ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ား

ေရႊဘိုၿမိဳ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကား အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေမြးရပ္ဇာတိျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေလာင္းမင္းတရားႀကီးမွစ၍ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ မင္းသံုးပါး စိုးစံခဲ့ရာ ေနျပည္ေတာ္ျဖစ္သည့္အခ်ိန္က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေကာင္းစားခဲ႕ေသာဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုး ကိုးကြယ္စရာ ေပါမ်ားခဲ့ပါသည္။

၁။လမ္းလည္ဘုရား

၂။ဇမၺဴဆီမီးဘုရား

၃။ေရႊတန္ဆာဘုရား

၄။ေရႊျခေသၤ့ဘုရား

၅။ေနရဗန္ဘုရား

၆။ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား

၇။ေရႊကူႀကီးဘုရား

၈။သက္ေတာ္ရွည္သက္ေတာ္ရ

၉။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရား

၁၀။ေရႊသိမ္ေတာ္ဘုရား

၁၁။ေရႊခ်က္က် ( ေရႊခ်က္သို )

၁၂။ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား

၁၃။ေမာ္ေဓာျမင္သာေစတီေတာ္ဘုရား

၁၄။ပခမ္းဘုရား

၁၅။ေလာကမာရဇိန္

၁၆။ေရႊၾကက္ေတာင္ဘုရား

၁၇။စိန္ဘုရား

၁၈။ဗိုလ္ေမာင္ဘုရား

၁၉။ခ်မ္းသာႀကီး ခ်မ္းသာရ ဘုရား

၂၀။ကုန္းေဘာင္ဦးထိပ္ဘုရား

၂၁။ေအာင္ေျမဘုရား

၂၂။ေရႊလင္းပင္ဘုရား

၂၃။နိဗၺာန္ဆိပ္ဦးဘုရား – တို႕ျဖစ္ပါသည္။

၁။ လမ္းလည္ဘုရား။   ။ဤဘုရားမွာ ေရွးေဟာင္းဘုရားမဟုတ္ပါ။ ဦးတိုက္ အမည္ရွိေသာ ဒကာတစ္ဦးမွ တည္ထား၍ ပထမ ဦးတိုက္ဘုရားဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အရပ္မွ ၀ိုင္း၀န္းပါ၀င္ တိုးခ်ဲ႕ ကုသိုလ္ျပဳၾကၿပီး လမ္းသံုးဖက္ရံေနေသာေၾကာင့္ လမ္းလည္ဘုရားဟူ၍ ေခၚေ၀ၚ လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။

၂။ဇမၺဴဆီမီးဘုရား။        ။အေလာင္းမင္းတရားႀကီး ဦးေအာင္ေဇယ်၏ မိဘုရားေခါင္ႀကီး ခင္ယြန္းစံ၏ မိဘမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဦးၿဖိဳးျမ မယ္ပေလာင္ တို႕တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္။ အမတ္ႀကီး လက္၀ဲသုႏၵရ ေရးသားေသာ နာမည္ေက်ာ္ မဲဇာေတာင္ေျခရတုပါ “ဘိုးေတာ္ေကာင္းမႈ၊ တည္ထားျပဳသည္၊ ဇမၺဴဆီမီး၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးမွ်၊ ကူႀကီးသခင္၊ ေရႊလင္းပင္ႏွင့္ ေရႊျခေသၤ့ေမြ စ၍ ေရေသာ္၊ ေရႊေစတီႀကီး၊ အသီးသီးတည့္” ဟူေသာ စာပိုဒ္မွ ေစတီငါးဆူအနက္ ပထမဆံုးေစတီျဖစ္ပါသည္။ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ ဆင္ျဖဴရွင္ လက္ထက္ ေရးသားေသာ ရတုျဖစ္၍ ဘိုးေတာ္ေကာင္းမႈ ဆိုသည္မွာ ဘိုးေတာ္ေတာ္စပ္သူ ဦးၿဖိဳးျမကို ရည္ညႊန္ေၾကာင္းေလ့လာရပါသည္။

၃။ေရႊတန္ဆာဘုရား။     ။ဆင္းတုေတာ္ကိန္း၀ပ္စံပယ္ရာ လိုဏ္ဂူေတာ္ႏွင့္တကြ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဂူပုထိုးျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္ေျခတြင္ ေလးေထာင့္သဏၭာန္ ကုလားေက်ာင္းခံၿပီးမွ ေစတီထပ္္ဆင့္တည္ထားျခင္းျဖစ္၍ ဖိနပ္ေတာ္မွ ထီးခ်ရားသီးအထိ ဉာဏ္ေတာ္မွာ ၄၂ေတာင္ ျမင့္ပါသည္။ ဘုရားဒါယကာမွာ အေလာင္းစည္သူမင္းျဖစ္သည္။ ေရႊတန္ဆာဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မွာ ဉာဏ္ေတာ္မွာ ႏွစ္ေထာင့္တစ္ထြာရွိၿပီးလွ်င္ တစ္မူထူးျခားေသာ သဏၭာန္ေတာ္ရွိပါသည္။ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားေသာ စလြယ္ေတာ္ႀကီး ပယ္ရွားၿပီး အနီးကပ္ဖူးေျမာ္ပါက မင္းသားမ်ား ၀တ္္ဆင္သကဲ့သို႕ ထိုင္မသိမ္းအကၤ်ီႏွင့္တကြ တံေတာင္စည္း လက္ၾကပ္မ်ားျဖင့္ ပီပီသသ ထုလုပ္ထားေၾကာင္း ဖူးျမင္ရပါသည္။

၄။ေရႊျခေသၤ့ဘုရား။       ။ ေရွးေဟာင္းေစတီတစ္ဆူျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားဒါယကာမွာ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေဘးေတာ္စပ္သူ ဦးဘိုးမင္း တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ ေစတီျဖစ္သည္။ဘုရားရွင္၏ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္ဌာပနာထားေၾကာင္း သိမွတ္ရပါသည္။ေစတီမွာ ဉာဏ္ေတာ္မွာ မျမင့္မားလွပါ။ ဖိနပ္ေတာ္မွ ထီေတာ္အထိ ၂၄ ေတာင္မွ်သာ ရွိပါသည္။

၅။ေနရဗန္ဘုရား။         ။ေနရဗန္ဘုရား၏တည္ေနရာမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ယြန္ယြန္းတြင္ ရွိပါသည္။ ေအာက္ေျခဖိနပ္ေတာ္မွ ထီးေတာ္အထိ ဉာဏ္ေတာ္ ၃၆ ေတာင္ ႏွင့္ ၉ လက္မရွိပါသည္။ သကၠရာဇ္ ( ၅၇၃ ) ခုႏွစ္တြင္ ေပါကၠံျပည္၏ မင္းငါးဆယ့္တစ္ဆက္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ ေဇယ်သိခၤနန္းေတာင္းမ်ားမင္း က မင္းေလာင္းေပၚမည္ဟု အတိတ္သေဘာင္ေပၚလာ၍ ယၾတာႀကီးေခ်သည့္အေနျဖင့္ ဤ မုဆိုးဖို အရပ္တြင္ မုဒ္ငါးခုပါရွိသည့္ ဘုရားကိုတည္ခဲ့ပါသည္။

ဤဘုရားတြင္ ယၾတာေခ်ရန္ လာေရာက္၍ ေနရဖန္မ်ားသျဖင့္ “ ေနရဘန္” ဟုေခၚတြင္ေၾကာင္း၊ ကာလေရြ႕ေလ်ာ၍ ေနရဗန္ဟု ေျပာင္းလဲေခၚတြင္သြားေၾကာင္းလည္း ေလ့လာခဲ့ရပါသည္။

တခ်ိဳ႕ကမူ ေနရပ္ကိုျပန္ျခင္းကို အစဲြျပဳ၍ ေနရပ္ျပန္ ဘုရား၊ ေနာင္အခါ ေနရဗန္ဟု ၎ ေခၚတြင္သည္ဟု ဆိုျပန္ပါသည္။

ပုဂံေခတ္ အသံထြက္စနစ္အတိုင္း ယူဆေသာ္ နိဗၺာန္ဘုရားဟု ေခၚတြင္သည္သာျဖစ္ေပမည္။

၆။ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား။                   ။ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေနာက္ ဆိပ္ခြန္လမ္းအထြက္တြင္တည္ရွိၿပီး အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေယာကၼ ဦးၿဖိဳးျမ-မယ္ပေလာင္တို႕တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ ေရွးေဟာင္းေစတီတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ေထာင့္ေလးေထာင့္ရွိ ေစတီရံေလးဆူ၏ အလယ္တည့္တည့္၌ ဉာဏ္ေတာ္ငါးေပရွိ သစ္သားကို ေရႊပိန္းခ်ၿပီး တည္ထားေသာ ဘုရားျဖစ္သည္။

ရုပ္ပြားေတာ္၏ထူးျခားခ်က္မွာ တင္ပလႅင္ေခြထားၿပီး ရင္ခြင္၌ပိုက္ထားေသာ ဘယ္ဘက္လက္ေခ်ာင္းေတာ္မွာ ေျခာက္ေခ်ာင္းပါရွိၿပီး ညာဘက္လက္ေခ်ာင္းေတာ္မွာ ငါးေခ်ာင္းပါရွိပါသည္။

၇။ေရႊကူႀကီးဘုရား။       ။အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ မင္းညိဳစံႏွင့္ ေစာညိမ္းဦးတို႕ တည္ထားကိုးကြယ္ေသာဘုရားျဖစ္သည္။ မဲဇာေတာင္ေျခရတုပါ “ကူႀကီးသခင္” ပင္တည္း။

၈။သက္ေတာ္ရွည္သက္ေတာ္ရ။            ။ ေရႊဘိုၿမိဳ႕လယ္ရွိ ေရႊတန္ဆာဘုရား၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိေသာ ေရွးေဟာင္းဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။

၉။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရား။             ။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရားမွာ ႏွစ္ဆူရွိပါသည္။ တစ္္ဆူမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ ေစ်း အေရွတည့္တည့္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ ေရွးေဟာင္းဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေသာ္လည္း မူလ ဒါယကာ၏ အမည္ကို မသိရပါ။ ဒုတိယတစ္ဆူမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေျမာက္အရပ္ရွိ ၿမိဳ႕ျပင္၌တည္ထားေသာ ကန္တြင္းေရႊေပၚကၽြန္းဘုရားျဖစ္သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၂၂ တြင္ နန္းတက္ေသာ ေနာင္ေတာ္ႀကီးမင္း ( အေလာင္းမင္းတရား၏သားေတာ္ႀကီး၊ ငယ္မည္ ေမာင္ေလာက္ ) တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ႕ေသာ ေစတီျဖစ္သည္။

ပင္မေစတီႀကီး၏ ေထာင့္ေလးေထာင့္၌ ေနာင္ေတာ္ႀကီးမင္း ၏ မိဘုရားေလးပါး၏ ကုသိုလ္ ေစတီရံေလးဆူကိုလည္းျမင္ေတြ႕ဖူးေျမာ္ႏိုင္သည္။

၁၀။ေရႊသိမ္ေတာ္ဘုရား။           ။ပုဂံနရပတိစည္သူမင္းႀကီး၏ ကုသိုလ္ ဉာဏ္ေတာ္ ၄၉ေတာင္ႏွင့္ ၉လက္မ အျမင့္ ရွိေသာ ဘုရားျဖစ္သည္။ေရွးကာလက ရဟႏာၱအရွင္မ်ားကံႀကီးကံငယ္ ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ ဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ယခုလက္ရွိ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာ ေခါင္းေလာင္းႀကီးႏွစ္ခုေပၚတြင္ ပုဂံနရပတိစည္သူမင္းႀကီး၏ ကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္းသမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား ရွာေဖြေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

ေရႊသိမ္ေတာ္ေစတီ၏ထူးျခားခ်က္မွာ တံတိုင္းသံုးထပ္ ပတ္ရံလ်က္ရွိျခင္းျဖစ္သည္။

၁၁။ေရႊခ်က္က် ( ေရႊခ်က္သို )။            ။ အေလာင္မင္းတရားႀကီး၏ ဇာတိခ်က္ေၾကြေမြးရပ္ေျမ၏ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္  ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၁၅ခုႏွစ္ တြင္ ရတနာသိဃၤၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ အတူ ခုႏွစ္ဌာနတစ္ၿပိဳင္တည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာအရာမ်ားထဲမွတစ္ခုျဖစ္သည္။ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ေပ ၆၉ေတာင္ ရွိ၍ ထိုေခတ္အခါက ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ဆံုးေစတီတစ္ဆူျဖစ္သည္။

ယေန႕ ေရႊခ်က္သိုေစတီသို႕ ဖူးေျမာ္ရန္ သြားေရာက္ပါလွ်င္ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး တစ္ေန႕တည္းတည္ေဆာက္ေသာ ခုႏွစ္ဌာနအနက္ ႏွစ္ဌာနကို တစ္ေနရာတည္း ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ ၎ႏွစ္ဌာနမွ (၁) ေရႊခ်က္သိုေစတီ (၂) ပဟိုေခါင္းေလာင္းတို႕ျဖစ္ပါသည္။ ပဟိုရ္ေခါင္းေလာင္းေတာ္မွာ ေစတီ၏ အေရွ႕ေတာင္ယြန္းယြန္း၌ရွိေသာ စည္ေတာ္စင္ဟု ေက်ာက္ျပားကပ္ထားေသာ စင္ျမင့္ႀကီးေပၚသို႕ တက္ေရာက္သြားလွ်င္ ေတြ႕ရပါမည္။

ၿမိဳ႕နန္းတည္စဦးက အခ်ိန္နာရီကို ေလွ်ာက္ထားရန္ ပဟိုရ္စင္တစ္ဌာန ထည့္သြင္းတည္လုပ္ခဲ့၍ ယင္းပဟိုရ္စင္ျမင့္ႀကီးေပၚ၌ ပဟိုရ္ေခါင္းေလာင္းႀကီးသည္ ပဟိုရ္စည္ႀကီးႏွင့္ အတူ တြဲလ်က္တည္ရွိခဲ့သည္။

ယင္း၏ အတိုင္းအတာမွာ အေစာက္ ၃ေပ၊ ၃လက္မ ၊ လံုးပတ္၆ေပ ႏွင့္ ၁၁လက္မ၊ဒု ၃လက္မတိတိရွိပါသည္။

၁၂။ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား။                   ။ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေျမာက္ယြန္ယြန္း၌ ေမာေဓာျမင္သာေစတီ အနီး တြင္တည္ရွိသည္။ နရပတိစည္သူမင္းႀကီး ေဖာင္စၾကာျဖင့္ တိုင္းခြင္လွည့္လည္ေရာက္ရွိခ်ိန္က ေဖာင္ေတာ္ဆိုက္ရာအရပ္၏ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္တည္ထားခဲ့ေၾကာင္းအဆိုရွိသည္မွ တစ္ပါး ဒါယကာကို ခိုင္လံုစြာ မသိရပါ။

၁၃။ပခမ္းဘုရား(ေရႊဘံုသာ)။               ။ေရႊဘိုၿမိိဳ႕၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္အရပ္၌ ပထမ မင္းေခါင္ သည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ အေတာင္ ၇၀ႏွင့္၉လက္မရွိပါေသာ ပခမ္းဘုရာကို တည္ထားခဲ့ပါသည္။သိုေသာ္ ပခန္းမင္းႀကီး ဦးေႏွာင္းက ထပ္ဆင့္ျပင္ဆင္ေသာေၾကာင့္ မူလဘြဲ႕အမည္ “ေရႊဘံုသာ” ေပ်ာက္ၿပီး ပခန္းဘုရားဟုသာေခၚတြင္ေနပါသည္။

ေရွးအခါက ယင္းဘုရားပြဲေတာ္၌ ဒံုးလႊတ္ေလ႕ရွိေသာေၾကာင့္ ဒံုးဘုရားႀကီးဟုလည္း တစ္မ်ိဳး ေခၚၾကပါေသးသည္။

 

