ေရ၀တဗုဒၶ၀င္

ဘုရားရွင္ေလးဆူပြင့္ေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ ဒုတိယေျမာက္ ပြင့္ေတာ္မူသည့္ သုမနဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ လူတို႔၏ သက္တမ္းကိုးေသာင္းမွ ဆယ္ႏွစ္တမ္းအထိ ဆုတ္ယုတ္ ခဲ့ၿပီး တစ္ဖန္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွအသေခ်ၤယ်တမ္းထိ တိုးတက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအသေခ်ၤယ် တမ္းမွ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ျပန္ရာ အသက္တမ္းေျခာက္ေသာင္းသို႔ေရာက္ေလလွ်င္ ေရ၀တဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူ ခဲ့သည္။

ေရတ၀ဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူ ၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႕ျပည္သို႔ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္ခ်က္ အရ တုသိတာနတ္ျပည္မွ နတ္သက္ေခြၽ၍ လူ႕ျပည္ သုဓည၀တီေနျပည္ေတာ္ ၀ိပုလမင္းႀကီး၏အဂၢမေဟသီ ၀ိပုလာမည္ေသာ မိဖုရားႀကီး၏ သန္႔ရွင္း သိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶ စြဲေနစံေပ်ာ္ ကိန္းေအာင္းေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဆယ္လလြန္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ စိတၱကုဋ္ေတာင္မွ ေရႊဟသၤာမင္း ထြက္ေတာ္မူသကဲ့သို႔ မယ္ေတာ္၏ ၀မ္းၾကာတိုက္မွ မီး႐ႈးသန္႔စင္ဖြား ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူ ေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္း ေတာ္ဟူသမွ်တို႔၌ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူးအံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ ေရ၀တမင္းသားသည္တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္ ေရာက္လာေသာအခါ သုဒႆနာအမည္ရွိေသာမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ အထူးထူး အျပားျပား တင့္တယ္ လွပေသာ သုဒႆနေရႊနန္းေဆာင္၊ ရတနဂၣိေရႊနန္းေဆာင္၊ အာေ၀ဠ ေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္တို႔၌ သုဒႆနာမိဖုရား အမွဴးရွိေသာ ရံေရြေတာ္ သံုးေသာင္းသံုးေထာင္တို႔၏ ခယလုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ေထာင္တို႔ ပတ္လံုး နတ္စည္းစိမ္ႏွင့္တူေသာ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား၏ သားေတာ္မွာ၀႐ုဏမင္းသား ျဖစ္ခဲ့၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနေတာ္မူရာတြင္ သုဒႆနာမိဖုရားႀကီးမွ ၀႐ုဏမင္းသားကိုဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသည့္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါး တို႔ကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း နတ္တို႔ ဆင္ယင္ေပးအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ အာဇာနည္ျမင္းကေသာ ရထားကို တက္စီးလ်က္ ဆင္၊ ျမင္း၊ ရထား၊ ေျခလ်င္ ဟူေသာ အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ စစ္တပ္ႀကီးျဖင့္ ႀကီးက်ယ္စြာ ေတာထြက္ ေတာ္ မူခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ဆင္ယင္လာခဲ့ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ဘ႑ာစိုး အားေပးအပ္၍ ဆံေတာ္တို႔ကို လက္သံုးေတာ္သန္လ်က္ျဖင့္ ပယ္ျဖတ္ကာ ေကာင္းကင္သို႔ ပစ္လႊင့္ ေတာ္မူခဲ့၏။ သိၾကားမင္းသည္ ဆံေတာ္တို႔ကို ေရႊပန္းေတာင္းျဖင့္ ခံယူ၍ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္၊ျမင္းမိုရ္ေတာင္ထိပ္၌ ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ျဗဟၼာမင္း လွဴဒါန္းသည့္ ၾကာသကၤန္းကို ၀တ္႐ံုကာ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေၾကာင္း ၾကားျမင္သိရွိၾကသည့္အခါ အေလာင္းေတာ္ကို အတုလိုက္၍ တစ္ကုေဋ အေရအတြက္ရွိေသာ ျပည္သားတို႔သည္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုရဟန္း တို႔ႏွင့္အတူ ခုနစ္လၾကာ ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ျမတ္တို႔ကုိ က်င့္ၾကံႀကိဳး ကုတ္အားထုတ္ ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အံ့ ေသာေန႔တြင္ သာဓုေဒ၀ီ အမည္ရွိေသာ သူေဌးသမီးလွဴဒါန္း အပ္သည့္ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္ မူၿပီးလွ်င္ ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာ၌ ေနခိုေတာ္မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာ အခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းကို စြန္႔ခြါၿပီး တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရွာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းခရီးအၾကား၌မထင္ရွားေသာ တကၠတြန္းတစ္ေယာက္ လွဴဒါန္းအပ္သည့္ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံေတာ္မူခဲ့၍ မဟာေဗာဓိ ကံ့ေကာ္ ပင္ရင္း ျဖန္႔ခင္း လိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ငါးဆယ့္သံုးေတာင္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ေတာ္မူလာခဲ့သည္။ ထိုအပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ စံေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကိုေဆာက္တည္ေတာ္မူကာ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ေတာ္မူၿပီး ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကိုေအာင္ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက္တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳÓဏ္တို႔ကို ရေတာ္ မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကို အႏုလံုပဋိလံု အစုန္အဆန္ အားျဖင့္ သံုးသပ္ေတာ္မူခဲ့ရာ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အာသ၀ကၡယ Óဏ္ေတာ္ျမတ္ကို ထိုးထြင္း သိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ ေလးဆယ့္ကိုးရက္ အရဟတၱဖိုလ္ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ ဘ၀ ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါေတာထြက္ခဲ့ၾကေသာတစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔ရွိရာ မဟာေဗာဓိ ပင္မွ တစ္ဆယ့္ရွစ္ယူဇနာ ကြာေ၀းေသာ ၀႐ုဏဥယ်ာဥ္သို႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ တစ္ခဏ ခ်င္း<ကသြားေတာ္မူခဲ့၏။ တစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆို ၾကကုန္လ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္၌ ေနထိုင္ၾကကာ ဘုရားရွင္ကို ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည္။ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ထိုရဟန္းေတာ္တို႔အား ဘုရားရွင္တို႔ ေဟာၾကား ေတာ္မူျမဲျဖစ္သည့္ ဓမၼစကၠ ပတၱနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ တစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းတို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ ၾကကုန္၏။ ေအာက္မဂ္ ေအာက္ဖိုလ္၌ တည္ေသာသတၱ၀ါ အေရအတြက္ ကာလအပိုင္းအျခား မရွိ မ်ားျပားခဲ့ကုန္၏။

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပုဏၰားတုိ႔၏ အတတ္ပညာတို႔၌ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေသာ အတိေဒ၀ပုဏၰား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုပုဏၰားသည္ ေရ၀တဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ခဲ့ရ၍ တရားေတာ္ကို နာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလရာ လြန္စြာၾကည္ညိဳလွသျဖင့္ သရဏဂံု သံုးပါး၌ တည္ခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဂုဏ္တို႔ကို ဂါထာတစ္ေထာင္ ျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးေလွ်ာက္ဆိုခဲ့၏။ အဖိုးက်ပ္တစ္ေထာင္ ထိုက္တန္ ေသာ အေပၚ႐ံု အ၀တ္ကို ဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းပူေဇာ္ခဲ့၏။ ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ အတိေဒ၀ပုဏၰားကို ဤကမၻာမွေနာက္ ႏွစ္အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းထက္သို႔ေရာက္ေသာ္ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမ မည္ေသာ ဘုရားစင္စစ္ျဖစ္ေတာ္မူလတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား ၾကားေတာ္မူခဲ့ သည္။ အေလာင္းေတာ္ အတိေဒ၀ ပုဏၰားသည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားကို ၾကားရေလလွ်င္ အလြန္၀မ္းေျမာက္ လက္ပမ္းေပါက္ခတ္လ်က္ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရန္ ျမဲျမံစြာ ေဆာက္တည္ခဲ့ေလသည္။

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က)ျမတ္ေသာ တပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္၀႐ုဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ျဗဟၼေဒ၀မေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ အလုပ္အေကြၽး ရဟန္းေတာ္မွာ အရွင္သမၻ၀ မေထရ္ျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ)တပည့္မအစံု တို႔ကား အရွင္မဘဒၵါေထရီႏွင့္ အရွင္မ သုဘဒၵါေထရီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ကံ့ေကာ္ ပင္ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာတို႔ကား ပဒုမသူေဌးႏွင့္ ကုÍၨရသူေဌးတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ (အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမတို႔သည္ သိရိမာႏွင့္ ယသ၀တီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၍ ကိုယ္ေတာ္မွထြက္ေသာ ပကတိေရာင္ျခည္ေတာ္သည္ ေန႔ေန႔ညဥ့္ညဥ့္ ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ယူဇနာ တိုင္တိုင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေတာ္မူခဲ့သည္။

(ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ ၀႐ုဏဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပဲြႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့၍ ေအာက္မဂ္၊ ေအာင္ဖိုလ္၌တည္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ကား မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္မ်ားျပား ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ ဥတၱရၿမိဳ႕၌ အရိႏၵမမင္း မင္းျပဳေနစဥ္ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ေဒသစာရီ <ကခ်ီေတာ္မူခဲ့၍ ဥတၱရၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ရာ အရိႏၵမမင္းသည္ လူေပါင္းသံုးကုေဋျခံရံလ်က္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆိုခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္အား ဖူးေတြ႕ရသည့္အခါ လြန္စြာၾကည္ၫိုလွသျဖင့္ ဘုရားရွင္ႏွင့္ တကြ သံဃာေတာ္မ်ားအား ပင့္ဖိတ္၍ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ႀကီးစြာေသာ အလွဴႀကီးကို ေပး၍ သံုးဂါ၀ုတ္က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဆီမီးပူေဇာ္ပြဲႀကီးျဖင့္ ပူေဇာ္ခဲ့ေလ သည္။ ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္က အရိႏၵမမင္းႀကီးႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေသာ ဆန္းၾကယ္ေသာ တရားေတာ္ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီးကား ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ ႀကီးတြင္ နတ္လူေပါင္း ကုေဋတစ္ေထာင္တို႔ သစၥာေလးပါးတရားကိုသိကာ ကြၽတ္တမ္း ၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဖန္ အခါတစ္ပါး၀ယ္ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ဥတၱရနိဂံုးကို အမွီျပဳ၍ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး နိေရာဓသမာပတ္ကို ၀င္စားေတာ္မူခဲ့၏။ နိဂံုးေန လူအေပါင္းတို႔သည္ ယာဂု၊ ဆြမ္းခဲဖြယ္စသည္ တို႔ကို ယူေဆာင္၍ သံဃာေတာ္တို႔အား ေပးလွဴခဲ့ၾက သည့္အျပင္ ဘုရားရွင္ကို မဖူးျမင္ခဲ့ရ၍ သံဃာေတာ္မ်ားအား ေမးေတာ္မူခဲ့ၾကရာ သံဃာေတာ္မ်ားက ဘုရားရွင္သည္ နိေရာဓသမာပတ္၀င္စားေနေၾကာင္း ျပန္လည္အမိန္႔ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ ခုနစ္ရက္ ေျမာက္၍ နိေရာဓသမာပါတ္မွ ထေတာ္မူလာေသာ ဘုရားရွင္ကို လူအေပါင္းတို႔ ဖူးျမင္ရေလလွ်င္ လြန္စြာၾကည္ၫို ခဲ့ၾက၏။ ဘုရားရွင္အား ဆည္းကပ္ လုပ္ေကြၽးခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္ နိေရာဓ သမာပတ္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ကို ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ ဘုရားရွင္က နိေရာဓ သမာပတ္၏ အက်ဳိးအာနိသင္တို႔ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ သံုးႀကိမ္ ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပဲြႀကီး ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ နတ္လူအေပါင္း ကုေဋတစ္ရာ သစၥာေလးပါးကိုသိကာ ကြၽတ္တမ္း ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ သာ၀ကအစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္သည္ သုဓည၀တီၿမိဳ႕၌ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ မေရ မတြက္ႏိုင္ေသာ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ေရွးဦးစြာေသာ တပည့္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း ႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဖန္ ေမခလၿမိဳ႕၌ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳေတာ္ မူခဲ့ၾက ကုန္ေသာ ရဟႏၲာကုေဋတစ္သိန္းတို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္ မူကာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ပါတိေမာက္ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒုတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ တပည့္သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၌ ပညာအရာ ဧတဒဂ္ရ ေတာ္မူေသာ လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က ၀႐ုဏမေထရ္သည္ ႀကီးစြာ မက်န္းမမာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရာ သူနာလာေမးခဲ့ၾကကုန္ေသာ လူအေပါင္းတို႔အား လကၡဏာေရးသံုးပါးကို ပိုင္းျခား ေဖာ္ျပလ်က္ တရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူတို႔သည္ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔လည္း ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္သည္ ထိုရဟန္းတို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၍ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ သာ၀က အစည္း အေ၀းႀကီး၌ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ျဖစ္ခဲ့၏။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔အား ဆယ္ပါးေသာ Óဏ္ေတာ္ အစြမ္းကို ျမင္ေတာ္မူေစကာ ေလာကႀကီး၌ အၿမိဳက္တရားကို ေဖာ္ျပေတာ္မူ၍ မီးစာကုန္သျဖင့္ ၿငိမ္းစဲသြားေသာ မီးေတာက္ မီးလွ်ံႀကီးပမာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ေရ၀တဘုရားရွင္၏ ႐ူပကာယ ကိုယ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ဆယ္ပါးေသာတရားေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ခ်ဳပ္ဆံုး ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။ ခပ္သိမ္းေသာ သခၤါရတရားတို႔သည္ တည္ျမဲေသာ အႏွစ္ မရွိကုန္။ အခ်ည္း ႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္စြ။

ဓာတ္ေတာ္မ်ားတည္ရွိျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခါနီးတြင္ ငါဘုရား မရွိသည့္ေနာက္ အလံုးစံုေသာ သတၱ၀ါတို႔ နတ္ရြာနိဗၺာန္ေရာက္ၾကေစရန္ ငါဘုရား၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္း မတည္ဘဲ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာကြဲျပား ပ်ံ႕ႏွံ႔ၾကေစကုန္သတည္းဟု ဓိ႒ာန္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး ကံ့ေကာ္ေတာ ဥယ်ာဥ္ႀကီး၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္း တစ္ခြင္၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔တည္ရွိ၍ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔၏ အပူေဇာ္ကိုခံယူေတာ္မူခဲ့ ေလသတည္း။

သုမနဗုဒၶ၀င္

မဂၤလဘုရားရွင္ ေရွးဦးစြာပြင့္ေတာ္မူသည့္ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ မဂၤလဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရားရွင္အျဖစ္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္မွ ထြက္ေတာ္မူေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္တို႔ျဖင့္ စၾက၀ဠာ တိုက္ တစ္ေသာင္း ထြန္းလင္းေနခဲ့ရာမွ မဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ အခါ ေလာကဓါတ္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္း ေမွာင္အတိက်သကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ ေတာ္မူရာ အသက္တမ္းႏွစ္ ကိုးေသာင္းမွ ဆုတ္ယုတ္၍ အသက္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ထိုအသက္ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွ တိုးတက္လာကာ အသေခ်ၤယ်တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအေသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တစ္ဖန္ဆုတ္ယုတ္ျပန္၍ အႏွစ္ ကိုးေသာင္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

သုမနဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ေတာ္မူၾကရာ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျပည္မွနတ္သက္ေခြၽ၍ လူ႔ျပည္ ေမခလေနျပည္ေတာ္ သုဒတၱမင္းႀကီး၏ အဂၢမေဟသီ သိရိမာေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီး၏ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ မင္းႀကီးသည္ မိဖုရားႏွင့္ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေဆာင္ အေယာင္ အေစာင့္အေရွာက္တို႔ကို ေပးကာ ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့သည္။ ဆယ္လ ျပည့္ေသာအခါ ဖြားျမင္ေတာ္မူ၍ သုမနမင္းသားဟု အမည္ ေပးေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္း ေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့ သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ ဟူသမွ် တို႔၌ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူး အံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ ၾကသည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ သုမနမင္းသားသည္ တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၀ဋံသိကာ အမည္ရွိေသာ မင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းကိုး ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး လြန္စြာေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ စႏၵေရႊနန္းေဆာင္၊ သုစႏၵေရႊနန္း ေဆာင္၊ ၀ဋံသေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းမသံုး ေဆာင္တို႔၌ ၀ဋံသိကာမိဖုရား အမွဴးရွိေသာ ရံေရြေတာ္ သံုးသန္းေျခာက္သိန္းတို႔ႏွင့္တကြ နတ္တို႔တမွ် စည္းစိမ္ကို ခံစား စံစား ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ အႏုပမမင္းသားျဖစ္ခဲ့၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနရာတြင္ ၀ဋံသိကာ မိဖုရားႀကီးမွ အႏုပမ မင္းသားကို ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသည့္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း နတ္တို႔ ဆင္ယင္ေပးအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ ဆင္ယာဥ္ ကိုစီးကာေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သုမနမင္းသား ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ေၾကာင္းကို ေတြ႔ျမင္ သိရွိၾကားသိၾကေသာ လူေပါင္းကုေဋသံုးဆယ္တို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ကို အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾက၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အံ့ေသာ ေန႔တြင္ အေနာမနိဂံုးသူ အေနာမမည္ေသာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာတြင္းပင္ ေနခိုေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းတို႔ကို စြန္႔ခြါၿပီး တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းခရီးအၾကား၌အႏုပမမည္ေသာ တကၠတြန္းသည္ လွဴဒါန္း အပ္ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့ၿပီး ကံ့ေကာ္ေဗာဓိပင္အရင္း၌ျဖန္႔ခင္းလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အေတာင္းသံုးဆယ္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြထုိင္ေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ကာ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ ေတာ္မူခဲ့၍ ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳ Óဏ္တို႔ကို ရေတာ္မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစ ၥ သမုပၸါဒ္ တရားကို အႏုလံု၊ ပဋိလံု အစုန္အဆန္အားျဖင့္ သံုးသပ္ ေတာ္မူၿပီး ၀ိပႆနာÓဏ္ကို ပြားမ်ားေတာ္ မူခဲ့၏။ ေနအ႐ုဏ္ တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အသာဓာရဏ Óဏ္ေတာ္စေသာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ထိုးထြင္း သိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္အရဟတၱဖိုလ္ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ဘုရားရွင္အေလာင္း ေတာ္ဘ၀ ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါေတာထြက္ခဲ့ၾကေသာရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္တို႔ရွိရာ မဟာေဗာဓိပင္မွ တဆယ့္ ရွစ္ယူဇနာကြာေ၀းေသာ ေမခလၿမိဳ႕၊ ေမခလဥယ်ာဥ္သို႔ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ခဏခ်င္း <ကေတာ္ မူခဲ့သည္။ ရဟန္းကုေဋသံုးဆယ္တုိ႔သည္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆိုၾက ကုန္လ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္၌ ေနထိုင္ၾကကာ ဘုရားရွင္ကို ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္သည္ ဥယ်ာဥ္မွဴးကို ေစခိုင္းကာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ မိကြဲဖတူ ညီေတာ္သရဏ မင္းသားႏွင့္ ပုေရာ ဟိတ္ပုဏၰား၏သား ဘာ၀ိတတၳလုလင္တို႔ကို ေခၚေစေတာ္မူၿပီး ရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္ သရဏမင္းသား၊ ပုေရာဟိတ္သား ပုဏၰားလုလင္ တို႔ႏွင့္အတူ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာတို႔အား ဘုရားရွင္တို႔ ေဟာၾကားေတာ္ မူျမဲျဖစ္သည့္ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာ ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔သည္ သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ေတာ္မူခဲ့ ၾကသည္။

