသာ ရံေရြေတာ္ သံုးသန္းေျခာက္သိန္းတို႔ႏွင့္တကြ နတ္တို႔တမွ် စည္းစိမ္ကို ခံစား စံစား ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ အႏုပမမင္းသားျဖစ္ခဲ့၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနရာတြင္ ၀ဋံသိကာ မိဖုရားႀကီးမွ အႏုပမ မင္းသားကို ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသည့္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း နတ္တို႔ ဆင္ယင္ေပးအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ ဆင္ယာဥ္ ကိုစီးကာေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သုမနမင္းသား ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ေၾကာင္းကို ေတြ႔ျမင္ သိရွိၾကားသိၾကေသာ လူေပါင္းကုေဋသံုးဆယ္တို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ကို အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾက၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အံ့ေသာ ေန႔တြင္ အေနာမနိဂံုးသူ အေနာမမည္ေသာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာတြင္းပင္ ေနခိုေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းတို႔ကို စြန္႔ခြါၿပီး တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းခရီးအၾကား၌အႏုပမမည္ေသာ တကၠတြန္းသည္ လွဴဒါန္း အပ္ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့ၿပီး ကံ့ေကာ္ေဗာဓိပင္အရင္း၌ျဖန္႔ခင္းလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အေတာင္းသံုးဆယ္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြထုိင္ေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ကာ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ ေတာ္မူခဲ့၍ ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳ Óဏ္တို႔ကို ရေတာ္မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစ ၥ သမုပၸါဒ္ တရားကို အႏုလံု၊ ပဋိလံု အစုန္အဆန္အားျဖင့္ သံုးသပ္ ေတာ္မူၿပီး ၀ိပႆနာÓဏ္ကို ပြားမ်ားေတာ္ မူခဲ့၏။ ေနအ႐ုဏ္ တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အသာဓာရဏ Óဏ္ေတာ္စေသာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ထိုးထြင္း သိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္အရဟတၱဖိုလ္ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ဘုရားရွင္အေလာင္း ေတာ္ဘ၀ ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါေတာထြက္ခဲ့ၾကေသာရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္တို႔ရွိရာ မဟာေဗာဓိပင္မွ တဆယ့္ ရွစ္ယူဇနာကြာေ၀းေသာ ေမခလၿမိဳ႕၊ ေမခလဥယ်ာဥ္သို႔ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ခဏခ်င္း <ကေတာ္ မူခဲ့သည္။ ရဟန္းကုေဋသံုးဆယ္တုိ႔သည္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆိုၾက ကုန္လ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္၌ ေနထိုင္ၾကကာ ဘုရားရွင္ကို ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္သည္ ဥယ်ာဥ္မွဴးကို ေစခိုင္းကာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ မိကြဲဖတူ ညီေတာ္သရဏ မင္းသားႏွင့္ ပုေရာ ဟိတ္ပုဏၰား၏သား ဘာ၀ိတတၳလုလင္တို႔ကို ေခၚေစေတာ္မူၿပီး ရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္ သရဏမင္းသား၊ ပုေရာဟိတ္သား ပုဏၰားလုလင္ တို႔ႏွင့္အတူ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာတို႔အား ဘုရားရွင္တို႔ ေဟာၾကားေတာ္ မူျမဲျဖစ္သည့္ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာ ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔သည္ သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ေတာ္မူခဲ့ ၾကသည္။

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

သုမနဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ တန္ခိုး အာႏုေဘာ္ ႀကီးမားေသာ အတုလနဂါးမင္းျဖစ္ေတာ္မူ၍ ေလာကသံုးပါး၌ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူၿပီဟု ၾကားသိ ခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ေဆြမ်ဳိးအေပါင္းျခံရံလ်က္ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ သုမနဘုရား ရွင္ႏွင့္တကြ အျခံအရံ ရဟန္းကုေဋ တစ္သိန္းတို႔အား နတ္၌ျဖစ္ေသာ တူရိယာမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ သကၠာရျပဳျခင္း၊ ဆြမ္းအေဖ်ာ္တို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္း၊ ရဟန္းေတာ္ တစ္ပါးတစ္ပါးအားတစ္စံုစီေသာ သကၤန္းလ်ာ ပုဆိုးတို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ျဖင့္ အသဒိသဒါန အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴေတာ္မူခဲ့သည္။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ထိုအတုလနဂါးမင္းကို ဤနဂါးမင္းသည္ ေနာင္လာမည့္ ဘဒၵကမၻာတြင္ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားျဖစ္ေတာ္မူလတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္ခံစကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားကိုၾကားရေလလွ်င္ အလြန္႔အလြန္စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစ၍ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရန္ ျမဲျမံစြာေဆာက္တည္ခဲ့ ေလသည္။

သုမနဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာတပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္ သရဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ဘာ၀ိတတၳမေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ အလုပ္ အေကြၽးရဟန္းကား ဥေဒနမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မအစံုတို႔သည္ အရွင္မ ေသာဏာေထရီႏွင့္ အရွင္မ ဥပေသာဏာ ေထရီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ မဟာေဗာဓိပင္ကားကံ့ေကာ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာတို႔ကား ၀႐ုဏသူေဌးႏွင့္ သရဏသူေဌးတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ ၍(အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမတို႔သည္ စာလာႏွင့္ ဥပစာလာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ သုမနဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ကိုးဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ေရႊတိုင္ႀကီးႏွင့္ တူေတာ္မူ၍ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းကို ထြန္းလင္း ေတာက္ပေသာ ကိုယ္ေတာ္ ေရာင္ျဖင့္ အထူးပင္ တင့္တယ္ သပၸါယ္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေမခလၿမိဳ႕ ေမခလဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူေသာ သုမန ဘုရားရွင္၏ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာ ဓမၼာဘိသမယ တရားပြဲႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ ႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ ၾကသည္။ တစ္ဖန္ သုမနဘုရား၏ သုနႏၵ၀တီၿမိဳ႕သရက္ပင္၏ အနီး၌ တိတိၳတို႔၏ မာန္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေတာ္မူျခင္းငွာ လြန္စြာဆန္းၾကယ္ အံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းေသာေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူလ်က္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔အား ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ဒုတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္း ကုန္ေသာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရားထူးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တစ္ဖန္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ လာခဲ့ၾကကုန္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ ဤစၾက၀ဠာေန နတ္လူျဗဟၼာ တို႔သည္ စုေ၀းမိၾကၿပီး ထိုအစုအေ၀း၌ နိေရာဓသမာပတ္ကုိ အဘယ္သို႔၀င္ စားသနည္း။ အဘယ္သို႔ နိေရာဓသမာပတ္ ေရာက္သူျဖစ္သနည္း။ နိေရာဓသမာပတ္မွ အဘယ္သို႔ ထသနည္း စသည္ျဖင့္ သံသယ၀င္ကာ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ သမၼဳတိ နတ္ျဖစ္ေသာ အရိႏၵမမင္းႏွင့္အတူ ေလာကသံုးပါး၏ ကိုးစားရာ သုမနဘုရားထံ ခ်ဥ္းကပ္ၾကကုန္၍ ေမးေလွ်ာက္ ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္က ထိုျပႆနာကို ေျဖရွင္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲတြင္ ကုေဋကိုးေသာင္း ကုန္ေသာ နတ္လူျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾက ကုန္၏။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း သံုးႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့၏။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ေမခလၿမိဳ႕ကိုအမွီျပဳ၍ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ၀ါကြၽတ္ေသာ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ရဟႏၲာ ေပါင္း ကုေဋတစ္သိန္း တို႔ႏွင့္အတူပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤကား ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၀ယ္ သကၤႆၿမိဳ႕၏ မနီးမေ၀း ေသာအရပ္ တစ္ယူဇနာ အတိုင္းအရွည္ရွိေသာ ေရႊေတာင္ထက္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ ေသာ အခါ အရိႏၵမမင္း ကို ျခံရံလ်က္ လာၾကကုန္ေသာ မင္းေယာက္်ား ကုေဋကိုးေသာင္းတို႔ကို တရားေဟာၾကား ဆံုးမေတာ္မူကာ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတာ္ခ်ည္း ျဖစ္ေစကုန္၍ ထိုေန႔၌ပင္ ရဟႏၲာမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ သည္။ ထိုရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အစည္းအေ၀း၌ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္အခါတစ္ပါး၀ယ္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးျမင္ျခင္းငွာ ဆည္းကပ္လာခဲ့၏။ ထိုအခါ၌ ကုေဋရွစ္ ေသာင္း ရဟႏၲာအေပါင္းတို႔၏ အလယ္တြင္ သီးတင္းသံုးကာ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ကယ္တင္ထိုက္သူတို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူ၍ သစၥာေလးပါးတရားကို သိေစ ထိုက္သူတို႔ကို သိေစေတာ္မူကာ လမင္းႀကီးသည္ ကြယ္၀င္သြားသကဲ့သို႔ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။ သုမနဘုရားရွင္၏ အတူမရွိေသာ Óဏ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ အတူမရွိေသာ ရတနာတို႔သည္လည္းေကာင္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ တည္ျမဲေသာ အႏွစ္မရွိ။ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္ေလစြ။

ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူျခင္း

အျခံအရံအေက်ာ္အေစာကို ေဆာင္ေတာ္မူေသာ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါရာမေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္၌ပင္ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္သည္ ေလးယူဇနာျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္းေသာ အသမၻိႏၷ ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္အတြင္း၌ ဌာပနာ သြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေန လူအေပါင္းတို႔သည္ ရတနာခုနစ္ပါးျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။