၁၄။ေလာကမာရဇိန္။     ။ဤဘြဲ႕ေတာ္ျဖင့္ ယေန႕လက္ရွိ ေရႊဘိုၿမိဳ႕တြင္ ဘုရားႏွစ္ဆူ ရွိသည္။ မူလရွိႏွင့္ ၿပီးေသာေလာကမာရဇိန္ဘုရားသည္ အေနာက္ေစ်းရပ္၌ တည္ရွိၿပီး ယင္းကို အေရွ႕ေလာကမာရဇိန္ (သံုးဆူကုန္းဘုရား ) ဟု ေခၚပါသည္။ၿမိဳ႕၏ အေနာက္အစြန္တြင္ ႏွစ္မ်ား မၾကာမီက တည္ထားေသာ ေလာကမာရဇိန္ဘုရားကိုကား အေနာက္ ေလာကမာရဇိန္ဟု ခြဲျခားေခၚေ၀ၚၾကပါ

ဇလြန္ျမိဳ႕မာရ္ေအာင္ျမင္ျပည္ေတာ္ျပန္ဘုရားပြဲေတာ္

   မဟာသကၠရာဇ္ (၁၁၃)ခုႏွစ္တြင္ ဘာသာေရးကို သက္ဝင္ယံုၾကည္ သည့္ ရခိုင္ဘုရင္က မဟာျမတ္မုနိဗုဒၶ ရုပ္ပြားေတာ္ကို ေၾကးျဖင့္သြန္း လုပ္ေတာ္မူျပီး ပိုေနေသာ ေၾကးမ်ားျဖင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္သံုးဆူကို သြန္း လုပ္ခဲ့ပါသည္။ ေလးဆူေျမာက္ သြန္းလုပ္ခဲ့ေသာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကို မာန္ေအာင္ျမင္ရုပ္ပြားေတာ္ ဟုဘြဲ႕တြင္ခဲ့ပါသည္။ သကၠရာဇ္ (၁၁၃၆) ခုႏွစ္တြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရား ၏သားေတာ္ အိမ္ေရွ႕စံမင္းသားက အဆိုပါ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာာ္ကုိ အမရပူရ သို႔ပင့္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၵရုပ္ပြားေတာ္ ကို နန္းေတာ္ေရွ႕တြင္ အပူေဇာ္ခံထားရွိခဲ့ျပီး နန္းဦးဘုရားဟု ဘြဲ႕ေတာ္ တြင္ေစခဲ့ျပန္ပါသည္။ သကၠရာဇ္ (၁၂၁၄) ခုႏွစ္တြင္ ဇလြန္ျမိဳ႕သူၾကီး ဦးေရႊပြင့္မွ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကို ဇလြန္သို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ ပါသည္။
    ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕မ်ား ေအာက္ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းပိုက္စဥ္အတြင္း ေၾကးဆင္းတုေတာ္အား ဒဂၤါးသြန္းလုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳရန္ရည္ရြယ္ ကာ အဂၤလန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ တစ္ဆင့္စကားမ်ားအရ ဗုဒၶရုပ္ ပြားေတာ္မွာ အရည္ေပ်ာ္ျခင္းလည္းမရွိ၊ ထု၍လည္း မပ်က္စီးဘဲရွိကာ အဂၤလိပ္ဘုရင္မမွာ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာကို တာရွည္ ခံစားခဲ့ရျပီး အိပ္မက္ဆိုးမ်ား မက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ဘုရင္မက ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အား မူလေနရာသို႔ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ရန္ အမိန္္႔ေပးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျဗိတိသ်ွတို႔က မူလပင့္ေဆာင္သည့္ေနရာကို မမွတ္မိသျဖင့္ ဟသၤာတအနီး ေသာင္ထြန္းသည့္ တစ္ေနရာ၌ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကိုထားခဲ့ၾကပါသည္။ ေသာင္ျပင္၌ေတြ႔ရသည့္ ရုပ္ပြားေတာ္ကိုလူ အမ်ားက ေပၚေတာ္မူဘုရား ဟုေခၚတြင္ေစခဲ႔ပါသည္။

ဇလြန္ႏွင့္ ဟသၤာတ လူထုတို႔က သူပိုင္၊ ကိုယ္ပိုင္အား ျပိဳင္ခဲ့ ၾကရာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဇလြန္မွေအာင္ပြဲ ရရွိခဲ့ပါသည္။ ၄င္းအခ်ိန္မွစ၍ ဗုဒၶ ရုပ္ပြား ေတာ္မွာဇလြန္္၌ ကိန္းဝပ္စံပယ္ေတာ္္မူခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ႔သုိ႔ ဗုဒၶ ရုပ္ပြားေတာ္သည္ အရပ္ရပ္သို႔ ၾကြခ်ီေတာ္မူခဲ့ျပီး မူလေနရာသို႔ျပန္ လည္ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူသျဖင့္ “မာရ္ေအာင္ျမင္ျပည္ေတာ္ျပန္ဘုရား” ဟုထင္ရွားလာခဲ့ပါသည္။ ဤဘုရားပြဲေတာ္ကို (မတ္လ) တေပါင္းလ ဆန္း (၉) ရက္မွ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ တြင္က်င္းပေလ့ရွိျပီး၊ ပြဲေတာ္ကာလမွာ (၈) ရက္ၾကာျမင့္ပါသည္

ဆုေတာင္းျပည့္ ေအာင္စၾကာ ႏွီးဘုရား ဗုဒၶရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ (ပုသိမ္)

 ႏွီးဘုရားဗုဒၶရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ၾကီးအား ႐ွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ေပၚေဒသ မွ ၾကြေရာက္လာၾကေသာ ပါရမီ႐ွင္ ျမန္မာမႈ ဗိသုကာပညာ႐ွင္ လံုးအြန္ ဆိုင္(ခ) ဦးဝိမလဗုဒၶိ ႏွင့္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား (ေျခာက္ပါး) အဖြဲ႕မွရက္ လုပ္ ပူေဇာ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
    ယခုရက္လုပ္ေသာ ႏွီးဘုရားဗုဒၶ႐ုပ္႐ွင္ေတာ္ျမတ္မွာ ကမၻာႏွင့္ျမန္မာ အရပ္ရပ္တြင္ (၂၈) ဆူေျမာက္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ အရပ္ရပ္တြင္ (၂၄) ဆူႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ေလးဆူ ရက္လုပ္ပူေဇာ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ ဧရာဝတီတိုင္းတြင္ သံုးဆူ ရက္လုပ္ပူေဇာ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။
    ႏွီးဘုရား ဗုဒၶ႐ုပ္႐ွင္ေတာ္ျမတ္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၆၉-ခုႏွစ္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁၃) ရက္ ခရစ္သကၠ ရာဇ္ (၈-၁၁-၂၀၀၇) ခုႏွစ္ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ စတင္ရက္ခဲ့ပါသည္။ 

ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၆၉-ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလကြယ္ (၁၅)ရက္ ခရစ္္သကၠရာဇ္ (၉-၁၂-၂၀၀၇) ခုႏွစ္ တနဂၤေႏြေန႔ တြင္ေအာင္ျမင္စြာ ရက္လုပ္ျပီးစီးခဲ့ပါသည္။
    ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၆၉- ခုႏွစ္ နတ္ေတာ္လျပည့္ေန႔ (၁၅)ရက္ ၊ ခရစ္္သကၠရာဇ္ (၂၄-၁၂-၂၀၀၇) ခုႏွစ္ တနလၤာေန႔ နံနက္ (၉) နာရီ တြင္ ဌာပနာတိုက္အသီးသီးတို႔၌ ဌာပနာထည့္သြင္း ပူေဇာ္ခဲ့ၾကသည္။
    သံဖရိန္စတင္ျခင္းမွ ႏွီးရက္လုပ္ျပီးစီးသည္အထိ (၄၁) ရက္ၾကာ ျမင့္ခဲ့ပါသည္။ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္မွာ ပလႅင္ေတာ္မွ မုနိေတာ္အထိ- (၁၃ ေပ ၃.၅ လက္မ) အျမင့္႐ွိပါသည္။
    ႏွီးဘုရား ႐ုပ္႐ွင္ေတာ္ျမတ္ကို ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး ပုသိမ္ျမိဳ႕ ကမ္းနီေက်း႐ြာ ပုသိမ္-ေခ်ာင္းသာႏွင့္ ေငြေဆာင္လမ္းဆံု ပုသိမ္ၾကိဳး တံတားထိပ္ ေလာကနႏၵာေစတီေတာ္ ရင္ျပင္ေတာ္ ေနလတန္ေဆာင္း ေတာ္ၾကီးတြင္ ကိန္ဝပ္စံပယ္ အပူေဇာ္ခံလ်က္႐ွိေနပါသည္။ 

ေလးကၽြန္းရန္ေအာင္ ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီေတာ္ (ပုသိမ္)

  ပုသိမ္ၿမိဳ႕၏ ေတာင္ဘက္တြင္ တည္ရွိသည္။ အေလာင္းစည္သူမင္း စတင္တည္ထားခဲ့ေသာ ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီေတာ္ကိုငံု၍ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း ရွိတန္ခိုးႀကီးဘုရားမ်ား၏ ပံုသဏၭာန္မ်ားကို ကူးယူတည္ေဆာက္ပူေဇာ္ ထားသည္။ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္မွာ(၁၆၂)ေပ ျဖစ္သည္။ ေစတီေတာ္ အ တြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ဖူးေျမာ္လွ်င္ အတြင္းလိုဏ္ပတ္လမ္း ကိုပတ္၍ ၾကည္ညိဳပါက ပုဂံေခတ္မွ ရတနာပံု ေခတ္အထိ ေခတ္ေလးေခတ္မွ တင္ပလႅင္ေခြ ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ေလးဆူကိုလည္း ေခတ္ေျပာင္းလဲမႈ အလိုက္ေလ့လာ ဖူးေျမာ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေနာက္ အထက္ပစၥယံသို႕ တက္ေရာက္ဖူးေျမာ္လွ်င္ ရာဇမုနိ လာဘမုနိ အဘယမုနိ စသည့္ ေၾကးသြန္းမုနိေတာ္ ေလးဆူကိုလည္း ထူးျခားစြာ ဖူးေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
    ေလးကၽြန္းရန္ေအာင္ ေဖါင္ေတာ္ဦးေစတီေတာ္ ေက်ာက္စာအရ ခရစ္ႏွစ္ (၁၁၁၅) တြင္ ပုဂံျပည့္႐ွင္အေလာင္း စည္သူမင္းၾကီး သီဟိုဠ္ႏွင့္ မဇၥိ်မေဒသသို႔အသြား ခရီးတစ္ေထာက္နားခိုက္တြင္တည္ ထားခဲ့သည္။ ကိုးေတာင္ျပည့္ ေစတီျဖစ္ျပီး၊ ေဖါင္ေတာ္ဦး ဘြဲ႕မည္တြင္သည္။
    ခရစ္ႏွစ္ (၁၄၅၅) တြင္ ပုသိမ္ျမိဴ႕စားဗညားအိမ္က မူလေစတီကို ငံုျပီးထပ္မံ တည္ထားသည္။ ေ႐ႊဥၾသမည္တြင္ သည္။ 

ခရစ္ႏွစ္ (၁၅၂၄) မွ (၁၄၂၅) အတြင္း မြန္မင္းသမီးဝိဟာရေဒဝီက ထပ္မံမြမ္းမံ တည္ထားသည္္။ ခ်မ္းသာၾကီးဘြဲ႔ မည္တြင္သည္။
    ခရစ္ႏွစ္ (၁၉၃၉) တြင္ မဟာေဗာဓိဆရာေတာ္ ဥဴးနႏၵိယ ဦးစီးျပီး အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီး၏ ကုသိုလ္ေတာ္ မူလေစတီကို လိုဏ္ဂူအ တြင္းထားကာ လံုးဝန္းေသာသဏၭန္ႏွင့္ တဝဂူေစတီ တည္ထားသည္။ (၈၄.၅) ေပ ျမင့္၍ (၁၉၅၀) ျပည့္ႏွစ္ မတ္လအတြင္း ျပီးစီးသည္။ ျပည္လံုးခ်မ္းသာဘြဲ႔မည္တြင္သည္။ေစတီေတာ္ပရိဝုဏ္႐ွိ ဝိဟာရေဒဝီ ႏွင့္ေမာင္ေတာ္ ျဗဟၼေဒဝီတို႔၏ ေရကန္ႏွစ္ကန္ကို အစြဲျပဳျပီး ေရၾကည္ေရေနာက္ ဘုရားဟုလူသိမ်ားခဲ့သည္။ 

ေ႐ႊမုေ႒ာမဟာေစတီေတာ္ၾကီး၏ သမိုင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ (ပုသိမ္)

ေ႐ႊမုေ႒ာ မဟာေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးသည္ ဘုရား႐ွင္ကိုယ္ေတာ္ ျမတ္ၾကီး၏ သရီွရေမြေတာ္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အထူးထူး အျပားျပား မ်ားေျမာင္လွေသာ အဖိုးတန္ ရတနာတို႔ျဖင့္ ဌာပနာ၍ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၂၀၀၀ - ေက်ာ္က စတင္တည္ထား ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။
    ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၂၈၉- ခုႏွစ္ တြင္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးက ေ႐ႊအာဏာအမည္ေတာ္ျဖင့္ စတင္တည္ထား ကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
    အထက္ျမန္မာျပည္ပုဂံျမိဳ႕ (ေပါကၠံရာမျပည့္႐ွင္) အေလာင္းစည္သူ မင္းသည္ ျဖိဳၾကြင္းသကၠရာဇ္ (၄၅၇) ခုႏွစ္၌ ထူပါ႐ံု ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္ ခ်ီေစလ်က္၊ တိုးျမွင့္တည္ထား ကိုးကြယ္ေတာ္မူျပန္သည္။
    ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၆၀၀-ျပည့္ႏွစ္၌၊ ပုသိမ္-၃၂ ျမိဳ႕ကို အစိုးရေသာ သမုဒၵေဃာသ ႏွင့္ ဥမၼာဒႏၲီတို႔က ေ႐ႊမုေ႒ာ ဟူေသာ အမည္ေတာ္ျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ထားခဲ့ရာ ယေန႔ထိ ထိုအမည္ေတာ္ျဖင့္ ထင္႐ွားလ်က္ ႐ွိပါသည္။
    ဤေနာက္တြင္ စစ္ကိုင္းဘုရင္မည္ေသာ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားသည္ လည္းေကာင္း မင္းတုန္းမင္း၏ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းသည္လည္းေကာင္း ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္းတရား သည္လည္းေကာင္း၊ ထီးေတာ္လွဴျခင္း၊ ေ႐ႊလံုး ေတာ္ျပည့္ ကပ္လွဴျခင္းႏွင့္၊ အျခားပူေဇာ္သကၠာ ျပဳျခင္းတည္းဟူေသာ ေကာင္းမႈေတာ္တို႔ကို အဆက္ဆက္ ျပဳေတာ္ မူခဲ့ၾကသည့္အျပင္ ပုသိမ္ျမိဳ႕ကို ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ၾကကုန္ေသာ ျမိဳ႕၀င္မင္း တို႔သည္လည္းေကာင္း ေစတီေတာ္ ၾကီးအား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကေလသည္။ 

ဒုတိယ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ အေရးေတာ္ပံုေခတ္ ျဖစ္ေသာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၂၅- ခုႏွစ္အတြင္း ျဗိတိသွ်တို႔ ဤပုသိမ္ျမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ေနာက္ပိုင္း၌ ျဗိတိသွ်အစိုးရ ခန္႔စစ္ကဲေတာ္ မင္း တို႔သည္လည္းေကာင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမိဳ႕မိျမိဳ႕ဖတို႔ သည္လည္း ေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ပူေဇာ္သကၠာ အမႈတို႔ျဖင့္ အဆက္ဆက္ ထိန္း သိမ္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၆ ခုႏွစ္ တြင္ယေန႔ တည္႐ွိေတာ္မူသည့္ အတိုင္းျဖစ္ေသာေျမမွ ခရားသီး အဆံုးအထိ ၇၇-ေတာင္၊ ထီးအရပ္ ၂၅-ေတာင္၊ ႏွစ္ရပ္ေပါင္းသံေတာင္ ၁၀၂-ေတာင္၊ လံုးပတ္ေတာ္ ၂၀၇-ေတာင္ႏွင့္ ဖိနပ္ေတာ္ ၂၇၂-ေတာင္ အသီးသီး႐ွိကုန္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္ လံုးဝန္းပမာဏေတာ္ကို ေဆာင္ေစလ်က္၊ စိန္ဖူးေတာ္ ေ႐ႊထီးေတာ္ ေငြထီးေတာ္ အျပင္၊ ရတနာ အေပါင္းတို႔ျဖင့္စီျခယ္ အပ္ေသာ ေ႐ႊသားငွက္ျမတ္နားေတာ္ တို႔ျဖင့္ ခမ္းနား ထယ္ဝါ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ တိုးျမွင့္တည္ထား ခဲ့ႏိုင္ၾကေလသည္။  