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

သုမနဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ တန္ခိုး အာႏုေဘာ္ ႀကီးမားေသာ အတုလနဂါးမင္းျဖစ္ေတာ္မူ၍ ေလာကသံုးပါး၌ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူၿပီဟု ၾကားသိ ခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ေဆြမ်ဳိးအေပါင္းျခံရံလ်က္ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ သုမနဘုရား ရွင္ႏွင့္တကြ အျခံအရံ ရဟန္းကုေဋ တစ္သိန္းတို႔အား နတ္၌ျဖစ္ေသာ တူရိယာမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ သကၠာရျပဳျခင္း၊ ဆြမ္းအေဖ်ာ္တို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္း၊ ရဟန္းေတာ္ တစ္ပါးတစ္ပါးအားတစ္စံုစီေသာ သကၤန္းလ်ာ ပုဆိုးတို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ျဖင့္ အသဒိသဒါန အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴေတာ္မူခဲ့သည္။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ထိုအတုလနဂါးမင္းကို ဤနဂါးမင္းသည္ ေနာင္လာမည့္ ဘဒၵကမၻာတြင္ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားျဖစ္ေတာ္မူလတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္ခံစကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားကိုၾကားရေလလွ်င္ အလြန္႔အလြန္စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစ၍ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရန္ ျမဲျမံစြာေဆာက္တည္ခဲ့ ေလသည္။

သုမနဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာတပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္ သရဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ဘာ၀ိတတၳမေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ အလုပ္ အေကြၽးရဟန္းကား ဥေဒနမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မအစံုတို႔သည္ အရွင္မ ေသာဏာေထရီႏွင့္ အရွင္မ ဥပေသာဏာ ေထရီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ မဟာေဗာဓိပင္ကားကံ့ေကာ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာတို႔ကား ၀႐ုဏသူေဌးႏွင့္ သရဏသူေဌးတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ ၍(အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမတို႔သည္ စာလာႏွင့္ ဥပစာလာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ သုမနဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ကိုးဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ေရႊတိုင္ႀကီးႏွင့္ တူေတာ္မူ၍ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းကို ထြန္းလင္း ေတာက္ပေသာ ကိုယ္ေတာ္ ေရာင္ျဖင့္ အထူးပင္ တင့္တယ္ သပၸါယ္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေမခလၿမိဳ႕ ေမခလဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူေသာ သုမန ဘုရားရွင္၏ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာ ဓမၼာဘိသမယ တရားပြဲႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ ႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ ၾကသည္။ တစ္ဖန္ သုမနဘုရား၏ သုနႏၵ၀တီၿမိဳ႕သရက္ပင္၏ အနီး၌ တိတိၳတို႔၏ မာန္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေတာ္မူျခင္းငွာ လြန္စြာဆန္းၾကယ္ အံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းေသာေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူလ်က္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔အား ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ဒုတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္း ကုန္ေသာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရားထူးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တစ္ဖန္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ လာခဲ့ၾကကုန္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ ဤစၾက၀ဠာေန နတ္လူျဗဟၼာ တို႔သည္ စုေ၀းမိၾကၿပီး ထိုအစုအေ၀း၌ နိေရာဓသမာပတ္ကုိ အဘယ္သို႔၀င္ စားသနည္း။ အဘယ္သို႔ နိေရာဓသမာပတ္ ေရာက္သူျဖစ္သနည္း။ နိေရာဓသမာပတ္မွ အဘယ္သို႔ ထသနည္း စသည္ျဖင့္ သံသယ၀င္ကာ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ သမၼဳတိ နတ္ျဖစ္ေသာ အရိႏၵမမင္းႏွင့္အတူ ေလာကသံုးပါး၏ ကိုးစားရာ သုမနဘုရားထံ ခ်ဥ္းကပ္ၾကကုန္၍ ေမးေလွ်ာက္ ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္က ထိုျပႆနာကို ေျဖရွင္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲတြင္ ကုေဋကိုးေသာင္း ကုန္ေသာ နတ္လူျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾက ကုန္၏။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း သံုးႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့၏။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ေမခလၿမိဳ႕ကိုအမွီျပဳ၍ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ၀ါကြၽတ္ေသာ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ရဟႏၲာ ေပါင္း ကုေဋတစ္သိန္း တို႔ႏွင့္အတူပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤကား ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၀ယ္ သကၤႆၿမိဳ႕၏ မနီးမေ၀း ေသာအရပ္ တစ္ယူဇနာ အတိုင္းအရွည္ရွိေသာ ေရႊေတာင္ထက္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ ေသာ အခါ အရိႏၵမမင္း ကို ျခံရံလ်က္ လာၾကကုန္ေသာ မင္းေယာက္်ား ကုေဋကိုးေသာင္းတို႔ကို တရားေဟာၾကား ဆံုးမေတာ္မူကာ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတာ္ခ်ည္း ျဖစ္ေစကုန္၍ ထိုေန႔၌ပင္ ရဟႏၲာမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ သည္။ ထိုရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အစည္းအေ၀း၌ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္အခါတစ္ပါး၀ယ္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးျမင္ျခင္းငွာ ဆည္းကပ္လာခဲ့၏။ ထိုအခါ၌ ကုေဋရွစ္ ေသာင္း ရဟႏၲာအေပါင္းတို႔၏ အလယ္တြင္ သီးတင္းသံုးကာ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ကယ္တင္ထိုက္သူတို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူ၍ သစၥာေလးပါးတရားကို သိေစ ထိုက္သူတို႔ကို သိေစေတာ္မူကာ လမင္းႀကီးသည္ ကြယ္၀င္သြားသကဲ့သို႔ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။ သုမနဘုရားရွင္၏ အတူမရွိေသာ Óဏ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ အတူမရွိေသာ ရတနာတို႔သည္လည္းေကာင္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ တည္ျမဲေသာ အႏွစ္မရွိ။ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္ေလစြ။

ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူျခင္း

အျခံအရံအေက်ာ္အေစာကို ေဆာင္ေတာ္မူေသာ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါရာမေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္၌ပင္ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္သည္ ေလးယူဇနာျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္းေသာ အသမၻိႏၷ ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္အတြင္း၌ ဌာပနာ သြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေန လူအေပါင္းတို႔သည္ ရတနာခုနစ္ပါးျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။

မဂၤလဗုဒၶ၀င္

ေကာ႑ညဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ကမၻာကုန္ဆံုးၿပီးေနာက္ ကမၻာအသေခၤ်လြန္ခဲ့ၿပီ။ ဤဘဒၵကမၻာ မွ ျပန္၍ေရေသာ္ႏွစ္အသေခၤ် ႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းအထက္၌ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သာရ မ႑ကမၻာတြင္ ဆုတ္ကပ္ကာလအသက္တစ္သိန္းတမ္း၌ မဂၤလ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားေလးဆူပြင့္ေသာ ထိုသာရမ႑ကမၻာ၌ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ေရွးဦးစြာ ပြင့္ေသာ ဘုရားရွင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။

မဂၤလဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီျဖည့္ရာ ကာလ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာ တစ္သိန္း ျဖည့္ေတာ္မူၿပီးသည္၏ အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္ တို႔၏ ထံုးစံအရ တုသိတာ နတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္အမ်ားတို႔၏ဘုရားျဖစ္ရန္ ေတာင္းပန္မႈကို ၀န္ခံေတာ္မူ၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ဥတၱရ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဥတၱရမင္းႀကီး ထီးနန္း အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ကာ စိုးစံေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုမင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီမိဖုရားႀကီး ကား ဥတၱရာမည္ေသာ မိဖုရားႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဥတၱရာ မိဖုရားႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းႀကာ တိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့၏။ မင္းႀကီးသည္ မိဖုရားႏွင့္ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေဆာင္အေယာင္ အေစာင့္ အေရွာက္တို႔ျဖင့္ ထိန္းသိန္း ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည္။ ဆယ္လျပည့္ေျမာက္ေသာ အခါ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဖြားျမင္ေသာခဏ၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္ အျပင္ အေလာင္းေတာ္ဟူသမွ်တို႔၌ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာ အတုိင္း အထူးအံ့ၾသဖြယ္ရာ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

မယ္ေတာ္မွ ကိုယ္ေရာင္ထြက္ျခင္း

မဂၤလဘုရား အေလာင္းေတာ္ ကိုယ္၀န္ရွိခ်ိန္ကစ၍ မိဖုရားႀကီး၏ ကိုယ္ေရာင္သည္ ပတ္၀န္းက်င္ အေတာင္ရွစ္ဆယ္အတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔၏။ လေရာင္ ေနေရာင္မ်ားပင္ မလႊမ္းမိုးႏိုင္ေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္၏။ မိဖုရားႀကီးသည္ အျခား ေသာမီးေရာင္စသည္ကို အသံုးမျပဳရဘဲ မိမိ၏ကိုယ္မွ ထြက္ေသာ အေရာင္ျဖင့္ပင္ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ရံေရြေတာ္မတို႔၏ အျပဳအစုကို ခံကာ လွည့္လည္ က်က္စားသြားလာေနထိုင္ခဲ့၏။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္မဂၤလမင္းသားသည္ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ အေရာင္ အဆင္း တင့္တယ္ ျခင္း ရွိေသာ ယသ၀တီမိဖုရားႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ အလြန္ ႏွစ္သက္ ဖြယ္ေကာင္းေသာ သုစိမႏၲ ေရႊနန္းေဆာင္၊ အလြန္အသေရရွိေသာ သိရိမႏၲ ေရႊနန္း ေဆာင္၊ အလြန္ ေက်ာ္ ေစာလွေသာ ယသ၀ႏၲ ေရႊနန္း ေဆာင္တို႔၌ကေခ်သည္ အေပါင္း သံုးေသာင္း ျခံရံလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းကိုးေသာင္းတို႔ပတ္လံုး နတ္စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာႏွင့္ တူေသာ မင္းစည္းစိမ္ ခ်မ္းသာကို ခံစားကာ ထီးနန္းစိုးအုပ္ မင္းလုပ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား၏ သားေတာ္မွာ သီလ၀မင္းသားျဖစ္၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားခဲ့ရာ ယသ၀တီမိဖုရားႀကီးမွ သားေတာ္ သီလ၀ မင္းသားကို ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟု ဆိုအပ္ေသာ နတ္တမန္ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူၿပီးေကာင္းစြာ တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ ပ႑ရမည္ေသာ အာဇာနည္ျမင္းေတာ္ကို စီးလ်က္ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳ ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုသို႔ အေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳသည္ကို အတုလိုက္၍ သံုးကုေဋေသာ လူတို႔သည္လည္း လိုက္ပါရဟန္း ျပဳခဲ့ၾကေလသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသံုးကုေဋေသာ ရဟန္းတို႔ႏွင့္အတူ ရွစ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ျမတ္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္ အံ့ေသာ ေန႔၌ ဥတၱရရြာသူ ဥတၱရာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္း ေတာမွာပင္ေနခိုေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာ၌ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ တစ္ပါးတည္း ေဗာဓိမ႑ိဳင္သို႔ <ကေတာ္မူ၍ လမ္းခရီး၌ ဥတၱရတကၠတြန္းလွဴဒါန္းေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့သည္။ မဟာေဗာဓိကံ့ေကာ္ပင္သို႔ ေရာက္ေလေသာ္ ကံ့ေကာ္ပင္ ရင္း ၌ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တုိ႔ကို ျဖန္႔ခင္းလိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္ နက္ ငါးဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ ေပၚေတာ္မူ ခဲ့သည္။ ထိုအပရာဇိတ ပလ’င္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေန ေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ကာ ၀ိပႆနာ တရားကို အား ထုတ္ ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသ Óဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳÓဏ္ကို ရေတာ္မူၿပီးလွ်င္ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကို အႏုလံုပဋိလံု အစုန္အဆန္သံုးသပ္ကာ ၀ိပႆနာကို ဆက္လက္ပြားမ်ား သည္ရွိေသာ္ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အာသ၀ကၡယ Óဏ္ေတာ္ကို ရေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္သည္ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းျခင္း မရွိဘဲ ေန႔ေရာ ညဥ့္ပါ အခါခပ္သိမ္း စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕၍ ထြန္းေတာက္ပေတာ္မူခဲ့၏။ ေရာင္ျခည္ေတာ္ သည္ အျခားဘုရားရွင္မ်ားထက္ ပိုမို၍ ထြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ပတ္၀န္းက်င္ရွိသမွ် သစ္ပင္၊ ေျမျပင္၊ ေတာေတာင္၊ သမုဒၵရာ၊ အိုးအိမ္တိုက္တာ အေဆာက္အအံုႏွင့္တကြ ထမင္းအိုး၊ ဟင္းအိုးစ သည္တို႔ကိုပင္ ေရႊျပားျဖင့္ ပတ္လႊမ္း၍ ထားသကဲ့သို႔ ၀င္း၀င္းေျပာင္ေျပာင္ ထြန္းလင္းေတာက္ပ၍ ေနခဲ့ၾကကုန္၏။ မဂၤလဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သက္တမ္းမွာ အႏွစ္ ကိုးေသာင္းတမ္းျဖစ္၍ ထိုမွ် ေလာက္ေသာ ကာလအတြင္း အရာ၀တၳဳမွန္သမွ် ေရႊေသြးေရႊေရာင္ လႊမ္းမိုးေတာက္ ေျပာင္၍ ေနခဲ့သည္။ လ၊ ေန၊ နကၡတ္တာရာ စသည္တို႔၌ အေရာင္အလင္းဟူ၍ မရွိခဲ့။ ေနေရာင္မရွိသျဖင့္ ညဥ့္ႏွင့္ ေန႔ဟူေသာ အပိုင္းအျခားပင္ မထင္ေတာ့။ ဘုရားရွင္၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျဖင့္ ညေမွာင္ ကင္းေပ်ာက္ ေန႔အသြင္ သာ အျမဲေရာက္ခဲ့သည္။ ညခ်မ္း၌ ပြင့္ေလ့ရွိေသာ ပန္းမ်ား၊ နံနက္ေစာေစာ ျမည္တြန္ေလ့ရွိသည့္ ေက်းငွက္ သာရကာတို႔၏ အသံမ်ားကိုအမွတ္အသား ျပဳကာ ေန႔၊ ညဥ့္ဟု ပိုင္းျခားခဲ့ရေတာ့၏။ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ ျဖစ္စဥ္ ကာလကခရဒါဌိက ဘီလူးသည္ ပုဏၰားအသြင္ဖန္ဆင္း၍ အေလာင္း ေတာ္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ သားေတာ္ႏွင့္ သမီးေတာ္ ကိုေတာင္းရမ္းအလွဴခံခဲ့၏။ အေလာင္း ေတာ္သည္ ရႊင္လန္း၀မ္းေျမာက္စြာ မဟာပထ၀ီ ေျမႀကီးကို တုန္လႈပ္ေစသည့္တိုင္ သားေတာ္ႏွင့္ သမီးေတာ္ကို ေပးလွဴခဲ့သည္။ ဘီလူးသည္ အေလာင္း ေတာ္ျမတ္ ႐ႈစားေန ေတာ္မူစဥ္ပင္ သားေတာ္ႏွင့္သမီးေတာ္ကို ၀ါးစားခဲ့ေလသည္။ မီးေတာက္ မီးလွ်ံကဲ့သို႔ ရဲရဲေတာက္ေသြးအလွ်ံ၊ အန္ထြက္၍လာေသာ ဘီလူး၏ ပါးစပ္ကို ျမင္ရေသာ္လည္း ဆံျခည္ဖ်ားေလာက္မွ် စိတ္ႏွလံုးေတာ္ မသာ မယာ မျဖစ္ဘဲ သားေတာ္ သမီးေတာ္တို႔၏ ကိုယ္မွ ထြက္ေသာေသြး အလွ်ံမ်ား ေတာက္ပသည့္ နည္းတူ၊ ငါဘုရား ျဖစ္ေသာ အခါ ငါဘုရား၏ ကိုယ္ေတာ္မွ ေရာင္ျခည္ ေတာ္တို႔သည္ ထြက္ေစ ကုန္သတည္း ဟု ဆုေတာင္း မႈကို ျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဆုေတာင္း သည့္အတိုင္းပင္ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူသည့္ အခါ ဆုေတာင္းျပည့္ခဲ့ေလသည္။ မဂၤလျမတ္စြာ ဘုရားသည္ အေလာင္းေတာ္ ဘ၀က အျခားေကာင္းမႈ တစ္မ်ိဳး ရွိေတာ္မူခဲ့ေသးသည္။ တစ္ဆူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေစတီေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ရ၍ ရႊင္လန္း ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ ငါသည္ ဘုရားရွင္အတြက္ အသက္စြန္႔ျခင္းငွါ သင့္၏ဟု ၾကံစည္ၿပီးလွ်င္ အေလာင္းေတာ္၏ တစ္ကိုယ္လံုးကို ေထာပတ္ဆီဆြတ္ေသာ အ၀တ္ျဖင့္ ရစ္ပတ္၍ အဖိုးတစ္သိန္း တန္ ေရႊခြက္ကို ေထာပတ္ဆီျဖင့္ ျပည့္ေစၿပီးလွ်င္ ေရႊခြက္တြင္းရွိ မီးစာကို မီးၫွိ၍ ေခါင္းေပၚ၌ ရြက္ကာ အေလာင္း ေတာ္၏ ကိုယ္ကိုပါမီးၫွိၿပီး ေစတီေတာ္ျမတ္ကို လက္ယာရစ္ လွည့္၍ တစ္ညဥ့္ပတ္လံုး မီးပူေဇာ္ခဲ့၏။ အ႐ုဏ္ တက္သည့္တိုင္ အေလာင္းေတာ္၏ ေမြးညင္း တြင္းကိုမွ် အပူေငြ႕ မဟပ္ခဲ့။ ထိုေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးဆက္ကလည္း မဂၤလဘုရားရွင္၏ ပကတိကိုယ္ေရာင္ ေတာ္ကို စၾက၀ဠာ တိုက္တစ္ ေသာင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕၍ တည္ေစ ခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားေဟာေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ ေလးဆယ့္ကိုးရက္စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ငါဘုရားသည္ အဘယ္သူတို႔အား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာရပါအံ့နည္းဟု ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ေတာထြက္စဥ္ အခါက အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းသံုးကုေဋ တို႔၏ မဂ္ဖိုလ္၏ ဥပနိႆယပစၥည္း အားႀကီး ေသာ အေၾကာင္းႏွင့္ျပည့္စံုမႈကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုရဟန္းတို႔အား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာေတာ့အံ့ဟု ၾကံစည္ေတာ္မူလ်က္ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကို ယူေဆာင္ေတာ္မူကာ မဟာေဗာဓိပင္မွ တစ္ဆယ့္ရွစ္ယူဇနာ ေ၀းကြာေသာ ထိုရဟန္းတို႔ ေနထိုင္ရာ သိရိ၀ၯုနၿမိဳ႕ သိရိ၀န ေတာအုပ္သို႔ ေကာင္းကင္ ခရီးျဖင့္ ခဏခ်င္း<ကသြားေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုရဟန္း သုံးကုေဋတို႔သည္ ဘုရားရွင္ <ကလာ ေတာ္မူသည္ကို ျမင္ၾကေလလွ်င္ ၾကည္ၫိုလွေသာ စိတ္ျဖင့္ ဘုရားရွင္ကို ခရီးဦးႀကိဳဆိုျခင္း၊ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကို လွမ္းယူျခင္း၊ ေနရာေတာ္ကို ခင္းက်င္းျခင္း၊ အ႐ိုအေသ ရွိခိုး၀တ္ျပဳျခင္းတို႔ကို ျပဳကာ ဘုရားရွင္ကို ျခံရံလ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ရာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနခဲ့ၾက ကုန္၏။ ထုိအခါ ဘုရားရွင္သည္ ေရွးဘုရားတို႔ ေဟာၾကားေတာ္မူျမဲျဖစ္ေသာ ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန သုတ္ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုသို႔ ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္ မူေသာအခါ ရဟန္းေတာ္ သံုးကုေဋတို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ကုန္၍ နတ္လူျဗဟၼာ သတၱ၀ါကုေဋ တစ္သိန္း တို႔ကား သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကေလသည္။

ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ သု႐ုစိပုဏၰားရြာ၌ သု႐ုစိမည္ေသာ ပုဏၰားျဖစ္ခဲ့၍ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကို တစ္ဖက္ကမ္းေရာက္ တတ္ေျမာက္ခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰားသည္ ဘုရားရွင္ထံခ်ဥ္းကပ္၍ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ကို ၾကားနာရေလလွ်င္ သရဏဂံု၌ တည္ခဲ့၏။ ဘုရားရွင္၌ ၾကည္ၫို လွသျဖင့္ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ ကုေဋ တစ္သိန္းေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔ကိုပါ ဆြမ္းဖိတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ အိမ္သို႔ျပန္ ေရာက္ေလလွ်င္ ငါသည္ ဤမွ်ေလာက္ေသာ ရဟန္းတို႔အား ယာဂုဆြမ္း၊ သကၤန္းလ်ာ အ၀တ္အထည္ တို႔ကိုလွဴဒါန္းျခင္းငွာ စြမ္းႏိုင္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ေနရာထိုင္ခင္းကား အဘယ္သို႔ ေဆာင္ရြက္ရပါ အံ့နည္းဟု ဆင္ျခင္စဥ္းစားေလေသာ္ သိၾကားမင္း၏ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ သည္ ပူေႏြးေသာ အျခင္းအရာကို ျဖစ္ေစခဲ့ သည္။ သိၾကားမင္းသည္ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ၏ ပူေႏြးေသာ အျခင္းအရာကို စူးစမ္း ဆင္ျခင္သည့္အခါ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰား၏ ဘုရားရွင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား အတြက္ မ႑ပ္ေဆာက္ရန္ စိတ္ပူပန္မႈကို သိခဲ့ေလသည္။ ထိုအခါ ကုသိုလ္ အဖို႔အစုကို ရယူရန္အတြက္ လက္သမားအသြင္ ဖန္ဆင္းကာ လက္နက္ ကိရိယာ တို႔ကို ဆြဲကိုင္ၿပီး အေလာင္းေတာ္ ပုဏၰား၏ ေရွ႕၌ ထင္ရွားစြာ ေပၚလာခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ပုဏၰားသည္ သိၾကားမင္းလက္သမားကို ျမင္ေလလွ်င္ ငါသည္ နက္ဖန္ဘုရားရွင္ႏွင့္ တကြ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ ရဟန္းတို႔ကို ဆြမ္းဖိတ္ထား၏။ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းတို႔အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္းကို အေမာင္ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ပါမည္ေလာဟု ေမးေလလွ်င္ သိၾကားမင္းလက္သမားက တန္ရာ တန္ရာ အဖိုးအခကို ရပါက ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ပါေၾကာင္း ျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သိၾကားမင္းသည္ အာႏုေဘာ္ျဖင့္ ဆန္းၾကယ္ ေကာင္းမြန္ေသာ မ႑ပ္ကို ေျမမွ ေပါက္ေစ ခဲ့ၿပီး အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰားအား မ႑ပ္ကိုလႊဲအပ္ေလေသာ္ အေလာင္းေတာ္သည္ မ႑ပ္ကို ၾကည့္ေနဆဲမွာပင္ အေလာင္းေတာ္၏ တစ္ကိုယ္လုံး၌ ငါးပါးေသာ ပီတိ ေတြ႕ထိကာ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။ အေလာင္း ေတာ္သု႐ုစိပုဏၰားက ဤမ႑ပ္ကို ေဆာက္လုပ္သူ လက္သမားသည္ လူသားမဟုတ္၊ သိၾကားမင္းသာျဖစ္ေခ်မည္။ ငါသည္ ဤသို႔သေဘာရွိေသာ မ႑ပ္၌ တစ္ရက္မွ်သာ အလွဴေပးျခင္းငွာ မသင့္ဟု ၾကံစည္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး ထိုမ႑ပ္၌ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား အထူးစီမံ ခ်က္ျပဳတ္အပ္ေသာ ႏြားႏို႔ ဆြမ္း ေသာက္ဖြယ္ အလွဴတို႔ကို ေန႔စဥ္ေပးလွဴခဲ့၏။ ခုနစ္ရက္ေျမာက္ေသာ ေန႔တြင္ သပိတ္ေတာ္ အားလံုးကို ေဆးအလို႔ငွာ ေထာပတ္၊ ဆီဦး၊ ပ်ားသကာတို႔ျဖင့္ ျပည့္ေစလ်က္ သကၤန္းသံုးထည္ ႏွင့္တကြ လွဴဒါန္းေတာ္မူခဲ့၏။ အငယ္ဆံုးရဟန္း ရရွိသည့္ သကၤန္းလ်ာသည္ပင္ အဖိုး တစ္သိန္းထိုက္တန္ခ့ဲ၏။ ထိုအခါ မဂၤလ ဘုရားရွင္သည္ ဤသု႐ုစိပုဏၰားသည္ ဤသို႔သေဘာ ရွိေသာ အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴ၏။ ဤမွ်ေသာ ကပ္ကမၻာကို လြန္သည္ရွိေသာ္ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမအမည္ရွိေတာ္မူေသာ ဘုရား စင္စစ္ျဖစ္လတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰား သည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားၾကားရေသာ္ ရႊင္လန္း ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို မငဲ့မကြက္ရက္ရက္ ႀကီးစြန္႔ေတာ္မူ၍ မဂၤလဘုရားရွင္ အထံ ေတာ္၌ပင္ ရဟန္းျပဳခဲ့သည္။ သာသနာေတာ္တြင္ သမာပတ္ရွစ္ပါး၊အဘိညာဥ္ငါးပါးတို႔ကို ျဖစ္ေစလ်က္ အသက္ေတာ္အဆံုး၌ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ လားေရာက္ေတာ္မူ ခဲ့ေလသည္။

မဂၤလဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က)ျမတ္ေသာ တပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္သုေဒ၀မေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ဓမၼေသန မေထရ္တို႔ ျဖစ္ၾကကုန္ၿပီး အလုပ္အေကြၽးရဟန္းကား အရွင္ပါလိတမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရွင္မသီ၀လာ ေထရီႏွင့္ အရွင္မအေသာကာ ေထရီတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာတပည့္မအစံုတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ကံ့ေကာ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမတ္ေသာအလုပ္အေကြၽးဒါယကာ (အဂၢဥပ႒ာက) တို႔မွာ နႏၵသူေဌးႏွင့္ ၀ိသာခ သူေဌးတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး ျမတ္ေသာအလုပ္ အေကြၽး (အဂၢဥပ႒ိကာ)တို႔မွာ အႏုလာ ဒါယိကာမႏွင့္သုတနာ ဒါယိကာမတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္သည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ျမင့္ေတာ္ မူ၍ကိုယ္ေတာ္မွထြက္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ တို႔သည္ကား တစ္ေသာင္းေသာ ေလာက ဓါတ္တိုင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၍ ထြက္<ကကြန္႔ျမဴးခဲ့ကုန္၏။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ သတၱသတၱာဟ စံေန ေတာ္မူၿပီး အ႒မ သတၱာဟတြင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳစဥ္က အတုလိုက္ရဟန္းျပဳခဲ့ ၾကကုန္ေသာ သံုးကုေဋေသာရဟန္းတို႔ကို အမွဴးထား၍ ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန သုတ္ေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ သံုးကုေဋ ေသာ ရဟန္းတုိ႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ကုန္၍ နတ္လူေပါင္းကုေဋတစ္သိန္းတို႔သည္ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ စိတၱမည္ေသာၿမိဳ႕ကို အမွီျပဳ၍ သီတင္းသံုးေတာ္ မူေနစဥ္ ထိုၿမိဳ႕တံခါး၀ရွိ စကားပင္ရင္း၌ ေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူလ်က္ တိတိၳတို႔၏ မာန္ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္သို႔ <ကကာ ပင္လယ္ ကသစ္ပင္ရင္း၌ ခင္းထားအပ္ေသာ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာထက္တြင္ သီတင္းသံုးကာ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ ဖူးေသာ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာတရားကို ေဟာေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ)တရား ပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ သစၥာေလးပါး တရားကိုသိၾကကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မဂၤလဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မမူမီ သုရဘိၿမိဳ႕၌ သုနႏၵမင္းႀကီးသည္ စၾကာရတနာ ေရာက္ေၾကာင္း က်င့္ တ္ေကာင္းတို႔ကို ျဖည့္က်င့္ျပည့္စံုျခင္းေၾကာင့္ စၾကာရတနာကို ရရွိခဲ့သည္။ မဂၤလဘုရား ရွင္ပြင့္ေတာ္မူေသာအခါ ထိုစၾကာရတနာသည္ တည္ေနရာမွ နိမ့္က်ဆုတ္နစ္ခဲ့သည္။ ထိုအေၾကာင္း ကို မင္းႀကီးသည္ စိတ္ႏွလံုးမသာမယာျဖင့္ ပုဏၰားပညာရွိတို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ရာ ပုဏၰားပညာရွိတို႔က အရွင္မင္းႀကီး...စၾကာရတနာဆုတ္နစ္ နိမ့္က်ျခင္းသည္ စၾကာမင္း အသက္ကုန္ခါနီးလွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ စၾကာမင္းရဟန္း အျဖစ္သို႔ ကပ္ေရာက္လွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ ေလာက၌ ဘုရားရွင္မ်ားပြင့္လွ်င္ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ အရွင္မင္းႀကီးသည္ သက္ေတာ္ အလြန္ရွည္ မည္ျဖစ္၍ အရွင္မင္းႀကီး အသက္ကုန္မည့္ အေၾကာင္းလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ စင္စစ္ ေသာ္ကား မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ယခုအခါ ေလာက၌ ပြင့္ေတာ္မူလ်က္ ရွိပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ျပန္လည္ေလွ်ာက္ ထားခဲ့ၾက ေလသည္။ ထိုအခါ သုနႏၵ စၾကာမင္း သည္ ၎၏ အေ>ခအရံတို႔ႏွင့္တကြ ထိုစၾကာရတနာကို ဦးၫြတ္ရွိခိုးလ်က္ ငါသည္ အသင္စၾကာ ရတနာ၏ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္အားျဖင့္ မဂၤလဘုရားရွင္ကို အ႐ိုအေသျပဳပါဦးအံ့။ ထိုသို႔ ျပဳေနသည့္ အခ်ိန္အတြင္းမွာ အသင္ စၾကာရတနာသည္ မကြယ္မေပ်ာက္ပါလင့္ဦးဟု ေတာင္းပန္ခဲ့၏။ ထိုအခါ စၾကာရတနာ သည္ နဂိုတည္ျမဲေနရာ၌သာ တည္ေလ၏။ သုနႏၵစၾကာမင္းသည္ ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာစြာျဖင့္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ ယူဇနာ အျပည့္ရွိေသာ ပရိသတ္ျခံရံလ်က္မဂၤလ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ ကုေဋတစ္သိန္းကုန္ေသာ ရဟႏၲာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား အ၀တ္သကၤန္းတို႔ျဖင့္ ႀကီးက်ယ္ေသာ အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴခဲ့၏။ ထိုအခါ သုနႏၵစၾကာမင္း အမွဴးရွိေသာ ထိုလူတို႔အား မဂၤလဘုရားရွင္ သည္ တရားေဟာေတာ္မူရာ တတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ (ဓမၼာဘိ သမယ)တရား ပြဲႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ မွ်ေသာ ပရိသတ္တို႔သည္ ပဋိသမၻိဒါ Óဏ္ေလးပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔အား ဧဟိ ဘိကၡဳ ေခၚေတာ္မူကာ ရဟန္းျပဳေပးေတာ္မူခဲ့သည္။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းေ၀းမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ေမခလျပည္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ အဂၢသာ၀က အေလာင္းအလ်ာ သုေဒ၀လုလင္ႏွင့္ ဓမၼေသနလုလင္တို႔ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္း ျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ထိုအဂၢသာ၀ကႏွစ္ပါး ရဟႏၲာျဖစ္သည့္ တပို႔တြဲလျပည့္ ေန႔၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ ရဟန္းတို႔၏ အလယ္တြင္ သီတင္းသံုး ေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဤကားေရွးဦးစြာေသာ (သႏၷိပါတ) သံဃာ့ အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ တစ္ဖန္ ဥတၱရအမည္ရွိေသာ ဥယ်ာဥ္ႀကီး အတြင္း ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္တို႔၏ အစည္းအေ၀း၌ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကကုန္ေသာ ကုေဋတစ္ေထာင္ေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္၏။ ထို(သႏၷိပါတ) သံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီးကားႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုနႏၵစၾကာမင္း ရဟန္းအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းေတာ္ ကုေဋကိုးဆယ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ ျပန္သည္။ ထို(သႏၷိပါတ)သံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီးကား သံုးႀကိမ္ ေျမာက္ အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ အႏွစ္ကိုးေသာင္းကာလပတ္လံုး တည္ေနေတာ္ မူလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္း တို႔ကိုကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ သမုဒၵရာ၌ လႈိင္းတံပိုးတို႔ကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ကုန္သကဲ့သို႔ ထို႔အတူပင္ ထိုဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကတို႔ကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ ခဲ့ကုန္။ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္သည္ ပြင့္လင္းစည္ပင္ခဲ့၏။ ထိုသာသနာေတာ္ တည္ေနသမွ် ကာလပတ္လုံး ဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကတို႔သည္ ကိေလသာႏွင့္တကြ ေသျခင္းသည္ မရွိခဲ့ ပါေခ်။ မ်ားေသာအျခံအရံ အေက်ာ္အေစာ ရွိေတာ္မူသည့္ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္တရား တည္းဟူေသာ ဆီမီးတိုင္ကို ၫိွထြန္းေတာ္မူခဲ့ၿပီး၍ သတၱ၀ါအေပါင္းကို ကယ္တင္ေတာ္ မူခဲ့ၿပီးလွ်င္ေတာက္ေလာင္ၿပီး မီးပံုႀကိးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ၀င္သြားေသာ ေနမင္းႀကီးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း ၿငိမ္းေအးျခင္းသို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။

ေစတီေတာ္တည္ထား ကိုးကြယ္ျခင္း

မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ၀ႆရ မည္ေသာ ဥယ်ာဥ္၌ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူခဲ့ ၏။ထိုဥယ်ာဥ္၌ပင္ ဘုရားရွင္၏ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္၏ အျမင့္သည္ ယူဇနာ သံုးဆယ္ရွိေတာ္မူခဲ့၏။ သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ၊ တစ္ခဲတည္းေသာ(အသမၻိႏၷ) ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီ ေတာ္ႀကီးအတြင္း၌ ဌာပနာသြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္း၌ ေနကုန္ေသာလူတို႔သည္ အညီအၫြတ္လာၾကကုန္၍ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ၿပီးဆံုး ေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။