ထီးေတာ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းလဲတပ္ဆင္မွဳေၾကာင့္ ယခုအခါ ေစတီေတာ္ျမတ္၏ ဥာဏ္ေတာ္မွာ (၄၆.၆) မီတာ (၁၅၂ ေပခန္႔) ရွိလာ ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ေစတီေတာ္ျမတ္မ်ား၏ ပံုသ႑ာန္မွာ ရွင္သမုဒၵ ေဃာသ ေခတ္မွစ၍ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ ထီးေတာ္၏ အေပၚဆံုးအဆင့္ကို ေရႊအေလးခ်ိန္ (၆.၃) ကီလိုဂရမ္ (၃ပိႆာ ၉၃ က်ပ္သားခန္႕) ျဖင့္လည္းေကာင္း အလယ္ဆင့္ကို ေငြစင္ျဖင့္လည္း ေကာင္း ေအာက္ဆင့္ကို ေရႊပါးလႊာျဖင့္ လည္းေကာင္း အုပ္ထားျပီး စိန္ (၈၂၉) လံုး၊ ပတၱျမား (၈၄၃) လံုး ႏွင့္ အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်က္ရတနာ (၁၅၈၈) လံုးတို႕ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားပါသည္။

ျပည္ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရား

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ "ေ႐ႊဆံေတာ္" ဟု ဘြဲ႕ခ်ီလ်က္ ထင္႐ွားသည့္ ဘုရားေစတီသုံးဆူ ႐ွိပါသည္။ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊ ေတာင္ငူၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊ တြံေတးၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမလတ္ ေဒသ ပဲခူးတိုင္း၊ ျပည္ၿမိဳ႕၏ အေ႐ွ႕ပိုင္း ဆင္စုရပ္ေျမာက္ဘက္၌ သုဒႆနမည္ေသာ ေတာင္ကုန္းငယ္တြင္ တည္႐ွိေသာ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ျမသိတင္ (ျမသီးတင္) ဘုရားဟုလည္း ေ႐ွးကေခၚတြင္ခဲ့သည္။

          ျပည္ ေ႐ႊဆံေတာင္႐ွင္ဘုရားတြင္ ကကုသန္ဘုရား႐ွင္၏ ဒုကုဋ္ေတာ္၊ ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ အံသကိုဋ္ သကၤန္းေတာ္၊ ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ ခါးပန္းေတာ္၊ ေဂါတမဘုရား႐ွင္၏ အံေတာ္ေလးဆူႏွင့္ နီသီဒိုင္တို႔ကို ဌာပနာထားသည္။

ေဂါတမဘုရား႐ွင္သည္ ႐ွစ္ဝါေျမာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ ေဒသစာရီႂကြခ်ီေတာ္မူရာ ဤအရပ္၌ ပုဂံျပည္ႀကီးျဖစ္လတၱံ႕၊ ဤအရပ္၌ သေရေခတၱရာ (ပ်ဴ) ၿမိဳ႕ (ယခု သေရေခတၱရာျပည္ၿမိဳ႕) ျဖစ္လတၱံ႕ စသည္ျဖင့္ ဗ်ာဒိတ္ေပးခဲ့ပါသည္။ ယင္းသို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူစဥ္ ဧရာပထ နဂါးမင္းက လူအေပါင္းတို႔ ကိုးကြယ္ရစိမ့္ေသာငွါ ဆံေတာ္ဓာတ္ကို ေပးသနားရန္ ေလွ်ာက္ထားသည္။ ဘုရား႐ွင္သည္ နဂါးမင္းအား မေပးဘဲ သုဝဏၰဘုမၼိအရပ္သို႔ ကုန္သြယ္သြားေနေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ကုန္သည္ ညီေနာင္တို႔အား ေပးမည္ဟု မိန္႔ၾကားကာ လက်္ာလက္ေတာ္ျဖင့္ ဦးေခါင္းေတာ္ကို သုံးသပ္ေလေသာ္ ဆံေတာ္ေလးဆူပါလာသည္။ ယင္းဆံေတာ္တို႔ကို နဂါးမင္း ဆက္သည့္ ျမၾကဳတ္၌္ ထည့္၍ "ကိုးကြယ္ထိုက္သူ ဖူးေတြ႕ကာ သာသနာတည္မည့္ အရပ္၌ ေစတီတည္ထား ကိုးကြယ္ေစသတည္း" ဟု မိန္ေတာ္မူလွ်င္ ျမၾကဳတ္သည္ လက္ဝါးေတာ္မွ ပ်ံတက္၍ ထန္းခုႏွစ္ဆင့္ျမင့္ေသာအရပ္၌္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမဴးကာ ဝါးပေဒသာ၌ ရပ္နားေလသည္။

သုဝဏၰဘုမၼိမွ ျပန္လာေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ညီေနာင္လည္း ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းကို ဆန္တက္ကာ ဆံေတာ္ၾကဳတ္တည္ရာသို႔ ေရာက္လွ်င္ ေ႐ႊေရာင္တဝင္းဝင္းႏွင့္ ေတြ႕ျမင္ရ၍ ၾကည့္ၾကသည္။ ရတနာျမၾကဳတ္ႏွင့္တကြ ဆံေတာ္ေလးဆူကို ေဖာင္ေပၚသုိ႔ ပင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမင့္ျမတ္ရာ ကုန္းေျမကို႐ွာေသာ္ ယခုေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတည္ရာ သုဒႆနကုန္းကိုေတြ႕သျဖင့္ ရတနာေျမၾကဳတ္ႏွင့္ ဆံေတာ္ေလးဆူကို ေ႐ႊအုပ္ခုႏွစ္ခ်ပ္ရံကာ ဌာပနာ၍ ေစတီတည္သည္။

သာသနာႏွစ္- ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီး နန္းတက္ေသာ္ သုဒႆနကုန္း၌ ဘုရား႐ွင္၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ ဌပနာ၍ ေစတီတည္ထားေၾကာင္း ၾကားသိေတာ္မူ၍ သုဒႆနကုန္းကို ႐ွာေဖြေစသည္။ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းတို႔ျဖင့္ ဖုံးအုပ္ေနေသာ ေစတီေတာ္ကို ဖူးေတြ႕ရေသာ္ အေတာင္ ၈၀ ႐ွိေသာ ဓာတ္ေတာ္တိုက္ တံခါးနံရံကို ဖြင့္ေတာ္မူ၍ ဆက္လက္တူးေဖာ္ေသာ္ ေ႐ွးဘုရားသုံးဆူ၏ ပရိေဘာဂထည့္ရာ ေ႐ႊေက်ာင္းေဆာင္ သုံးခုႏွင့္ ေဂါတမဘုရား၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ ဖူးေတြ႕ရၿပီးေနာက္ ေစတီကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ထားသည္။

သကၠရာဇာ္ ၄၅၀ ျပည့္တြင္ ပုဂံျပည္ အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ ေစတီေတာ္ကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္ "ျပည္မင္း မ်က္ႏွာ႐ွည္" လက္ထက္ ေစတီေတာ္ကို သံေတာင္ ၂၈ ေတာင္၊ ႏွစ္မိုက္အထိ ထပ္ပြားတည္ကာ ေ႐ႊထီးကိုးဆင့္ တည္ေဆာက္ေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္ "သားေတာ္ မ်က္ႏွာပု" မင္းလက္ ေစတီေတာ္၏ အေနာက္ေျမာက္ေထာင့္တြင္ ေခ်ာက္ႀကီး႐ွိသျဖင့္ ကုန္းေတာ္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ပါသည္။

ေစတီေတာ္ကို အျမင့္သံေတာင္ ၅၈ ေတာင္ ေစတီရံသုံးဆင့္ႏွင့္ စည္းခုံေစတီႀကီးတည္ေတာ္မူသည္။ ေ႐ႊထီးကိုးဆင့္ ျမသီးေရာင္ဆံေတာ္ဖူးတင္ေတာ္မူ၍ "ျမသီးတင္ဘုရား" ဟု သမုတ္ေတာ္မူသည္။

ဤသို႔အားျဖင့္ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ဘုရင္အဆက္ဆက္ႏွင့္ ၿမိဳ႕စားအဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ထပ္ပြား တည္ထားခဲ့ရာ ယခုအေျခသို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စာဆိုေက်ာ္ နဝေဒႀကီးက "ေတာင္ထက္ ေတာင္ျမတ္၊ ေတာင္ေက်ာ္ထြဋ္၌၊ လူနတ္မ်ား႐ွင္၊ ျမသီးတင္ႏွင့္၊ ေ႐ွ႕ယြန္းနားဝယ္၊ တရားဘုန္းေခါင္၊ ဒြတၱေပါင္ဟု၊ ျပည္ေထာင္မ်ား႐ွင္၊ တည္ထားခဲ့ မွတ္သည္။ ေ႐ႊထီးေ႐ႊတိုင္၊ ေ႐ႊစိုင္တခဲ၊ ရဲရဲထြန္းေျပာင္၊ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္ျဖင့္၊ ကြ်န္းလုံးေက်ာ္သည္၊ မည္ေတာ္ဆုေတာင္း ျပည့္တကား" ဟု စပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ျပည္ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတြင္ ႏွစ္စဥ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၈) ရက္မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ ဘရားပြဲ က်င္းပၾကသည္။ ျမန္မာျပည္ေျမလတ္ေဒသ ျဖစ္သျဖင့္ အထက္ျမန္မာျပည္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ ဘုရားဖူးမ်ားႏွင့္ ေန႔စဥ္စည္ကားေသာ တန္ခိုးႀကီးဘုရားတစ္ဆူ ျဖစ္သည္။

အေနာမဒႆီဗုဒၶ၀င္

ေသာဘိတဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ကပ္ကမၻာကုန္ဆံုးၿပီးသည္ေနာက္ မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားေသာဘုရားမပြင့္သည့္ သုညကမၻာ တစ္သေခ်ၤကို လြန္ၿပီးမွ တစ္ခုေသာ ၀ရကမၻာတြင္ ဘုရားသံုးဆူပြင့္ေတာ္မူ ခဲ့သည္။ ထို၀ရကမၻာသည္ ဤဘဒၵကမၻာမွျပန္၍ ေရတြက္သည္ရွိေသာ္ တစ္သေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းအထက္ျဖစ္သည္။ ထို၀ရကမၻာ၌ အေနာမဒႆီ ျမတ္စြာဘုရား၊ ပဒုမျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ နာရဒျမတ္စြာဘုရားတို႔ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ၾကရာ ေရွးဦးစြာ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္မွာ အေနာမဒႆီ ဘုရားရွင္ျဖစ္ခဲ့သည္။
 

အေနာမဒႆီဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း
အေနာမဒႆီဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူၿပီးသည္၏အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသုိ႔ စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာ တို႔၏ ေတာင္းပန္ခ်က္အရ တုသိတာနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ လူ႔ျပည္ စႏၵ၀တီေနျပည္ေတာ္ ယသ၀ါ မည္ေသာ မင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီ ယေသာဓရာ မိဖုရားႀကီး၏ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶ စြဲေနစံေပ်ာ္ ကိန္းေအာင္းေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဆယ္လလြန္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မယ္ေတာ္မိဖုရာႀကီးသည္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားကို သုစႏၵန ဥယ်ာဥ္ေတာ္၌ ဖြားျမင္ ေတာ္မူခဲ့ သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားပဋိသေႏၶ ေနေသာ ေန႔၌ ေကာင္းကင္မွ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ တဖြားဖြား က်ေရာက္လာခဲ့၍ အေနာမမည္ေသာ ရတနာတို႔ျဖစ္ေၾကာင္းကို အစြဲျပဳကာ အေနာမဒႆီ မင္းသားဟု မွည့္ေခၚခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္း ေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာ အခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္တို႔၌ျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူးအံ့ၾသ ဖြယ္ရာ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
 

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း
အေလာင္းေတာ္ အေနာမဒႆီမင္းသားသည္ တေရြ႕ေရြ႕ ႀကီးေျမာက္ အရြယ္ေတာ္ေရာက္ေသာအခါ သီရိမာေဒ၀ီမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ တင့္တယ္လွပေသာ သိရီေရႊနန္းေဆာင္၊ ဥပသိရီေရႊနန္းေဆာင္၊ ၀ၯုေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္ တို႔၌ သီရိမာမိဖုရားအမွဴးျပဳေသာ ရံေရြေတာ္ႏွစ္ေသာင္းသံုးေထာင္တို႔၏ ေဖ်ာ္ေျဖလုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး နတ္စည္းစိမ္ႏွင့္တူေသာ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ခံစား ေတာ္မူကာ ထီးနန္းစိုးအုပ္ မင္းလုပ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္၏ သားေတာ္မွာဥပ၀ါဏမင္းသား ျဖစ္ခဲ့၏။
 

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း
အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနေတာ္မူစဥ္၊ သီရိမာမိဖုရားႀကီးမွ ဥပ၀ါဏ သားေတာ္ကိုဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသခဲ့သည့္ သူအိုç သူနာç သူေသç ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ သံေ၀ဂဥာဏ္ ႀကီးစြာျဖစ္လ်က္ ေရႊထမ္း စင္စီးကာ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား ရဟန္းျပဳေလ လွ်င္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားကို အတုလိုက္၍ သံုးကုေဋရွိေသာ ေယာက်္ားတို႔သည္ လုိက္ပါ ရဟန္း ျပဳခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ အေလာင္းေတာ္သည္ ဆယ္လတိုင္တိုင္ ဒုကၠရစရိယာ အက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဒုကၠရစရိယာ ဆယ္လၾကာေအာင္ က်င့္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဘုရား ျဖစ္မည့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၀ယ္ အႏုပမ ပုဏၰားရြာသို႔ ဆြမ္းခံ၀င္ခဲ့သည္။ အႏူပမာ အမည္ရွိေသာ ပုဏၰားသူေဌးသမီး လွဴဒါန္းအပ္သည့္ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူလ်က္ ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္း ေတာ အတြင္း၌ ေနခုိခဲ့သည္။
 

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း
အင္ၾကင္းေတာ၌ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ အျခံအရံ ရဟန္းတို႔ကို စြန္႔ခြါ၍မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာသို႔ တစ္ပါးတည္း <ကေတာ္မူရာ လမ္းခရီးအၾကား၌ အေနာမတကၠတြန္း လွဴဒါန္း ေသာျမက္ရွစ္ဆုပ္ကို အလွဴခံေတာ္မူခဲ့၏။ ေထာက္ၾကံ့ေဗာဓိပင္သို႔ ေရာက္ ေလလွ်င္ အလွဴခံခဲ့ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ကိုေထာက္ၾကံ႔ေဗာဓိပင္ရင္း၌ ျဖန္႔ခင္းလိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ သံုးဆယ့္ရွစ္ေတာင္ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုအပရာဇိ တပလ’င္ထက္တြင္ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္ တည္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေန႔ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ ေတာ္မူကာ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသဥာဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္၊ မိုးေသာက္ယံ ေနအ႐ုဏ္ တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္ နက္
အာသ၀ကၡယဥာဏ္ေတာ္ကို ရေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး၌ ဘုရားျဖစ္ ေတာ္မူခဲ့သည္။
 