ကာ႑ညဗုဒၶ၀င္

ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ကပ္ကမၻာကုန္ဆံုးၿပီးေနာက္ ကမၻာ တစ္သေခ်ၤလြန္ခဲ့ၿပီ။ ဤဘဒၵ ကမၻာမွ ျပန္၍ေရေသာ္ သံုးအသေခ်ၤႏွင့္ကမၻာ တစ္သိန္းအထက္၌ ဘုရားတစ္ဆူသာ ပြင့္ေတာ္မူသည့္ သာရကမၻာ တစ္ခု ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ထိုသာရကမၻာ၏ဆုတ္ကပ္ လူတုိ႔၏ အသက္တစ္သိန္း တမ္း၌ ေကာ႑ညဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ေကာ႑ညဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

ေကာ႑ညဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တုိ႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည္၏ အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တုိ႔၏ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသို႔စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္ နတ္သားအား ဘံုသံုးပါး၌ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္သို႔ သက္ဆင္းကာ ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾကကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္ခ်က္ကို လက္ခံေတာ္မူ၍ တုသိတာ နတ္ျပည္မွစုေတကာ လူ႔ျပည္ ရမၼာ၀တီ ေနျပည္ေတာ္ သုနႏၵမင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီ သုဇာတာ မိဖုရားေခါင္ႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမဳိက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶ စြဲေနစံေပ်ာ္ ကိန္းေအာင္းေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆယ္လ ေစ့ေျမာက္အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မယ္ေတာ္မိဖုရားႀကီးမွ သားေတာ္အေလာင္းေတာ္ မင္းသားကို မီး႐ွဴးသန္႔စင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားအား ေကာ႑ည အႏြယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ေကာ႑ညမင္းသားဟု အမည္ မွည့္ေခၚခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္ ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါတုိ႔၌ ပုဗၺနိမိတ္ ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္း ေတာ္ဟူသမွ်တို႔၌ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ ဓမၼတာ အတိုင္း အထူးအ့ံၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ ေကာ႑ညမင္းသားသည္ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ ႏွစ္သက္ဖြယ္ အေရာင္အဆင္း တင့္တယ္ျခင္းရွိေသာ ႐ုစိေဒ၀ီမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေသာင္းတို႔ ပတ္လံုးလြန္စြာ ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ သုစိ ေရႊနန္းေဆာင္၊ သု႐ုစိေရႊ နန္းေဆာင္၊ သုဘ ေရႊနန္းေဆာင္ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္၀ယ္ ေမာင္းမမိႆံ သံုးသိန္းတို႔၏ ျပဳစုယုယမႈကို ခံယူလ်က္ ဥတုသံုးလီ ရာသီအလိုက္ လွည့္လည္စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ ၀ိဇိတေသန မင္းသားျဖစ္၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူခဲ့ရာ ႐ုစိေဒ၀ီ မိဖုရာႀကီးမွ ၀ိဇိတေသန သားေတာ္ကို ဖြားျမင္ေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နတ္တမန္၊ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး ျဖစ္၍ အာဇာနည္ျမင္းကေသာ ရထားကိုစီးလ်က္ ေတာထြက္ကာ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ ေကာ႑ည မင္းသားေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူသည္ကို ဆယ္ကုေဋေသာ လူတို႔သည္ အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့ ၾက၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဆယ္လျပည့္ေသာအခါ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အ့ံေသာေန႔တြင္ သုနႏၵရြာသူ ယေသာဓရာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာ အတြင္းမွာပင္ ေန႔သန္႔စင္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာ အခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းကို စြန္႔ခြာ ခဲ့သည္။ တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့၏။ လမ္းခရီးအၾကား၌ သုနႏၵာအမည္ရွိေသာ တကၠတြန္းသည္ လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့ၿပီး ေၾကာင္လွ်ာေဗာဓိပင္သို႔ေရာက္လွ်င္ သံုးႀကိမ္ လက္ယာရစ္လွည့္၍ အေရွ႕အရပ္သို႔ မ်က္ႏွာမူကာ ေၾကာင္လွ်ာေဗာဓိပင္ကို ေနာက္ေက်ာျပဳရပ္ေန ေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းတြင္ အလွဴခံခဲ့ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ကို ေၾကာင္လွ်ာေဗာဓိပင္ရင္း၌ အဓိ႒ာန္ျပဳ ၾကဲျဖန္႔ေလလွ်င္ ငါးဆယ့္ခုနစ္ေတာင္ျမင့္ေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ ထိုအပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ထက္၌ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ အားထုတ္ေတာ္မူခဲ့၍ ထိုေန႔ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက္တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳ Óဏ္တုိ႔ကို ရေတာ္မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကို အႏုလံုပဋိလံု အစုန္အဆန္အားျဖင့္ သံုးသပ္ေတာ္မူၿပီး အာနာပါန စတုတၳစ်ာန္ကို ၀င္စား ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုစ်ာန္မွ ထၿပီးလွ်င္ ခႏၶာ ငါးပါးတို႔ကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူလွ်င္ ထိုခႏၶာငါးပါး၏ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းႏွင့္ စပ္ေသာငါးဆယ္ေသာ လကၡဏာတို႔ကို အျမင္ရကာ ေဂါၾတဘူÓဏ္တိုင္ေအာင္ ၀ိပႆနာကို ပြားမ်ား ေတာ္မူခဲ့၏။ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အသာဓာရဏ Óဏ္စေသာ အလံုးစံုေသာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ထိုးထြင္းသိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာက သံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း

ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ ေဗာဓိပင္ရင္း၌ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ေဗာဓိပင္အနီးမွာပင္ ခုနစ္ပါးေသာဌာနတုိ႔၌ ခုနစ္ရက္စီ ဖလသမာပတ္ ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ရွစ္ခုေျမာက္ သတၱာဟ၌ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း ေတာင္းပန္ျခင္းကို ၀န္ခံေတာ္မူၿပီးလွ်င္ “ငါသည္ အဘယ္သူအား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာရပါမည္နည္း”ဟု စဥ္းစားဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ကို အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳၾကကုန္ေသာ ဆယ္ကုေဋေသာ ရဟန္းတုိ႔ကိုျမင္ေတာ္ မူခဲ့၏။ “ယခုအခါ ထိုရဟန္းတုိ႔သည္ အဘယ္အရပ္၌ ေနကုန္သနည္း” ဟု ၾကည့္႐ႈျပန္ေသာ္ ေဗာဓိပင္မွတစ္ဆယ့္ရွစ္ယူဇနာ ကြာေ၀းေသာ အ႐ုႏၶ၀တီၿမိဳ႕ ေဒ၀၀နေခၚ နတ္သစ္ပင္ေတာ၌ ေနေတာ္မူ ၾကသည္ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ဘုရားရွင္သည္ သပိတ္သကၤန္းကို ယူေဆာင္ေတာ္မူ၍ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ခဏခ်င္းပင္ ထိုေတာသို႔<ကေတာ္ မူေလသည္။ ရဟန္းတို႔သည္ ဘုရားရွင္ <ကလာသည္ကို အေ၀းမွပင္ ျမင္ခဲ့ၾကကုန္၍ ၾကည္ညိဳလွစြာေသာစိတ္ျဖင့္ ဘုရားရွင္ကို ခရီးဦးႀကိဳဆိုျခင္း၊ သပိတ္သကၤန္း လွမ္းယူျခင္း၊ ေနရာေတာ္ ခင္းက်င္း ျခင္း၊ အ႐ိုအေသျပဳျခင္းတုိ႔ကို ျပဳလုပ္ ၾကၿပီး ဘုရားရွင္ကို ျခံရံလ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ေနရာတြင္ ထိုင္ေနခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ ဘုရားရွင္သည္ ဆယ္ကုေဋေသာ ရဟန္း တို႔အား ေရွးဘုရားရွင္တုိ႔ ေဟာေတာ္မူ ျမဲျဖစ္ေသာ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဓမၼစၾကာေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ ရဟန္းေတာ္ဆယ္ကုေဋအမွဴးရွိေသာ နတ္လူကုေဋတစ္သိန္းတုိ႔ သစၥာေလးပါး တရားကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကေလသည္။

ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ဗ်ာဒိတ္ခံယူျခင္း

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုအခ်ိန္က ၀ိဇိတာ၀ီမည္ေသာ စၾကာမင္း ျဖစ္ခဲ့၍ စႏၵ၀တီျပည္၌ အုပ္စိုး၍ေနခဲ့၏။ ထိုစၾကာမင္းသည္ မ်ားေသာ အျခံအရံရွိကာ တိုင္းသူျပည္သား တို႔အား အျပစ္ဒါဏ္ေပးျခင္း၊ လက္နက္ျဖင့္ ဖိႏွိပ္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိဘဲ တရားႏွင့္ညီစြာ သမုဒၵရာေလး စင္းတုိ႔၏ အဆံုးအထိ စၾက၀ဠာတိုက္ တစ္ခုလံုးကို အုပ္စိုးေတာ္ မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ေကာ႑ည ဘုရားရွင္သည္ ရဟႏၲာကုေဋတစ္သိန္း ျခံရံလ်က္ ေဒသစာရီ <ကခ်ီေတာ္မူခဲ့ရာ စႏၵ၀တီျပည္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူလာခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ အျခံအရံ သံဃာေတာ္ မ်ားႏွင့္တကြ ေကာ႑ညဘုရားရွင္အား ပင့္ဖိတ္၍ ဆြမ္းကပ္လွဴခဲ့၏။ ေလာက၏ေရွ႕သြား ေကာ႑ည ဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္၀ိဇိတာ၀ီစၾကာမင္းကို “ဤကမၻာမွ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ ကမၻာလြန္ၿပီးေနာက္ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမမည္ေသာ ဘုရားျဖစ္လတ့ံ။ ေညာင္ဗုဒၶေဟ ပင္ရင္း၌ ပြင့္လတ့ံ”ဟူ၍ ဗ်ာဒိတ္စကား >မက္ၾကားေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ သည္ဗ်ာဒိတ္စကား ၾကားရေသာအခါ လြန္စြာ၀မ္းေျမာက္လွသျဖင့္ ႀကီးစြာေသာ ထီးနန္းစည္းစိမ္တို႔ကို ေကာ႑ညဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္း၍ ရဟန္းျပဳကာ သမာပတ္ရွစ္ပါး၊ အဘိညာဥ္ငါးပါးတို႔ကို ျဖစ္ေစလ်က္ အသက္အဆံုး၌ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ လားေရာက္ခဲ့ေလသည္။