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း
အေနာမဒႆီဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ သတၱသတၱာဟ- ေလးဆယ့္ကိုးရက္ မဟာေဗာဓိပင္အနီးမွာပင္ အရဟတၱဖိုလ္ ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္မႈကို လက္ခံေတာ္မူ၍ တရားေဟာရန္ သတၱေလာ ကကို ဗုဒၶစကၡဳျဖင့္ ၾကည့္႐ႈေတာ္မူေသာ္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေသာ သံုးကုေဋေသာ ရဟန္းတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုရဟန္းေတာ္မ်ားေနထိုင္ရာ သုဒႆနဥယ်ာဥ္ႀကီးသို႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ တစ္ခဏခ်င္း ၾကြရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ သုဒႆန ဥယ်ာဥ္ႀကီးသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ ထိုရဟန္းေတာ္ သံုးကုေဋႏွင့္အတူ နတ္လူ ပရိသတ္တို႔၏ အလယ္၌ ဓမၼစကၠပ ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို  ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္ဆံုးေသာအခါ ကုေဋတစ္ရာ ေသာ သတၱ၀ါတို႔သစၥာ ေလးပါးတရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။
 

ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း
အေနာမဒႆီဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ေတာ္သည္ တန္ခိုးအာႏု ေဘာ္ႀကီးမားလွသည့္ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဘီလူးတို႔ကို အစိုးရေသာ ဘီလူးစစ္သူႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဘီလူးစစ္သူႀကီးသည္ ေလာက၌အေနာမဒႆီဘုရား ပြင့္ေတာ္မူေၾကာင္း ၾကားသိေလ လွ်င္ အလြန္တင့္တယ္ ႐ႈခ်င္ဖြယ္ရာ ရတနာခုနစ္ပါးျဖင့္ ၿပီးေသာမ႑ပ္ႀကီးကို ဖန္ဆင္း၍ ဘုရား အမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး ဆြမ္းအေဖ်ာ္စသည္တို႔ျဖင့္ လွဴဒါန္း ပူေဇာ္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ အေနာမဒႆီ ဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ ဘီလူးစစ္သူႀကီးအား ဤကမၻာမွေနာက္ တစ္သေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းလြန္ေသာအခါ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမဘုရား ျဖစ္လတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား ျမြက္ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကား ၾကားရေလလွ်င္ ၀မ္းသာပီတိျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ရန္ပါရမီေတာ္တုိ႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူခဲ့သည္။
 

အေနာမဒႆီဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား
အေနာမဒႆီဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာ တပည့္အစံု တို႔ကား အရွင္နိသဘမေထရ္ႏွင့္ အရွင္အေနာမçမေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကၿပီး အလုပ္အေကြၽး ရဟန္းကား အရွင္၀႐ုဏမေထရ္ ျဖစ္ေလ သည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာတပည့္မအစံုတုိ႔သည္ အရွင္မသုႏၵရီေထရီႏွင့္ အရွင္မ သုမနာ ေထရီတုိ႔ျဖစ္ခဲ့ကုန္၍ ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကားေထာက္ၾကံ့ေဗာဓိပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယကာအစံုတို႔မွာ နႏၵိ၀ၯုသူေဌးႏွင့္သီရိ၀ၯသူေဌး တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး (အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမအစုံတို႔သည္ ဥပၸလာဥပါသိကာမ ႏွင့္ ပဒုမာ ဥပါသိကာမတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္သည္။ ဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ ငါးဆယ့္ရွစ္ေတာင္ျမင့္လ်က္ဘုရားရွင္သက္တမ္းမွာ တစ္သိန္းတမ္းျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမွ်ေလာက္ေသာ ကာလပတ္လံုး သတၱ၀ါတို႔အား သံသရာေရအလ်ဥ္မွ ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့သည္။
 

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား
အေနာမဒႆီဘုရားရွင္၏ သုဘ၀တီၿမိဳ႕အနီး သုဒႆနဥယ်ာဥ္ေတာ္ႀကီး၌ သံုးကုေဋေသာ ရဟန္း ေတာ္တို႔ႏွင့္နတ္လူတို႔အား ဓမၼစၾကာ တရားေဟာေသာ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့၏။ထုိတရားပြဲ၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ တစ္ဖန္ အခါတစ္ပါး၌ ၾသသဓိၿမိဳ႕အနီး ပိေတာက္ပင္ႀကီးအရင္း၌ ေရမီး အစံု အစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူၿပီးေနာက္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္ သို႔<ကကာ ပင္လယ္ ကသစ္ပင္ရင္း ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ၌ ၀ါတြင္းသံုးလ ပတ္လံုး အဘိဓမၼာေဒသနာ ေဟာၾကား ေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ကုေဋရွစ္ဆယ္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ သစၥာေလးပါးတရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း ၀င္ ခဲ့ၾက သည္။ ထိုေနာက္ အခါတစ္ပါး၌ မဂၤလာပုစၦာျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ ေဟာၾကား ေျဖဆိုေတာ္မူ ေသာ တရားပြဲသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ခုနစ္ဆယ့္ရွစ္ ကုေဋေသာ သတၱ၀ါတို႔သစၥာေလးပါး တရားသိျမင္ကြၽတ္တမ္း ၀င္ခဲ့ၾကသည္။
 

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား
အေနာမဒႆီဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တြင္ သာ၀က အစည္းအေ၀း ႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုသံုးႀကိမ္တုိ႔တြင္ အေနာမဒႆီဘုရားရွင္သည္ ေသာေရယ်ၿမိဳ႕၌ ဣသိဒတၱမင္းအား တရားေဟာ သည္ရွိေသာ္ မင္းႏွင့္တကြေသာသူတုိ႔သည္ သဒၶါတရားႀကီးစြာ ျဖစ္ၾကကုန္လ်က္ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္း အျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကသည့္ ရဟႏၲာရွစ္သိန္းတို႔၏အလယ္၌ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က(သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ အေနာမဒႆီဘုရားရွင္သည္ ရာဓ၀တီၿမိဳ႕၌ သုႏၵရိႏၶရ မည္ေသာမင္းအား တရားေဟာသည္ရွိေသာ္ မင္းႏွင့္တကြေသာ သူတို႔သည္ သဒၶါတရားႀကီးစြာျဖစ္၍ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာခုနစ္သိန္းတို႔၏ အလယ္၌ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္၏။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္း အေ၀း ႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ အခါတစ္ပါး၀ယ္ ေသာေရယ်ၿမိဳ႕၌ပင္ ေသာေရယ်မင္း ႏွင့္တကြ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာေျခာက္သိန္းတို႔၏ အလယ္၌ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္၏။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။
 

ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္မူျခင္း
တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာတို႔ေၾကာင့္ အေနာမဒႆီဘုရားရွင္ ၏သာသနာေတာ္ သည္ ေကာင္းစြာပြင့္လင္းခဲ့၏။ သာသနာေတာ္သည္ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္ခဲ့၏။ အေနာမဒႆီ ဘုရားရွင္သည္ အႏွစ္တစ္သိန္း သက္တမ္းအတိုင္း သတၱ၀ါအေပါင္းကို ကယ္တင္ေတာ္မူ၍ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။ မႏႈိင္းယွဥ္အပ္ေသာ အျခံအရံအေက်ာ္အေစာ ရွိေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္သည္လည္းေကာင္း၊ တပည့္သာ၀ကတို႔သည္လည္းေကာင္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။ သခၤါရ တရားတို႔သည္ ခိုင္ျမဲေသာ အႏွစ္သာရမရွိကုန္။ အခ်ည္းအႏွီးတို႔သာ ျဖစ္ၾက ေလကုန္စြ
 

ေစတီတည္ထား ကိုးကြယ္ေတာ္မူျခင္း
မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ အေနာမဒႆီဘုရားရွင္သည္ ဓမၼာရာမေက်ာင္းတုိက္၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္အတြင္း၌ပင္ ေစတီေတာ္ကို တည္ထား ကိုးကြယ္ ေတာ္မူခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္သည္ ႏွစ္ဆယ့္ငါးယူဇနာ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။ သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာ ဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္းေသာ အသမၻိႏၷ ဓါတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္အတြင္း၌ ဌာပနာသြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေန လူအေပါင္းတုိ႔သည္ ရတနာ ခုနစ္ပါးျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ကို ၿပီးဆံုးေစ ခဲ့ၾကကုန္ သတည္း။

ေသာဘိတဗုဒၶ၀င္

ဘုရားရွင္ေလးဆူပြင့္ေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ တတိယေျမာက္ ပြင့္ေတာ္မူသည့္ ေရ၀တဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဆုတ္ကပ္ လူတို႔၏အသက္ကိုးေသာင္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေသာဘိတ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ေသာဘိတဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း
ေသာဘိတဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ေလာကတြင္ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္ ခ်က္အရ တုသိတာနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ လူ႔ျပည္ သုဓမၼေနျပည္ေတာ္ သုဓမၼမင္းႀကီး၏ အဂၢမေဟသီသုဓမၼာအမည္ရွိေသာ မိဖုရားႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶ စြဲေနစံေပ်ာ္ ကိန္းေအာင္း ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆယ္လလြန္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ သုဓမၼဥယ်ာဥ္၌ မိုးတိမ္တိုက္မွ လျပည့္၀န္းႀကီး ထြက္ေပၚလာ
သကဲ့သို႔ မယ္ေတာ္၏ ၀မ္းၾကာတိုက္မွ ထြက္<က ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူေသာအခါ ဖြားျမင္ ေတာ္မူေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ဟူသမွ်တုိ႔၌ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ ဓမၼတာ အတိုင္း အထူးအံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း
အေလာင္းေတာ္ ေသာဘိတမင္းသားသည္ တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္ေတာ္ေရာက္ေသာအခါ မဏိလာေဒ၀ီမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ တင့္တယ္လွပေသာ ကုမုဒေရႊနန္းေဆာင္၊နာဠိနေရႊနန္းေဆာင္၊ ပဒုမေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္ တို႔၌ မဏိလာေဒ၀ီမိဖုရားအမွဴးရွိေသာရံေရြေတာ္ သံုးေသာင္းခုနစ္ေထာင္တို႔၏ ေဖ်ာ္ေျဖ လုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းကိုး ေထာင္တို႔ပတ္လံုးနတ္စည္းစိမ္ႏွင့္တူေသာ စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူကာ ထီးနန္း စိုးအုပ္မင္းလုပ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္၏သားေတာ္ မွာ သီဟမင္းသား ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း
အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနေတာ္မူစဥ္ မဏိလာေဒ၀ီမိဖုရားႀကီးမွ သီဟမင္းသားကိုဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ဖန္ဆင္းျပသခဲ့သည့္ သူအိုç သူနာç သူေသç ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ သံေ၀ဂဥာဏ္ ႀကီးစြာျဖစ္လ်က္ နန္းေတာ္မွာပင္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ အာနာပါနဘာ၀နာကို ပြားမ်ား၍ စတုတၳစ်ာန္တိုင္ေအာင္ ရေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ နန္းေတာ္မွာပင္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုးဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို က်င့္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ သည္ ဘုရားျဖစ္မည့္ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ မဏိလာေဒ၀ီမိဖုရားႀကီး လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ႏို႔ဃနာဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူၿပီးေနာက္ ]ငါေနေသာ ျပာသာဒ္သည္တန္ဆာဆင္ျမဲအတိုင္း လူအမ်ား ၾကည့္႐ႈေနစဥ္ ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံတက္၍ ေဗာဓိပင္ကို ဗဟုိထားၿပီး ေျမအျပင္သို႔သက္ပါေစသတည္း။ နန္းတြင္းသူ မင္းç မိန္းမတို႔ သည္လည္း ငါအေလာင္းေတာ္ ေဗာဓိပင္အနီး၌ ေနသည္ရွိေသာ္တစ္စံုတစ္ရာ မေျပာဆိုရဘဲ ျပာသာဒ္မွ ထြက္ခြါသြားၾကေစကုန္ သတည္း}}ဟု ေတာထြက္ဖုိ႔ရန္ စိတ္သန္ အဓိ႒ာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ေလာင္းေတာ္သည္ အဓိ႒ာန္ျပဳသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အေလာင္း ေတာ္စံရာ နန္းျပာသာဒ္ သည္ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံတက္ခဲ့သည္။ နန္းျပာသာဒ္သည္ ေကာင္းကင္အလယ္၌ အလြန္ ထြန္းလင္းေတာက္ပခဲ့၏။ လွပတင့္တယ္ ႐ႈခ်င္စဖြယ္ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမင္ရသူလူအေပါင္းတုိ႔သည္ ရင္သပ္႐ႈေမာ အံ့ၾသခ်ီး က်ဴးခဲ့ၾကကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္၏ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ စစ္တပ္ႀကီးသည္လည္း နတ္စစ္ တပ္ႀကီးပမာ ႐ႈမၿငီးဖြယ္ ျဖစ္လ်က္ ေျမအျပင္မွာကဲ့သို႔ပင္ ေကာင္းကင္အျပင္မွာလည္း ျပာသာဒ္ ေတာ္ကို ၀န္းရံလိုက္ပါလာခဲ့သည္။ ျပာသာဒ္ႀကီးသည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ သြား၍ ရွစ္ဆယ့္ ရွစ္ေတာင္အျမင့္ရွိေသာ မဟာေဗာဓိ ကံ့ေကာ္ပင္ကို အလယ္ဗဟိုျပဳကာ ေျမသို႔ သက္၍တည္ခဲ့ ေလသည္။ ေမာင္းမအေပါင္းတို႔ သည္လည္း အေလာင္းေတာ္က တစ္စံုတစ္ရာမေျပာဆိုရဘဲ ျပာသာဒ္ ေတာ္မွသက္ဆင္း၍ ထြက္ခြါသြားခဲ့ၾကကုန္၏။ အထက္ပါအတိုင္းပင္ အေလာင္းေတာ္သည္ ျပာသာဒ္ယာဥ္ျဖင့္ ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း
ေသာဘိတဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မ်ားစြာေသာ လူအေပါင္းျခံရံလ်က္ပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသဥာဏ္၊သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္၊ မိုးေသာက္ယံ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အာသ၀ကၡယဥာဏ္ကို ရေတာ္မူကာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း
ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္အရဟတၱဖိုလ္ ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာေတာ္မူရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ]]အဘယ္သူအား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာရပါအံ့နည္း}}ဟု ဆင္ျခင္ေလေသာ္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏ ဖတူမိကြဲ ညီေတာ္မ်ား ျဖစ္ေသာ အႆမမင္းသားႏွင့္ သုေနတၱမင္းသား တို႔ကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ထိုအခါ ဘုရားရွင္သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ တစ္ခဏျခင္း ၾကြသြားခဲ့၍ သုဓမၼ ဥယ်ာဥ္အတြင္း သက္ဆင္း ေတာ္မူကာမင္းသားႏွစ္ဦးတို႔ကို ဥယ်ာဥ္မွဴးအား အေခၚလႊတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုမင္းသားႏွစ္ဦးတို႔သည္ အျခံ အရံမ်ား ႏွင့္တကြဥယ်ာဥ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာအခါ အထက္ဘ၀ဂ္ ေအာက္အ၀ီစိ တိုင္မ်ား ေျမာင္လွစြာေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔၏ အလယ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာ ေတာ္ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ေဒသနာေတာ္ဆံုးေသာအခါ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ခဲ့ၾကကုန္၏။

ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း
ေသာဘိတဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ သုဇာတပုဏၰား ျဖစ္၍ ဘုရားရွင္၏တရားေတာ္ကို ၾကားနာရ သျဖင့္ သရဏဂံု တည္ခဲ့သည္။ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႔အား ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး ႀကီးစြာေသာ အလွဴဒါနကို ေပးလွဴေတာ္မူခဲ့၏။ ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္ သုဇာတပုဏၰားအား ေနာင္အခါ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမအမည္ရွိေသာ ဘုရား ျဖစ္လတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူ ခဲ့သည္။ ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္ သုဇာတပုဏၰားသည္ ဗ်ာဒိတ္စကား ၾကားရေလလွ်င္ အလြန္ ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရန္ အတြက္ တိုးတက္၍ ၀ီရိယကို ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။

ေသာဘိတဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား
ေသာဘိတဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀က)ျမတ္ေသာ တပည့္အစုံတို႔ကား အရွင္အသမမေထရ္ႏွင့္ အရွင္သုေနတၱမေထရ္တုိ႔ျဖစ္ခ့ဲၾကကုန္၍ အလုပ္အေကြၽးရဟန္းေတာ္မွာ အရွင္အေနာမ မေထရ္ျဖစ္ ခဲ့သည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ) တပည့္မအစံုတို႔ကား အရွင္မနကုလာေထရီႏွင့္ အရွင္မသုဇာတာ တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ကံ့ေကာ္ပင္ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယကာတို႔မွာ ရမၼသူေဌးႏွင့္ သုဒတၱသူေဌး တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ (အဂၢဥပ႒ိကာ)ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမအစုံတုိ႔ကား နကုလ ဥပါသိကာမႏွင့္ စိတၱာ ဥပါသိကာမတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ေသာဘိတဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ ငါးဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ျမင့္၍ ထြန္းလင္း ေတာက္ပေသာေနလုလင္ပမာ အလံုးစံုေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔ကို အလိုေတာ္ရွိသမွ် ေတာက္ပႏိုင္ေသာ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္တို႔ျဖင့္ လြန္မင္းစြာ တင့္တယ္ေတာ္မူခဲ့၏။

(ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီးမ်ား
ေသာဘိတဘုရားရွင္၏ သုဓမၼဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးတရားကို သိၾကကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ အခါတစ္ပါး၀ယ္ သုဒႆနၿမိဳ႕တံခါးအနီး သခြတ္ပင္ႀကီး အရင္း၌ ေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူၿပီးေနာက္ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္သို႔ၾကြကာ ပင္လယ္ ကသစ္ပင္ရင္း ခင္းထားအပ္ေသာ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ သီတင္းသံုး၍ အဘိဓမၼာတရားကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားပြဲႀကီးကား ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ကုေဋကိုးေသာင္းေသာ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းတို႔ သစၥာေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾက၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဖန္ သုဒႆနၿမိဳ႕၌ ဇယေသနမင္းသားသည္ တစ္ယူဇနာ ပမာဏရွိေသာ ေက်ာင္းေတာ္ကို ေဆာက္လုပ္၍ အရာမ္ႏွင့္တကြေသာ ဇယေသန ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ကို ေသာဘိတဘုရားရွင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္တို႔အား လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ထိုေက်ာင္းလႊတ္ ပူေဇာ္ပြဲႀကီး၌ မဟာဒါနကို ခ်ီးမြမ္း ေဟာၾကားေသာ တရားပြဲသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား
ေသာဘိတဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တြင္ သာ၀ကအစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုနႏၵၿမိဳ႕၌ ဥဂၢတမင္းသည္သုနႏၵာရာမေက်ာင္းတိုက္ႀကီး တည္ေဆာက္၍ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္တုိ႔အား လွဴဒါန္း ခဲ့သည္။ထိုေက်ာင္းလႊတ္အလွဴပြဲႀကီး၌ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္း ျဖစ္ၾကကုန္ေသာ ရဟႏၲာေပါင္း ကုေဋတစ္ရာတို႔အလယ္၌ ေသာဘိတဘုရားရွင္ သည္ ပါတိ ေမာက္ျပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း ႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ တစ္ဖန္ ေမခလၿမိဳ႕ ဓမၼဂဏေခၚ သူေတာ္ေကာင္း အသင္းႀကီးသည္ ဓမၼဂဏာ ရာမမည္ေသာ ျမတ္ေသာေက်ာင္းတုိက္ႀကီးကို တည္ေဆာက္၍ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္ တို႔အား လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ပရိကၡရာမ်ဳိးစံု ကိုပါ လွဴဒါန္းခဲ့ၾကျပန္သည္။ ထိုေက်ာင္း အလွဴပြဲ၌ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟႏၲာေပါင္း ကုေဋကိုးဆယ္ စည္းေ၀းမိခဲ့ၾကေလသည္။ ထိုအစည္းအေ၀း၌ ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ ျပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္းအေ၀းကားဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏိၷပါတ) အစည္းအေ၀း ႀကီးပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေသာဘိတ ဘုရားရွင္သည္တာ၀တႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာတရား ေဟာေတာ္မူၿပီး ၀ါကြၽတ္၍ ပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူရန္ နတ္ျဗဟၼာ အေပါင္းျခံရံလ်က္ လ႔ူျပည္သို႔ ဆင္းသက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ လူ႔ျပည္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူ သည့္အခါ ရဟႏၲာေပါင္း ကုေဋရွစ္ဆယ္တို႔ႏွင့္တကြ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ အစည္း အေ၀း၌ ပ၀ါရဏာျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား သံုးႀကိမ္ေျမာက္သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္း အေ၀း ႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း
ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္ သက္တမ္းကိုးေသာင္းပတ္လံုး တည္ေနလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါတို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကိုယ္ေတာ့္မ်က္ေမွာက္ ကြၽတ္တမ္းမ၀င္ေရာက္ၾကကုန္ေသးေသာ ေ၀ေနယ် သတၱ၀ါတို႔အားတစ္ႀကိမ္ဆံုးမျခင္း၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ဆံုးမျခင္းကို ေပးေတာ္မူၿပီး၍ မီးသည္ ထြန္း ေတာက္ပ၍ ၿငိမ္းသြားသကဲ့သို႔ တပည့္သာ၀ကမ်ားႏွင့္တကြ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ေရွးဘုရားရွင္တုိ႔ႏွင့္သာ တူေတာ္မူေသာ ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္လည္းေကာင္း၊ အဘိညာဥ္စေသာ စြမ္းအားသို႔ ေရာက္ေတာ္မူၾကကုန္ေသာ တပည့္သာ၀က တို႔သည္လည္းေကာင္း အလံုးစံုတို႔ သည္ ခ်ဳပ္ဆံုးကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။ ခပ္သိမ္းေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ ခိုင္ျမဲေသာအႏွစ္ မရွိကုန္။ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္စြ

ဓါတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိျခင္း
ေသာဘိတဘုရားရွင္သည္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ခါနီးတြင္ ]]ငါဘုရားမရွိသည့္ ေနာက္ အလံုးစံုေသာ သတၱ၀ါတို႔ နတ္ရြာနိဗၺာန္ေရာက္ၾကေစရန္ ငါဘုရား၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္း မတည္ၾကကုန္ဘဲ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာကြဲျပား ပ်ံ႕ႏွံ႔တည္ၾကေစကုန္သတည္း}}ဟု ဓိ႒ာန္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး သီဟဥယ်ာဥ္ေတာ္ႀကီး၌ ပရိနိဗၺာန္စံ ၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။ဘုရားရွင္၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ ဇမၺဴဒိပ္ ကြၽန္းတစ္ခြင္၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔တည္ရွိကုန္၍ လူနတ္ ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔၏ အပူေဇာ္ကိုခံယူေတာ္ မူခဲ့ေလသတည္း။

အင္းေလး ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုုရား

အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားသည္ အင္းေလးကန္ရွိ နန္ဟူးရြာ၌ တည္ရွိေသာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိုးကြယ္မႈတစ္ခုအေနျဖင့္ သာမက၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ အရာလည္းျဖစ္သည္။ 

သမုိင္းေၾကာင္း

အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား သမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ အေၾကာင္းအရာႏွစ္မိ်ဳး ကြဲျပားေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိ ရပါသည္။

• ပထမ အဆိုမွာ သကၠရာဇ္ (၇၂၁ )ခုႏွစ္တြင္ေညာင္ေရႊၿမဳိ႕ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆိုင္ဖ လက္ထက္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၄၄)ခန္႔ ကာလ (ယခု)သန္းေထာင္ ဘုရားနယ္ေျမအတြင္း တစ္ခုေသာေနရာတြင္ ေတာၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ျဖင့္ ဖုံးလႊမ္းကြယ္ေပ်ာက္လ်က္႐ွိေသာ လုိဏ္ဂူ အတြင္းမွ ဘုရားဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္မ်ား ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးသည္ကို သန္းေထာင္နယ္သားတို႔ ဖူးျမင္ေတြ႕႐ွိၾကရသည္။ ထုိအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖထံ သြားေရာက္ သတင္းေပးၾကသည္။ ထိုအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖသည္ အားရ၀မ္းသာျဖင့္ ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္ မွဴးမတ္တုိ႔ႏွင့္ ပရိတ္သတ္ေလးပါး ေျမာက္မ်ားစြာ ၿခံရံ၍ သန္းေထာင္အရပ္သို႔ ထြက္လာကာ ျမက္ၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ကို ရွင္းလင္းခုတ္ထြင္ၿပီး လုိဏ္ဂူကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာ ဘုရားရွင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူတို႔ကို ဖူးျမင္ ေတြ႕ရွိရေပသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ ငါးဆူတို႔အနက္ ႏွစ္ဆူမွာ ရဟႏၱာပံုေတာ္ ဟုသိရပါသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅) ဆူကို ေဖာင္ေတာ္ဦး ႐ုပ္ပြားေတာ္ဟု ေခၚေ၀ၚသည္။

ယင္းသို႔ ေခၚေ၀ၚရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ (၄၀၄) ခုႏွစ္တြင္ မင္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိေတာ္မူေသာ ပုဂံျပည့္႐ွင္ နရပတိ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ သာသနာေတာ္ျမတ္ စည္ပင္၊ ျပန္႔ပြား၊ ထြန္းကားျခင္းကို လိုလားေသာ မင္းျမတ္ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ဇမၺဴဒိပ္ကြ်န္း အလုံးႏွံ႔ေအာင္ ေဖာင္ေတာ္ျဖင့္ တိုင္းခန္း လွည့္လည္ေတာ္မူကာ ေရာက္ေလရာအရပ္၌ ေစတီပုထုိး ဂူေက်ာင္း စသည္တို႔ကို ျပည္သူအမ်ား ဆည္းကပ္ ပူေဇာ္ၾကေစရန္ ရည္သန္၍ တည္ထားခဲ့ၿပီး သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႕ ေရာက္ေသာအခါ သီဟုိဠ္မင္းက ဆက္သလိုက္ေသာ သစ္ကနက္ ေဖာင္ေၾကာၿဖင့္ လွည့္လည္ ျပန္လာေတာ္မူရာ မလယေခၚ မလႅာဟုကၽြန္းေရာက္လွ်င္ (၄င္းကၽြန္းသည္ အိႏၵိယျပည္ မဒရပ္နယ္ ေတာင္ဘက္ ပင္လယ္တြင္ရွိ၍ အေမႊးနံ႔သာ ကရမက္စသည္ အလြန္ေပါသည္ဟုဆို၏။) သိႀကားမင္းက ဆက္သ အပ္ႏွင္းလုိက္ေသာ မဟာေဗာဓိသား ႏွင့္တကြ သရကၡာန္ နံ႔သာႏွစ္သားတို႔ကို ႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူ ထုလုပ္ေတာ္မူေစၿပီးလွ်င္ ေဖာင္ေတာ္၏ ေ႐ွ႕ဦးတြင္ ပင့္တင္ ကိုးကြယ္ ယူေဆာင္ေတာ္မူေစလွ်က္ ေနျပည္ေတာ္ ပုဂံၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။ ဤသို႔လွ်င္ ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားဟု ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။

ေစာ္ဘြားႀကီးဆီဆိုင္ဖသည္ ယင္း႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္(၅)ဆူကို မိမိ၏ ေနျပည္ေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ပင့္ေဆာင္ၿပီး ေဟာ္နန္းဦး စံျပႆာဒ္ ေပၚတြင္ ကိုးကြယ္ေတာ္မူၿပီးမွ သီတင္းကၽြတ္ လဆန္း (၇) ရက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာ္နန္းဦးမွ ေအာက္သို႔ ပင့္ယူၿပီး လွပ တင့္တယ္စြာ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ျပႆာဒ္ မ႑ပ္အတြင္း ေကာင္းစြာစံထားလ်က္ ျပည္သူျပည္သားတို႔၏ အဖူးအေျမာ္ အပူေဇာ္ခံပြဲသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေတာ္မူျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဟာ္နန္းဦးမွ ၿမိဳ႕သို႔ ႂကြဆင္းေတာ္မူသည္ကို အစြဲျပဳ၍ (စစ္ဘုရားလုံးစိုင္း) လူ႔ျပည္သို႔ႂကြဆင္းလာေသာ ျမတ္စြာဘုရားဟု ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေခၚတြင္ေသာေၾကာင္႕ မူလ ေဖာင္ေတာ္ဦးဟူေသာ အမည္မွာ အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလသည္။

ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕၌ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၆)ႏွစ္ၾကာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပႏိုင္ခဲ့၍ သကၠရာဇ္ (၉၉၇) ခုႏွစ္တြင္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ကို စိုးစံေသာ ေစာ္ဘြားမ (ေစာက္နန္းမ၊ စ၀္နန္းေဟး ) လက္ထက္ ေရာက္ေသာအခါ ၄င္းၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အျခား ေစာ္ဘြား ၿမိဳ႕စားတို႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ထိပါး တိုက္ခိုက္ေႏွာင့္ယွက္ဖန္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ရွမ္းျမန္မာတုိ႔၏ အထြတ္္အထိပ္ျဖစ္ေသာ ယင္းေဖာင္ေတာ္ဦးရုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူ တုိ႔ကို စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းရာ ေညာင္ေရႊနယ္ ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အရံေစာင့္ ကၽြန္သီးေတာ္မ်ား ေနရာကြက္၌ ေက်ာင္းေတာ္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးလွ်င္ ကၽြန္သီးေတာ္တုိ႔အား (၁၂)မႈ မင္းေရးကိစၥ ခပ္သိမ္းလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပး၍ ၄င္းတုိ႔၏ သူႀကီးအားလည္း ရုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးကိစၥ ေဆာင္္ရြက္ဖြယ္ အ၀၀တိုင္း အမိန္႔အာဏာမ်ား အပ္ႏွင္းၿပီး အထူး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေစသည္။ ၄င္း အသည္ေတာ္တုိ႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၌ ဘုရားကိုယ္စား ႐ုပ္ပြားဆင္းထု၊ ေစတီပုထုိးတို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ေသာ ကၽြန္သီးေတာ္ေခၚ အသည္ေတာ္မ်ား ေနထုိင္ရာရပ္ကြက္ကို မည္သူမဆို ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ ေႏွာက္ယွက္ထိပါး ဖ်က္ဆီးျခင္း အမႈမျပဳလုပ္ရဟူေသာ ဘာသာတရားအရ ဥပေဒ ပညတ္ခ်က္ထားရွိေသာေႀကာင့္ ၄င္းကို လုိက္နာေသာအား ျဖင့္ ၿမိဳ့ျပ ျပည္ရြာ ပ်က္ျပားေသာအခါ ျဖစ္ေစကာမူ ၄င္းရပ္ကြက္၌ ဘုရားသဃၤန္းေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ဘုန္းႀကီးသဃၤန္းကို ျဖစ္ေစ ေအာင္လံအျဖစ္ စိုက္ထူထားပါက မည္သည့္ ရန္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္ျခင္း မျပဳရ ဟူေသာ ဘာသာထုံးတမ္း ဥပေဒပညတ္ခ်က္အရ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာစြာေနထို္င္ရေသာ သူမ်ားၿဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ၄င္းတို႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းျဖစ္သည္။

၄င္းရပ္ကြက္ကား ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အေ႐ွ႕ဖက္ ေျမာင္ဆံုရြာ အေနာက္ေတာင္ အင္းတိမ္ၿမဳိ႕ေဟာင္း ေတာင္ဘက္ ယခု ေဆာ္မရြာဟု ေခၚေသာ ရပ္ကြက္ပင္ၿဖစ္သည္။ ယခုေဆာ္မရြာ အေနာက္ဘက္တြင္ ေဖာင္ေတာ္ဦးရြာဟု ေရွးကရွိသည္။ ၄င္းရြာသည္ အယုတ္ေတာ္မ်ား ေနရာ ရပ္ကြက္ၿဖစ္သည္ဟု ယခုလက္႐ွိ အသည္ေတာ္မ်ား လူႀကီးမ်ား ႏႈတ္အမွတ္အသား ထားၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။ ၄င္းေဖာင္ေတာ္ဦးရြာတြင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ၄င္းရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား ဟုတင္စား၍ ေခၚေ၀ၚခဲ့ႀကျခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ။