ေကာ႑ညဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

ေကာ႑ညဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာ တပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္ဘဒၵမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ သုဘဒၵမေထရ္တုိ႔ျဖစ္ၾကကုန္ၿပီး အလုပ္အေကြၽး ရဟန္းကား အရွင္အႏု႐ုဒၶမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရွင္မ တိႆာေထရီႏွင့္ အရွင္မဥပတိႆာေထရီတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မအစံုတုိ႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္သည္ ေၾကာင္လွ်ာပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ အလုပ္အေကြၽး ဒါယကာ (အဂၢဥပ႒ာက)တို႔ကား ေသာဏႏွင့္ဥပေသာဏတုိ႔ ျဖစ္ကုန္၍ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမ (အဂၢဥပ႒ိကာ) တို႔သည္ နႏၵာႏွင့္ သိရိမာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကေလသည္။ ေကာ႑ညဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ျမင့္ေတာ္မူ၍ လမင္းကဲ့သို႔လည္း ေကာင္း၊ ေနမင္းကဲ့သို႔လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေတာ္မူပါေပ၏။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ အ႐ုႏၶ၀တီၿမိဳ႕ ေဒ၀၀နေခၚ နတ္သစ္ပင္ ေတာ၌ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ေတာထြက္ေတာ္မူစဥ္ကအတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္ ဆယ္ကုေဋတုိ႔ကို အမွဴးထား၍ နတ္လူကုေဋ တစ္သိန္းတုိ႔အားဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူ သည့္ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ရဟန္းေတာ္ဆယ္ကုေဋ အမွဴးရွိေသာ နတ္လူကုေဋတစ္သိန္းတို႔ သစၥာေလးပါး တရားကိုသိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္ အခါတစ္ပါး၀ယ္ မဂၤလသုတၱန္ ေဒသနာတရားပြဲႀကီး၌ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔သည္ ဤစၾက၀ဠာမွာပင္ စည္းေ၀းခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီး၌ အမ်ဳိးအမည္ မထင္ရွားေသာ နတ္သား တစ္ေယာက္သည္ ေကာ႑ည ဘုရားရွင္အား “ဤေလာက၌ သတၱ၀ါမ်ားႀကီးပြား ေၾကာင္းေခၚ မဂၤလာတရားေတာ္သည္ အဘယ္ တရားမ်ား ပါနည္း”ဟု မဂၤလာျပႆနာကို ေမးေလွ်ာက္ခဲ့သည္။ ထိုနတ္သားကို တရားေထာက္ျပဳ၍ မဂၤလာတရား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားပြဲကား ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ကုေဋကိုးေသာင္းေသာ နတ္လူျဗဟၼာတို႔ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ ေအာက္မဂ္၊ ေအာက္ဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ကား အပိုင္းအျခားမရွိေအာင္ မ်ားျပားခဲ့သည္။ ေကာ႑ညဘုရားရွင္ ေရမီးအစံုစံုေသာ တန္ခိုးျပာဋိဟာကိုျပ၍ တိတၳိတို႔ကို ဆံုးမေတာ္မူစဥ္ ေကာင္းကင္၌ တည္ေတာ္မူလ်က္ ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ တတိယသံုးႀကိမ္ ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ လူနတ္ျဗဟၼာ ကုေဋ ရွစ္ေသာင္း အရဟတၱဖိုလ္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကကုန္၍ ေအာက္မဂ္ေအာက္ဖိုလ္တို႔ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳခဲ့ၾကေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔ အေရအတြက္ကား မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းမ်ား

ေကာ႑ညဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တြင္ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀း သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ စႏၵ၀တီၿမဳိ႕ကို အမွီျပဳ၍ စႏၵာရာမ ေက်ာင္းတိုက္၌ ပထမ၀ါကပ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထုိစႏၵ၀တီၿမဳိ႕၌ သုစိႏၶရပုဏၰား၏သား ဘဒၵလုလင္ႏွင့္ ယေသာဓရာပုဏၰား၏သား သုဘဒၵလုလင္ ႏွစ္ေယာက္တို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ မ်က္ေမွာက္ေတာ္၌ တရားေတာ္ကို နာၾကားခဲ့ရ၍ ၾကည္ညဳိလွသျဖင့္ လုလင္အေပါင္း တစ္ေသာင္း တို႔ႏွင့္ တကြ ဘုရားရွင္ထံ၌ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထိုရဟန္း တို႔သည္ မၾကာမတင္ ရဟႏၲာမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾက၏။ ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ နယုန္လျပည့္ေန႔၌ သုဘဒၵမေထရ္အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာေပါင္း ကုေဋ တစ္သိန္း ျခံရံလ်က္ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္း အေ၀းကား ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၌ ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ သားေတာ္ ၀ိဇိတေသနမင္းသား ရဟန္းျပဳၿပီးေနာက္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္သည့္ေန႔တြင္ ထို၀ိဇိတေသန မေထရ္အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာကုေဋတစ္ေသာင္းတို႔ အလယ္၌ သီတင္းသံုးကာ၊ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၌ ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ ဇနပုဒ္မ်ားသို႔ ေဒသစာရီလွည့္လည္ ေတာ္မူခဲ့ရာတြင္ကုေဋကုိးဆယ္ အျခံအရံရွိေသာ ဥေဒနမင္းကို အျခံအရံပရိသတ္ႏွင့္တကြ ရဟန္းျပဳေပးေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုရဟန္းေတာ္မ်ား အရဟတၱဖိုလ္သုိ႔ ေရာက္သည္ရွိေသာ္ ေကာ႑ည ဘုရားရွင္သည္ ဥေဒန ရဟန္းအမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာေပါင္း ကုေဋကိုးဆယ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူလ်က္ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္းအေ၀းကား တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေကာ႑ည ဘုရားရွင္သည္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး သံုးႀကိမ္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ တို႔မွ တစ္ ပါး အေၾကာင္း အတၳဳပၸတ္အား ေလ်ာ္စြာ တရားေဟာေတာ္မူရာ၌ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔ကား မေရမတြက္ႏိုင္ ေအာင္ပင္ မ်ားျပားခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း

ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ မဟာပထ၀ီေျမႀကီးသည္ ကိေလသာအညစ္အေၾကး ကင္းေသာ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ လွပ၏။ ဆန္းၾကယ္၏။ မိုးေကာင္းကင္သည္ နကၡတ္တာရာတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္သကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္လည္း ကိေလသာကင္းကြာ ရဟႏၲာအျခံအရံတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္ေတာ္မူပါေပ၏။ ထိုရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ဂုဏ္အားျဖင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ဖြယ္ရာကင္း၏။ မ်ားေသာအေက်ာ္အေစာရွိေသာ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ လွ်ပ္စစ္ျပက္ သကဲ့သို႔ တန္ခိုးေတာ္ကိုျပၿပီးလွ်င္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္ မူၾကေလကုန္၏။ ေကာ႑ညဘုရားရွင္ကား ပရိနိဗၺာန္ျပဳခဲ့ေလၿပီ။ ဘုရားရွင္၏ အတုမရွိေသာ တန္ခိုးေတာ္ Óဏ္ျဖင့္ ပြားေစအပ္ေသာ သမာဓိေတာ္တို႔သည္ ကြယ္ေပ်ာက္ ခဲ့ေလၿပီ။အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရားတို႔သည္ အႏွစ္မရွိကုန္။ မတည္ျမဲၾကဘဲ အခ်ည္းႏွီးတို႔သာ ျဖစ္ၾကေလကုန္ၿပီ။

ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ျခင္း

သစၥာေလးပါးတရားကို သိေတာ္မူေသာ ေကာ႑ညဘုရားရွင္သည္ စႏၵာရာမေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ထိုေက်ာင္းတိုက္ အတြင္း၌ပင္ ဘုရားရွင္၏ ေစတီေတာ္ကို တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္၏ အျမင့္သည္ခုနစ္ယူဇနာရွိခဲ့သည္။ သက္ေတာ္ ရွည္ၾကာေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုး တစ္ခဲတည္း တည္ရွိေသာ (အသမၻိႏၷ) ဓါတ္ေတာ္သည္ ေရႊဆင္းတုကဲ့သို႔ တည္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထို(အသမၻိႏၷ) ဓါတ္ေတာ္ကိုထိုေစတီေတာ္ အတြင္း၌ ဌာပနာသြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္း၌ေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ အညီအၫြတ္ လာကုန္၍ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ ၾကကုန္သ တည္း။