• အျခားအဆိုတစ္မ်ိဳးမွာ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူရင္း ဇမၺဳသေျပပင္ရင္းသို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဘီလူးမတစ္ဦးသည္ သားငယ္ကိုပိုက္၍ ျမစ္ကမ္းနားက ၾကည့္ေနရာ သားငယ္သည္ ျမစ္အတြင္းသို႔ က်သြားသည္။ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး သိေတာ္မူလ်င္ ယမထာႀကိမ္လံုးျဖင့္ ေရကိုပုတ္ခတ္ရာ ေရေစာင့္နတ္က ဘီလူးမ၏သားကို ဆယ္ယူေပးအပ္လိုက္သည္။ ဘီလူးမသည္ ဝမ္းသာလြန္း၍ ဟိမဝႏၱာေတာရွိ အနံ႔ေမႊးႀကိဳင္လွေသာ သရကၡာန္အစစ္ကိုျဖတ္ယူ၍ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သသည္။ သိၾကားမင္းသည္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးထံမွ သရကၡာန္သားျဖင့္ သရကၡာန္႐ုပ္တုေတာ္ျမတ္ငါးဆူ၊ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴတစ္ဆူ၊ ရွင္ျဖဴ ရွင္လွႏွစ္ဆူ၊ ေပါင္း ရွစ္ဆူထုလုပ္ၿပီး အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သေလသည္။ သကၠရာဇ္(၄၈၂)တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ႏွင့္ စတုတၳသရကၡာန္ ႐ုပ္တုေတာ္ေလးဆူကို သန္းေထာင္အရပ္ ေဖာင္ေတာ္ေပါက္ေတာင္ေျခရင္း၌ ဌာပနာတိုက္တည္ေဆာက္ၿပီး လိုဏ္ဂူသြင္းထားသည္။ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴဘုရား ႐ုပ္တုေတာ္ကို မဟာဂါမရြာေက်ာင္းဆရာေတာ္ အရိယဓဇ ဓမၼရာသီ ထံအပ္ႏွံခဲ့သည္။

သကၠရာဇ္(၇၂၁)တြင္ သန္းေထာင္အရပ္ လိုဏ္ဂူသြင္းဌာပနာထားသည့္ ႐ုပ္တုေတာ္ျမတ္ေလးဆူသည္ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ကြန္႔ျမဴးခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရွိ၍ တူးေဖၚကာ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီးသို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ မဟာဂါမရြာေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူေသာ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴဘုရား႐ုပ္တုေတာ္ ႏွင့္အတူ ကိန္း၀ပ္ေတာ္မူသည္။ သကၠရာဇ္(၁၂၅၂)မွစ၍ ႐ုပ္တုေတာ္ငါးဆူကို နန္းဟူးရြာ၌ ထာဝရ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ၿပီး ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကမွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။

ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီ ပြဲေတာ္က်င္းပပံု

ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီတြင္ ဗုဒၶဆင္းတု ၅ ဆူ စံပါယ္ေတာ္မူလ်က္ ေ႐ႊခ်ေ႐ႊသကၤန္းအကပ္မ်ားလြန္း၍ သဒၶါလြန္မႈေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္ခမ်ာတုိ႔မွာ မူလ႐ုပ္သြင္ပင္ေပ်ာက္၍ မမွတ္မိ ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေစာေစာပိုင္း အင္းေလးဒ႑ာရီပုိငး္မွာ တင္ျပခဲ့သလုိ ယင္းဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို မာလာယုမွယူခဲ့ရာ ၁၂ ရာစုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာဘုရင္ အေလာင္းစည္သူျဖစ္ပါသည္။

ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီပြဲေတာ္ကို ဝါကၽြတ္သည့္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿမဲျဖစ္၍ ၃ ရက္ၾကာပါသည္။ ယင္းပဲြေတာ္မွာ ႏုိင္ငံအဆင့္အထိအေရးပါတတ္၍ ဗုဒၶဆင္းတု ၄ ဆူ ကို ေတာ္ဝင္ကရဝိတ္ေဖာင္ေပၚတင္၍ အျခားအင္းေလးအတြင္း ေစတီပုထုိးမ်ားအားျဖတ္၍ လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံေလ့႐ွိပါသည္။ ဤဘာသာေရးအခါသမယမွာ ပါဝင္လိုသူအမ်ားကိုစြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္အ ျပင္ တျပည္ေထာင္လံုးမွ တက္ေရာက္ဆင္ႏႊဲသူတုိ႔လည္း႐ွိၾကသည္ကို အားပါးတရၾကည့္႐ႈႏိုင္ၾကပါသည္။ အင္းသားအခ်င္းခ်င္း စြမ္းအားၿပိဳင္သည့္ပြဲဟုလည္း ေခၚႏိုင္ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာအတြက္ ၾကာခ်ည္မ်ားေလာင္းလွဴၾကျခင္းကိုလည္း အထူးၾကာသကၤန္းယက္ဖို႔ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ အင္းေလးကန္အတြင္းႏွင့္ ဝန္းက်င္ေနၾကသူမ်ားအဖုိ႔ ပဓါနသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက ေ႐ွး႐ုိးအစဥ္အလာအသံုးျပဳၾကသည့္ ေလာင္းေလွငယ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္လည္းယေန႔ဆုိ လွ်င္ အတန္ငယ္ႀကီးေသာေရယာဥ္တုိ႔ကို စက္အင္ဂ်င္ယႏၲရားတပ္ဆင္၍ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးအတြက္သံုးေနၾကပါၿပီ။

ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲကုိ ႏွစ္စဥ္ သတီးကြၽတ္လဆန္း (၁) ရက္ေန႔မွ စ၍ လျပည့္ေက်ာ္ (၃ ) ရက္ေန႔အထိ စည္းကားစြာက်င္းပေလ့ရွိသည္။ သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁ ရက္ =ရုပ္ပြားေတာ္ ၅ ဆူမွ ၄ ဆူကုိ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ေပၚသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ ႕ကာ တစ္ညတာ ေဖာင္ေပၚတြင္ စံေနေတာ္မူသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ ထုတ္ပြဲ ဟုေခၚေလ့ရွိသည္။

• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၂ ရက္= နန္းဟူးမွ ေၾကးေပၚခုံေက်ာင္းတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၃ ရက္= ဟဲယားရြာမတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၄ ရက္= ငဖယ္ေခ်ာင္ေက်ာင္းၾကီးေပၚတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၅ ရက္= ေၾကးစားရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၆ ရက္= လင္းကင္းေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၇ ရက္= ေညာင္ေရႊျမိဳ ႔တြင္ ၂ ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၀ ရက္= မုိင္းေသာက္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၁ ရက္=သလဲဦးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၂ ရက္=ဇရပ္ၾကီးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၃ ရက္=နန္းပန္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၄ ရက္=က်ိဳင္းခမ္းရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၅ ရက္ (လျပည့္ေန႔)=မုိင္းပ်ိဳးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္=ေနာင္ေတာ္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္=ေရသာရြာရွိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
• သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္=နဂုိ စံေက်ာင္းရွိရာ နန္းပန္ရြာသုိ႔ ျပန္လည္ ၾကြခ်ီေတာ္ မူသည္။

ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားၾကြခ်ီရာတြင္ ေရွးယခင္က (၅) ဆူ စလုံး ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူသည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဒသစာရီလွည့္လည္ေတာ္မူစဥ္ အင္းေရျပင္၌ မုိးၾကီး၊ ေလၾကီး သည္းထန္းစြာ ရြာသြန္းတုိက္ခုိက္ရာ ေဖာင္ေတာ္ၾကီးသည္ ရုပ္ပြားေတာ္ ၅ ဆူႏွင့္အတူ နစ္ ျမဳပ္ခဲ့သည္။ လူေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ ေရထဲဆင္း၍ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ရွာရာတြင္ ၄ ဆူကုိ သာ ျပန္ေတြ ႔ျပီး က်န္တစ္ဆူကုိ ရွာ၍မေတြ ႔ေတာ့ပါ။ သုိ႔ေသာ္ ေဖာင္ေတာ္ဦး ေက်ာင္း ေတာ္ သုိ႔ ျပန္ေရာက္၍ ဂႏၵကုဋီတုိက္ဖြင့္လုိက္သည့္အခါ ေရေအာက္တြင္ ရွာမေတြ ႔ ခဲ့ေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဦးေခါင္းတြင္ ေရေမွာ္မ်ားတင္လွ်က္အတုိင္း မူလပလႅင္ေပၚတြင္ အံ့ၾသဖြယ္ ဖူးေတြ ႔လုိက္ၾကရသည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္တြင္လည္း အင္းတိမ္ရြာအေရာက္ တြင္ မုိးေလသည္ထန္စြာ တုိက္ခုိက္လာျပန္သျဖင့္ ထုိရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ညတြင္းခ်င္းပင္ မူလစံေက်ာင္းသုိ႔ ျပန္လည္ပင့္ခဲ့ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ ပြဲေတာ္က်င္းပတုိင္း ရုပ္ပြားေတာ္ ၄ ဆူသာ ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီေတာ္မူသည္။

ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲေတာ္ကုိ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတာ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ ဘုရားဖူးမ်ား ႏွစ္စဥ္ စည္းကားသုိက္ျမိဳက္စြာ လာေရာက္ ေလ့ရွိသည္။ 

copy by : http://wikimyanmar.co.cc

 

 

ေရ၀တဗုဒၶ၀င္

ဘုရားရွင္ေလးဆူပြင့္ေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ ဒုတိယေျမာက္ ပြင့္ေတာ္မူသည့္ သုမနဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ လူတို႔၏ သက္တမ္းကိုးေသာင္းမွ ဆယ္ႏွစ္တမ္းအထိ ဆုတ္ယုတ္ ခဲ့ၿပီး တစ္ဖန္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွအသေခ်ၤယ်တမ္းထိ တိုးတက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအသေခ်ၤယ် တမ္းမွ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ျပန္ရာ အသက္တမ္းေျခာက္ေသာင္းသို႔ေရာက္ေလလွ်င္ ေရ၀တဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူ ခဲ့သည္။

ေရတ၀ဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူ ၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႕ျပည္သို႔ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္ခ်က္ အရ တုသိတာနတ္ျပည္မွ နတ္သက္ေခြၽ၍ လူ႕ျပည္ သုဓည၀တီေနျပည္ေတာ္ ၀ိပုလမင္းႀကီး၏အဂၢမေဟသီ ၀ိပုလာမည္ေသာ မိဖုရားႀကီး၏ သန္႔ရွင္း သိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶ စြဲေနစံေပ်ာ္ ကိန္းေအာင္းေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဆယ္လလြန္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ စိတၱကုဋ္ေတာင္မွ ေရႊဟသၤာမင္း ထြက္ေတာ္မူသကဲ့သို႔ မယ္ေတာ္၏ ၀မ္းၾကာတိုက္မွ မီး႐ႈးသန္႔စင္ဖြား ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူ ေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္း ေတာ္ဟူသမွ်တို႔၌ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူးအံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ ေရ၀တမင္းသားသည္တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္ ေရာက္လာေသာအခါ သုဒႆနာအမည္ရွိေသာမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ အထူးထူး အျပားျပား တင့္တယ္ လွပေသာ သုဒႆနေရႊနန္းေဆာင္၊ ရတနဂၣိေရႊနန္းေဆာင္၊ အာေ၀ဠ ေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္တို႔၌ သုဒႆနာမိဖုရား အမွဴးရွိေသာ ရံေရြေတာ္ သံုးေသာင္းသံုးေထာင္တို႔၏ ခယလုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ေထာင္တို႔ ပတ္လံုး နတ္စည္းစိမ္ႏွင့္တူေသာ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား၏ သားေတာ္မွာ၀႐ုဏမင္းသား ျဖစ္ခဲ့၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနေတာ္မူရာတြင္ သုဒႆနာမိဖုရားႀကီးမွ ၀႐ုဏမင္းသားကိုဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသည့္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါး တို႔ကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း နတ္တို႔ ဆင္ယင္ေပးအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ အာဇာနည္ျမင္းကေသာ ရထားကို တက္စီးလ်က္ ဆင္၊ ျမင္း၊ ရထား၊ ေျခလ်င္ ဟူေသာ အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ စစ္တပ္ႀကီးျဖင့္ ႀကီးက်ယ္စြာ ေတာထြက္ ေတာ္ မူခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ဆင္ယင္လာခဲ့ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ဘ႑ာစိုး အားေပးအပ္၍ ဆံေတာ္တို႔ကို လက္သံုးေတာ္သန္လ်က္ျဖင့္ ပယ္ျဖတ္ကာ ေကာင္းကင္သို႔ ပစ္လႊင့္ ေတာ္မူခဲ့၏။ သိၾကားမင္းသည္ ဆံေတာ္တို႔ကို ေရႊပန္းေတာင္းျဖင့္ ခံယူ၍ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္၊ျမင္းမိုရ္ေတာင္ထိပ္၌ ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ျဗဟၼာမင္း လွဴဒါန္းသည့္ ၾကာသကၤန္းကို ၀တ္႐ံုကာ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေၾကာင္း ၾကားျမင္သိရွိၾကသည့္အခါ အေလာင္းေတာ္ကို အတုလိုက္၍ တစ္ကုေဋ အေရအတြက္ရွိေသာ ျပည္သားတို႔သည္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ခဲ့ၾကသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုရဟန္း တို႔ႏွင့္အတူ ခုနစ္လၾကာ ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ျမတ္တို႔ကုိ က်င့္ၾကံႀကိဳး ကုတ္အားထုတ္ ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အံ့ ေသာေန႔တြင္ သာဓုေဒ၀ီ အမည္ရွိေသာ သူေဌးသမီးလွဴဒါန္း အပ္သည့္ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္ မူၿပီးလွ်င္ ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာ၌ ေနခိုေတာ္မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာ အခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းကို စြန္႔ခြါၿပီး တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရွာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းခရီးအၾကား၌မထင္ရွားေသာ တကၠတြန္းတစ္ေယာက္ လွဴဒါန္းအပ္သည့္ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံေတာ္မူခဲ့၍ မဟာေဗာဓိ ကံ့ေကာ္ ပင္ရင္း ျဖန္႔ခင္း လိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ငါးဆယ့္သံုးေတာင္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ေတာ္မူလာခဲ့သည္။ ထိုအပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ စံေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကိုေဆာက္တည္ေတာ္မူကာ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ေတာ္မူၿပီး ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကိုေအာင္ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက္တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳÓဏ္တို႔ကို ရေတာ္ မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကို အႏုလံုပဋိလံု အစုန္အဆန္ အားျဖင့္ သံုးသပ္ေတာ္မူခဲ့ရာ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အာသ၀ကၡယ Óဏ္ေတာ္ျမတ္ကို ထိုးထြင္း သိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ ေလးဆယ့္ကိုးရက္ အရဟတၱဖိုလ္ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ ဘ၀ ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါေတာထြက္ခဲ့ၾကေသာတစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔ရွိရာ မဟာေဗာဓိ ပင္မွ တစ္ဆယ့္ရွစ္ယူဇနာ ကြာေ၀းေသာ ၀႐ုဏဥယ်ာဥ္သို႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ တစ္ခဏ ခ်င္း<ကသြားေတာ္မူခဲ့၏။ တစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆို ၾကကုန္လ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္၌ ေနထိုင္ၾကကာ ဘုရားရွင္ကို ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည္။ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ထိုရဟန္းေတာ္တို႔အား ဘုရားရွင္တို႔ ေဟာၾကား ေတာ္မူျမဲျဖစ္သည့္ ဓမၼစကၠ ပတၱနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ တစ္ကုေဋေသာ ရဟန္းတို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ ၾကကုန္၏။ ေအာက္မဂ္ ေအာက္ဖိုလ္၌ တည္ေသာသတၱ၀ါ အေရအတြက္ ကာလအပိုင္းအျခား မရွိ မ်ားျပားခဲ့ကုန္၏။

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပုဏၰားတုိ႔၏ အတတ္ပညာတို႔၌ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေသာ အတိေဒ၀ပုဏၰား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုပုဏၰားသည္ ေရ၀တဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ခဲ့ရ၍ တရားေတာ္ကို နာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလရာ လြန္စြာၾကည္ညိဳလွသျဖင့္ သရဏဂံု သံုးပါး၌ တည္ခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဂုဏ္တို႔ကို ဂါထာတစ္ေထာင္ ျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးေလွ်ာက္ဆိုခဲ့၏။ အဖိုးက်ပ္တစ္ေထာင္ ထိုက္တန္ ေသာ အေပၚ႐ံု အ၀တ္ကို ဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းပူေဇာ္ခဲ့၏။ ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ အတိေဒ၀ပုဏၰားကို ဤကမၻာမွေနာက္ ႏွစ္အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းထက္သို႔ေရာက္ေသာ္ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမ မည္ေသာ ဘုရားစင္စစ္ျဖစ္ေတာ္မူလတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား ၾကားေတာ္မူခဲ့ သည္။ အေလာင္းေတာ္ အတိေဒ၀ ပုဏၰားသည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားကို ၾကားရေလလွ်င္ အလြန္၀မ္းေျမာက္ လက္ပမ္းေပါက္ခတ္လ်က္ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရန္ ျမဲျမံစြာ ေဆာက္တည္ခဲ့ေလသည္။

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က)ျမတ္ေသာ တပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္၀႐ုဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ျဗဟၼေဒ၀မေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ အလုပ္အေကြၽး ရဟန္းေတာ္မွာ အရွင္သမၻ၀ မေထရ္ျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ)တပည့္မအစံု တို႔ကား အရွင္မဘဒၵါေထရီႏွင့္ အရွင္မ သုဘဒၵါေထရီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ကံ့ေကာ္ ပင္ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာတို႔ကား ပဒုမသူေဌးႏွင့္ ကုÍၨရသူေဌးတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ (အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမတို႔သည္ သိရိမာႏွင့္ ယသ၀တီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၍ ကိုယ္ေတာ္မွထြက္ေသာ ပကတိေရာင္ျခည္ေတာ္သည္ ေန႔ေန႔ညဥ့္ညဥ့္ ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ယူဇနာ တိုင္တိုင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေတာ္မူခဲ့သည္။

(ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္၏ ၀႐ုဏဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပဲြႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့၍ ေအာက္မဂ္၊ ေအာင္ဖိုလ္၌တည္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ကား မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္မ်ားျပား ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ ဥတၱရၿမိဳ႕၌ အရိႏၵမမင္း မင္းျပဳေနစဥ္ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ေဒသစာရီ <ကခ်ီေတာ္မူခဲ့၍ ဥတၱရၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ရာ အရိႏၵမမင္းသည္ လူေပါင္းသံုးကုေဋျခံရံလ်က္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆိုခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္အား ဖူးေတြ႕ရသည့္အခါ လြန္စြာၾကည္ၫိုလွသျဖင့္ ဘုရားရွင္ႏွင့္ တကြ သံဃာေတာ္မ်ားအား ပင့္ဖိတ္၍ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ႀကီးစြာေသာ အလွဴႀကီးကို ေပး၍ သံုးဂါ၀ုတ္က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဆီမီးပူေဇာ္ပြဲႀကီးျဖင့္ ပူေဇာ္ခဲ့ေလ သည္။ ထိုအခါ ေရ၀တဘုရားရွင္က အရိႏၵမမင္းႀကီးႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေသာ ဆန္းၾကယ္ေသာ တရားေတာ္ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီးကား ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ ႀကီးတြင္ နတ္လူေပါင္း ကုေဋတစ္ေထာင္တို႔ သစၥာေလးပါးတရားကိုသိကာ ကြၽတ္တမ္း ၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဖန္ အခါတစ္ပါး၀ယ္ ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ဥတၱရနိဂံုးကို အမွီျပဳ၍ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး နိေရာဓသမာပတ္ကို ၀င္စားေတာ္မူခဲ့၏။ နိဂံုးေန လူအေပါင္းတို႔သည္ ယာဂု၊ ဆြမ္းခဲဖြယ္စသည္ တို႔ကို ယူေဆာင္၍ သံဃာေတာ္တို႔အား ေပးလွဴခဲ့ၾက သည့္အျပင္ ဘုရားရွင္ကို မဖူးျမင္ခဲ့ရ၍ သံဃာေတာ္မ်ားအား ေမးေတာ္မူခဲ့ၾကရာ သံဃာေတာ္မ်ားက ဘုရားရွင္သည္ နိေရာဓသမာပတ္၀င္စားေနေၾကာင္း ျပန္လည္အမိန္႔ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ ခုနစ္ရက္ ေျမာက္၍ နိေရာဓသမာပါတ္မွ ထေတာ္မူလာေသာ ဘုရားရွင္ကို လူအေပါင္းတို႔ ဖူးျမင္ရေလလွ်င္ လြန္စြာၾကည္ၫို ခဲ့ၾက၏။ ဘုရားရွင္အား ဆည္းကပ္ လုပ္ေကြၽးခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္ နိေရာဓ သမာပတ္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ကို ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ ဘုရားရွင္က နိေရာဓ သမာပတ္၏ အက်ဳိးအာနိသင္တို႔ကို ေဟာၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ သံုးႀကိမ္ ေျမာက္(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပဲြႀကီး ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ နတ္လူအေပါင္း ကုေဋတစ္ရာ သစၥာေလးပါးကိုသိကာ ကြၽတ္တမ္း ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား

ေရ၀တဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ သာ၀ကအစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္သည္ သုဓည၀တီၿမိဳ႕၌ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ မေရ မတြက္ႏိုင္ေသာ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ေရွးဦးစြာေသာ တပည့္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း ႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဖန္ ေမခလၿမိဳ႕၌ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းအျဖစ္ျဖင့္ ရဟန္းျပဳေတာ္ မူခဲ့ၾက ကုန္ေသာ ရဟႏၲာကုေဋတစ္သိန္းတို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္ မူကာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ပါတိေမာက္ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒုတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ တပည့္သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၌ ပညာအရာ ဧတဒဂ္ရ ေတာ္မူေသာ လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က ၀႐ုဏမေထရ္သည္ ႀကီးစြာ မက်န္းမမာ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ရာ သူနာလာေမးခဲ့ၾကကုန္ေသာ လူအေပါင္းတို႔အား လကၡဏာေရးသံုးပါးကို ပိုင္းျခား ေဖာ္ျပလ်က္ တရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူတို႔သည္ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔လည္း ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ ေရ၀တ ဘုရားရွင္သည္ ထိုရဟန္းတို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၍ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ သာ၀က အစည္း အေ၀းႀကီး၌ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ျဖစ္ခဲ့၏။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔အား ဆယ္ပါးေသာ Óဏ္ေတာ္ အစြမ္းကို ျမင္ေတာ္မူေစကာ ေလာကႀကီး၌ အၿမိဳက္တရားကို ေဖာ္ျပေတာ္မူ၍ မီးစာကုန္သျဖင့္ ၿငိမ္းစဲသြားေသာ မီးေတာက္ မီးလွ်ံႀကီးပမာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ေရ၀တဘုရားရွင္၏ ႐ူပကာယ ကိုယ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ဆယ္ပါးေသာတရားေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ ခ်ဳပ္ဆံုး ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။ ခပ္သိမ္းေသာ သခၤါရတရားတို႔သည္ တည္ျမဲေသာ အႏွစ္ မရွိကုန္။ အခ်ည္း ႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္စြ။

ဓာတ္ေတာ္မ်ားတည္ရွိျခင္း

ေရ၀တဘုရားရွင္သည္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခါနီးတြင္ ငါဘုရား မရွိသည့္ေနာက္ အလံုးစံုေသာ သတၱ၀ါတို႔ နတ္ရြာနိဗၺာန္ေရာက္ၾကေစရန္ ငါဘုရား၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္း မတည္ဘဲ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာကြဲျပား ပ်ံ႕ႏွံ႔ၾကေစကုန္သတည္းဟု ဓိ႒ာန္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး ကံ့ေကာ္ေတာ ဥယ်ာဥ္ႀကီး၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္၏ ဓါတ္ေတာ္တို႔သည္ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္း တစ္ခြင္၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔တည္ရွိ၍ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔၏ အပူေဇာ္ကိုခံယူေတာ္မူခဲ့ ေလသတည္း။

သုမနဗုဒၶ၀င္

မဂၤလဘုရားရွင္ ေရွးဦးစြာပြင့္ေတာ္မူသည့္ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သာရမ႑ကမၻာတြင္ မဂၤလဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရားရွင္အျဖစ္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္မွ ထြက္ေတာ္မူေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္တို႔ျဖင့္ စၾက၀ဠာ တိုက္ တစ္ေသာင္း ထြန္းလင္းေနခဲ့ရာမွ မဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ အခါ ေလာကဓါတ္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္း ေမွာင္အတိက်သကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုမဂၤလဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ ေတာ္မူရာ အသက္တမ္းႏွစ္ ကိုးေသာင္းမွ ဆုတ္ယုတ္၍ အသက္ ဆယ္ႏွစ္တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ထိုအသက္ဆယ္ႏွစ္တမ္းမွ တိုးတက္လာကာ အသေခ်ၤယ်တမ္းသို႔ ေရာက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုအေသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တစ္ဖန္ဆုတ္ယုတ္ျပန္၍ အႏွစ္ ကိုးေသာင္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ သုမနဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

သုမနဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည့္အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအရ တုသိတာနတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ နတ္ျဗဟၼာတို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ နတ္သားအား ေလာကတြင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္၍ လူ႔ျပည္ ဆင္းရန္ ေတာင္းပန္ေတာ္မူၾကရာ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျပည္မွနတ္သက္ေခြၽ၍ လူ႔ျပည္ ေမခလေနျပည္ေတာ္ သုဒတၱမင္းႀကီး၏ အဂၢမေဟသီ သိရိမာေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီး၏ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ မင္းႀကီးသည္ မိဖုရားႏွင့္ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေဆာင္ အေယာင္ အေစာင့္အေရွာက္တို႔ကို ေပးကာ ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့သည္။ ဆယ္လ ျပည့္ေသာအခါ ဖြားျမင္ေတာ္မူ၍ သုမနမင္းသားဟု အမည္ ေပးေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္း ေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါတို႔၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့ သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ ဟူသမွ် တို႔၌ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အထူး အံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ ၾကသည္။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္ သုမနမင္းသားသည္ တေရြ႕ေရြ႕ႀကီးေျမာက္ အရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၀ဋံသိကာ အမည္ရွိေသာ မင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းကိုး ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး လြန္စြာေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ စႏၵေရႊနန္းေဆာင္၊ သုစႏၵေရႊနန္း ေဆာင္၊ ၀ဋံသေရႊနန္းေဆာင္ဟူေသာ နန္းမသံုး ေဆာင္တို႔၌ ၀ဋံသိကာမိဖုရား အမွဴးရွိေသာ ရံေရြေတာ္ သံုးသန္းေျခာက္သိန္းတို႔ႏွင့္တကြ နတ္တို႔တမွ် စည္းစိမ္ကို ခံစား စံစား ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ အႏုပမမင္းသားျဖစ္ခဲ့၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔ထီးနန္းအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနရာတြင္ ၀ဋံသိကာ မိဖုရားႀကီးမွ အႏုပမ မင္းသားကို ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းျပသည့္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း နတ္တို႔ ဆင္ယင္ေပးအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာတို႔ျဖင့္ ဆင္ယာဥ္ ကိုစီးကာေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သုမနမင္းသား ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေတာ္မူ ေၾကာင္းကို ေတြ႔ျမင္ သိရွိၾကားသိၾကေသာ လူေပါင္းကုေဋသံုးဆယ္တို႔သည္ အေလာင္းေတာ္ကို အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾက၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္အံ့ေသာ ေန႔တြင္ အေနာမနိဂံုးသူ အေနာမမည္ေသာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္းေတာတြင္းပင္ ေနခိုေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာတြင္ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အေ>ခအရံရဟန္းအေပါင္းတို႔ကို စြန္႔ခြါၿပီး တစ္ပါးတည္း မဟာေဗာဓိပင္ရွိရာ အရပ္သို႔ <ကေတာ္မူခဲ့သည္။ လမ္းခရီးအၾကား၌အႏုပမမည္ေသာ တကၠတြန္းသည္ လွဴဒါန္း အပ္ေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့ၿပီး ကံ့ေကာ္ေဗာဓိပင္အရင္း၌ျဖန္႔ခင္းလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အေတာင္းသံုးဆယ္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတ ပလ’င္ေတာ္ ေပၚေပါက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြထုိင္ေနေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ကာ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ ေတာ္မူခဲ့၍ ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ တစ္ဆက တည္းပင္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသÓဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳ Óဏ္တို႔ကို ရေတာ္မူခဲ့သည္။ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစ ၥ သမုပၸါဒ္ တရားကို အႏုလံု၊ ပဋိလံု အစုန္အဆန္အားျဖင့္ သံုးသပ္ ေတာ္မူၿပီး ၀ိပႆနာÓဏ္ကို ပြားမ်ားေတာ္ မူခဲ့၏။ ေနအ႐ုဏ္ တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အရဟတၱမဂ္Óဏ္ႏွင့္တကြ အသာဓာရဏ Óဏ္ေတာ္စေသာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ထိုးထြင္း သိျမင္ေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္အရဟတၱဖိုလ္ခ်မ္းသာျဖင့္ စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ဘုရားရွင္အေလာင္း ေတာ္ဘ၀ ေတာထြက္စဥ္က လိုက္ပါေတာထြက္ခဲ့ၾကေသာရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္တို႔ရွိရာ မဟာေဗာဓိပင္မွ တဆယ့္ ရွစ္ယူဇနာကြာေ၀းေသာ ေမခလၿမိဳ႕၊ ေမခလဥယ်ာဥ္သို႔ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ခဏခ်င္း <ကေတာ္ မူခဲ့သည္။ ရဟန္းကုေဋသံုးဆယ္တုိ႔သည္ ဘုရားရွင္အား ခရီးဦးႀကိဳဆိုၾက ကုန္လ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္၌ ေနထိုင္ၾကကာ ဘုရားရွင္ကို ဆည္းကပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္သည္ ဥယ်ာဥ္မွဴးကို ေစခိုင္းကာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ မိကြဲဖတူ ညီေတာ္သရဏ မင္းသားႏွင့္ ပုေရာ ဟိတ္ပုဏၰား၏သား ဘာ၀ိတတၳလုလင္တို႔ကို ေခၚေစေတာ္မူၿပီး ရဟန္းေတာ္ ကုေဋသံုးဆယ္ သရဏမင္းသား၊ ပုေရာဟိတ္သား ပုဏၰားလုလင္ တို႔ႏွင့္အတူ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာတို႔အား ဘုရားရွင္တို႔ ေဟာၾကားေတာ္ မူျမဲျဖစ္သည့္ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ ေဒသနာ ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ေဒသနာေတာ္၏ အဆံုး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔သည္ သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ေတာ္မူခဲ့ ၾကသည္။

ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

သုမနဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ တန္ခိုး အာႏုေဘာ္ ႀကီးမားေသာ အတုလနဂါးမင္းျဖစ္ေတာ္မူ၍ ေလာကသံုးပါး၌ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူၿပီဟု ၾကားသိ ခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ေဆြမ်ဳိးအေပါင္းျခံရံလ်က္ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ သုမနဘုရား ရွင္ႏွင့္တကြ အျခံအရံ ရဟန္းကုေဋ တစ္သိန္းတို႔အား နတ္၌ျဖစ္ေသာ တူရိယာမ်ဳိးတို႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ သကၠာရျပဳျခင္း၊ ဆြမ္းအေဖ်ာ္တို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္း၊ ရဟန္းေတာ္ တစ္ပါးတစ္ပါးအားတစ္စံုစီေသာ သကၤန္းလ်ာ ပုဆိုးတို႔ကို လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ျဖင့္ အသဒိသဒါန အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴေတာ္မူခဲ့သည္။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ထိုအတုလနဂါးမင္းကို ဤနဂါးမင္းသည္ ေနာင္လာမည့္ ဘဒၵကမၻာတြင္ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားျဖစ္ေတာ္မူလတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္ခံစကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ နဂါးမင္းသည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားကိုၾကားရေလလွ်င္ အလြန္႔အလြန္စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစ၍ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို တိုးတက္ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရန္ ျမဲျမံစြာေဆာက္တည္ခဲ့ ေလသည္။

သုမနဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာတပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္ သရဏမေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ဘာ၀ိတတၳမေထရ္တို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ အလုပ္ အေကြၽးရဟန္းကား ဥေဒနမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မအစံုတို႔သည္ အရွင္မ ေသာဏာေထရီႏွင့္ အရွင္မ ဥပေသာဏာ ေထရီတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ မဟာေဗာဓိပင္ကားကံ့ေကာ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ (အဂၢဥပ႒ာက) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာတို႔ကား ၀႐ုဏသူေဌးႏွင့္ သရဏသူေဌးတို႔ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ ၍(အဂၢဥပ႒ိကာ) ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽးဒါယိကာမတို႔သည္ စာလာႏွင့္ ဥပစာလာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၏။ သုမနဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ကိုးဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ေရႊတိုင္ႀကီးႏွင့္ တူေတာ္မူ၍ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းကို ထြန္းလင္း ေတာက္ပေသာ ကိုယ္ေတာ္ ေရာင္ျဖင့္ အထူးပင္ တင့္တယ္ သပၸါယ္ေတာ္ မူခဲ့သည္။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

ေမခလၿမိဳ႕ ေမခလဥယ်ာဥ္၌ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူေသာ သုမန ဘုရားရွင္၏ တရားပြဲသည္ ေရွးဦးစြာ ဓမၼာဘိသမယ တရားပြဲႀကီးျဖစ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ ႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ ၾကသည္။ တစ္ဖန္ သုမနဘုရား၏ သုနႏၵ၀တီၿမိဳ႕သရက္ပင္၏ အနီး၌ တိတိၳတို႔၏ မာန္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေတာ္မူျခင္းငွာ လြန္စြာဆန္းၾကယ္ အံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းေသာေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူလ်က္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔အား ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ဒုတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္သိန္း ကုန္ေသာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရားထူးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တစ္ဖန္ စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ လာခဲ့ၾကကုန္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ ဤစၾက၀ဠာေန နတ္လူျဗဟၼာ တို႔သည္ စုေ၀းမိၾကၿပီး ထိုအစုအေ၀း၌ နိေရာဓသမာပတ္ကုိ အဘယ္သို႔၀င္ စားသနည္း။ အဘယ္သို႔ နိေရာဓသမာပတ္ ေရာက္သူျဖစ္သနည္း။ နိေရာဓသမာပတ္မွ အဘယ္သို႔ ထသနည္း စသည္ျဖင့္ သံသယ၀င္ကာ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ သမၼဳတိ နတ္ျဖစ္ေသာ အရိႏၵမမင္းႏွင့္အတူ ေလာကသံုးပါး၏ ကိုးစားရာ သုမနဘုရားထံ ခ်ဥ္းကပ္ၾကကုန္၍ ေမးေလွ်ာက္ ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုအခါ သုမနဘုရားရွင္က ထိုျပႆနာကို ေျဖရွင္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲတြင္ ကုေဋကိုးေသာင္း ကုန္ေသာ နတ္လူျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾက ကုန္၏။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းမ်ား

သုမနဘုရားရွင္၏ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀း သံုးႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့၏။ သုမနဘုရားရွင္သည္ ေမခလၿမိဳ႕ကိုအမွီျပဳ၍ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ၀ါကြၽတ္ေသာ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ရဟႏၲာ ေပါင္း ကုေဋတစ္သိန္း တို႔ႏွင့္အတူပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤကား ေရွးဦးစြာေသာ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အခါတစ္ပါး၀ယ္ သကၤႆၿမိဳ႕၏ မနီးမေ၀း ေသာအရပ္ တစ္ယူဇနာ အတိုင္းအရွည္ရွိေသာ ေရႊေတာင္ထက္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ ေသာ အခါ အရိႏၵမမင္း ကို ျခံရံလ်က္ လာၾကကုန္ေသာ မင္းေယာက္်ား ကုေဋကိုးေသာင္းတို႔ကို တရားေဟာၾကား ဆံုးမေတာ္မူကာ ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းေတာ္ခ်ည္း ျဖစ္ေစကုန္၍ ထိုေန႔၌ပင္ ရဟႏၲာမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ သည္။ ထိုရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အစည္းအေ၀း၌ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းကား ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္အခါတစ္ပါး၀ယ္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးျမင္ျခင္းငွာ ဆည္းကပ္လာခဲ့၏။ ထိုအခါ၌ ကုေဋရွစ္ ေသာင္း ရဟႏၲာအေပါင္းတို႔၏ အလယ္တြင္ သီးတင္းသံုးကာ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျခင္း

သုမနဘုရားရွင္သည္ ကယ္တင္ထိုက္သူတို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူ၍ သစၥာေလးပါးတရားကို သိေစ ထိုက္သူတို႔ကို သိေစေတာ္မူကာ လမင္းႀကီးသည္ ကြယ္၀င္သြားသကဲ့သို႔ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။ သုမနဘုရားရွင္၏ အတူမရွိေသာ Óဏ္ေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ အတူမရွိေသာ ရတနာတို႔သည္လည္းေကာင္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလၿပီ။အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ တည္ျမဲေသာ အႏွစ္မရွိ။ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္ေလစြ။

ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူျခင္း

အျခံအရံအေက်ာ္အေစာကို ေဆာင္ေတာ္မူေသာ သုမနဘုရားရွင္သည္ အဂၤါရာမေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္၌ပင္ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္သည္ ေလးယူဇနာျမင့္ေတာ္မူခဲ့၏။သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္းေသာ အသမၻိႏၷ ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္အတြင္း၌ ဌာပနာ သြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေန လူအေပါင္းတို႔သည္ ရတနာခုနစ္ပါးျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။

မဂၤလဗုဒၶ၀င္

ေကာ႑ညဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ကမၻာကုန္ဆံုးၿပီးေနာက္ ကမၻာအသေခၤ်လြန္ခဲ့ၿပီ။ ဤဘဒၵကမၻာ မွ ျပန္၍ေရေသာ္ႏွစ္အသေခၤ် ႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းအထက္၌ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သာရ မ႑ကမၻာတြင္ ဆုတ္ကပ္ကာလအသက္တစ္သိန္းတမ္း၌ မဂၤလ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားေလးဆူပြင့္ေသာ ထိုသာရမ႑ကမၻာ၌ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ေရွးဦးစြာ ပြင့္ေသာ ဘုရားရွင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။

မဂၤလဘုရားအေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီျဖည့္ရာ ကာလ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ အသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာ တစ္သိန္း ျဖည့္ေတာ္မူၿပီးသည္၏ အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္ တို႔၏ ထံုးစံအရ တုသိတာ နတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္အမ်ားတို႔၏ဘုရားျဖစ္ရန္ ေတာင္းပန္မႈကို ၀န္ခံေတာ္မူ၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ဥတၱရ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဥတၱရမင္းႀကီး ထီးနန္း အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ကာ စိုးစံေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုမင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီမိဖုရားႀကီး ကား ဥတၱရာမည္ေသာ မိဖုရားႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ဥတၱရာ မိဖုရားႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းႀကာ တိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့၏။ မင္းႀကီးသည္ မိဖုရားႏွင့္ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားအတြက္ ႀကီးစြာေသာ အေဆာင္အေယာင္ အေစာင့္ အေရွာက္တို႔ျဖင့္ ထိန္းသိန္း ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည္။ ဆယ္လျပည့္ေျမာက္ေသာ အခါ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဖြားျမင္ေသာခဏ၌ နိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္ အျပင္ အေလာင္းေတာ္ဟူသမွ်တို႔၌ ျဖစ္ေပၚရသည့္ ဓမၼတာ အတုိင္း အထူးအံ့ၾသဖြယ္ရာ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

မယ္ေတာ္မွ ကိုယ္ေရာင္ထြက္ျခင္း

မဂၤလဘုရား အေလာင္းေတာ္ ကိုယ္၀န္ရွိခ်ိန္ကစ၍ မိဖုရားႀကီး၏ ကိုယ္ေရာင္သည္ ပတ္၀န္းက်င္ အေတာင္ရွစ္ဆယ္အတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔၏။ လေရာင္ ေနေရာင္မ်ားပင္ မလႊမ္းမိုးႏိုင္ေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္၏။ မိဖုရားႀကီးသည္ အျခား ေသာမီးေရာင္စသည္ကို အသံုးမျပဳရဘဲ မိမိ၏ကိုယ္မွ ထြက္ေသာ အေရာင္ျဖင့္ပင္ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ရံေရြေတာ္မတို႔၏ အျပဳအစုကို ခံကာ လွည့္လည္ က်က္စားသြားလာေနထိုင္ခဲ့၏။

ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္မဂၤလမင္းသားသည္ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ အေရာင္ အဆင္း တင့္တယ္ ျခင္း ရွိေသာ ယသ၀တီမိဖုရားႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ အလြန္ ႏွစ္သက္ ဖြယ္ေကာင္းေသာ သုစိမႏၲ ေရႊနန္းေဆာင္၊ အလြန္အသေရရွိေသာ သိရိမႏၲ ေရႊနန္း ေဆာင္၊ အလြန္ ေက်ာ္ ေစာလွေသာ ယသ၀ႏၲ ေရႊနန္း ေဆာင္တို႔၌ကေခ်သည္ အေပါင္း သံုးေသာင္း ျခံရံလ်က္ ႏွစ္ေပါင္းကိုးေသာင္းတို႔ပတ္လံုး နတ္စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာႏွင့္ တူေသာ မင္းစည္းစိမ္ ခ်မ္းသာကို ခံစားကာ ထီးနန္းစိုးအုပ္ မင္းလုပ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား၏ သားေတာ္မွာ သီလ၀မင္းသားျဖစ္၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသို႔မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားခဲ့ရာ ယသ၀တီမိဖုရားႀကီးမွ သားေတာ္ သီလ၀ မင္းသားကို ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟု ဆိုအပ္ေသာ နတ္တမန္ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူၿပီးေကာင္းစြာ တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ ပ႑ရမည္ေသာ အာဇာနည္ျမင္းေတာ္ကို စီးလ်က္ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳ ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုသို႔ အေလာင္းေတာ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳသည္ကို အတုလိုက္၍ သံုးကုေဋေသာ လူတို႔သည္လည္း လိုက္ပါရဟန္း ျပဳခဲ့ၾကေလသည္။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုသံုးကုေဋေသာ ရဟန္းတို႔ႏွင့္အတူ ရွစ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ျမတ္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ကဆုန္လျပည့္ ဘုရားျဖစ္ အံ့ေသာ ေန႔၌ ဥတၱရရြာသူ ဥတၱရာ သူေဌးသမီး လွဴဒါန္းေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္မူၿပီး ထိုအရပ္ရွိ အင္ၾကင္း ေတာမွာပင္ေနခိုေတာ္ မူခဲ့သည္။

ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း

အေလာင္းေတာ္သည္ အင္ၾကင္းေတာ၌ ေနခိုေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညေနခ်မ္းအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ တစ္ပါးတည္း ေဗာဓိမ႑ိဳင္သို႔ <ကေတာ္မူ၍ လမ္းခရီး၌ ဥတၱရတကၠတြန္းလွဴဒါန္းေသာ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တို႔ကို ခံယူေတာ္မူခဲ့သည္။ မဟာေဗာဓိကံ့ေကာ္ပင္သို႔ ေရာက္ေလေသာ္ ကံ့ေကာ္ပင္ ရင္း ၌ ျမက္ရွစ္ဆုပ္တုိ႔ကို ျဖန္႔ခင္းလိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္ နက္ ငါးဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္ ေပၚေတာ္မူ ခဲ့သည္။ ထိုအပရာဇိတ ပလ’င္ထက္၌ ထက္၀ယ္ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေန ေတာ္မူလ်က္ အဂၤါေလးပါးရွိေသာ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္ကာ ၀ိပႆနာ တရားကို အား ထုတ္ ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေန႔ ေနမ၀င္မီ မာရ္စစ္သည္ဗိုလ္ပါတို႔ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ညဥ့္ဦးယံ၌ ပုေဗၺနိ၀ါသ Óဏ္၊ သန္းေခါင္ယံ၌ ဒိဗၺစကၡဳÓဏ္ကို ရေတာ္မူၿပီးလွ်င္ မိုးေသာက္ယံ၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားကို အႏုလံုပဋိလံု အစုန္အဆန္သံုးသပ္ကာ ၀ိပႆနာကို ဆက္လက္ပြားမ်ား သည္ရွိေသာ္ ေနအ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ အာသ၀ကၡယ Óဏ္ေတာ္ကို ရေတာ္မူကာ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္သည္ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းျခင္း မရွိဘဲ ေန႔ေရာ ညဥ့္ပါ အခါခပ္သိမ္း စၾက၀ဠာတိုက္တစ္ေသာင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕၍ ထြန္းေတာက္ပေတာ္မူခဲ့၏။ ေရာင္ျခည္ေတာ္ သည္ အျခားဘုရားရွင္မ်ားထက္ ပိုမို၍ ထြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ပတ္၀န္းက်င္ရွိသမွ် သစ္ပင္၊ ေျမျပင္၊ ေတာေတာင္၊ သမုဒၵရာ၊ အိုးအိမ္တိုက္တာ အေဆာက္အအံုႏွင့္တကြ ထမင္းအိုး၊ ဟင္းအိုးစ သည္တို႔ကိုပင္ ေရႊျပားျဖင့္ ပတ္လႊမ္း၍ ထားသကဲ့သို႔ ၀င္း၀င္းေျပာင္ေျပာင္ ထြန္းလင္းေတာက္ပ၍ ေနခဲ့ၾကကုန္၏။ မဂၤလဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ သက္တမ္းမွာ အႏွစ္ ကိုးေသာင္းတမ္းျဖစ္၍ ထိုမွ် ေလာက္ေသာ ကာလအတြင္း အရာ၀တၳဳမွန္သမွ် ေရႊေသြးေရႊေရာင္ လႊမ္းမိုးေတာက္ ေျပာင္၍ ေနခဲ့သည္။ လ၊ ေန၊ နကၡတ္တာရာ စသည္တို႔၌ အေရာင္အလင္းဟူ၍ မရွိခဲ့။ ေနေရာင္မရွိသျဖင့္ ညဥ့္ႏွင့္ ေန႔ဟူေသာ အပိုင္းအျခားပင္ မထင္ေတာ့။ ဘုရားရွင္၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျဖင့္ ညေမွာင္ ကင္းေပ်ာက္ ေန႔အသြင္ သာ အျမဲေရာက္ခဲ့သည္။ ညခ်မ္း၌ ပြင့္ေလ့ရွိေသာ ပန္းမ်ား၊ နံနက္ေစာေစာ ျမည္တြန္ေလ့ရွိသည့္ ေက်းငွက္ သာရကာတို႔၏ အသံမ်ားကိုအမွတ္အသား ျပဳကာ ေန႔၊ ညဥ့္ဟု ပိုင္းျခားခဲ့ရေတာ့၏။ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ ျဖစ္စဥ္ ကာလကခရဒါဌိက ဘီလူးသည္ ပုဏၰားအသြင္ဖန္ဆင္း၍ အေလာင္း ေတာ္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ သားေတာ္ႏွင့္ သမီးေတာ္ ကိုေတာင္းရမ္းအလွဴခံခဲ့၏။ အေလာင္း ေတာ္သည္ ရႊင္လန္း၀မ္းေျမာက္စြာ မဟာပထ၀ီ ေျမႀကီးကို တုန္လႈပ္ေစသည့္တိုင္ သားေတာ္ႏွင့္ သမီးေတာ္ကို ေပးလွဴခဲ့သည္။ ဘီလူးသည္ အေလာင္း ေတာ္ျမတ္ ႐ႈစားေန ေတာ္မူစဥ္ပင္ သားေတာ္ႏွင့္သမီးေတာ္ကို ၀ါးစားခဲ့ေလသည္။ မီးေတာက္ မီးလွ်ံကဲ့သို႔ ရဲရဲေတာက္ေသြးအလွ်ံ၊ အန္ထြက္၍လာေသာ ဘီလူး၏ ပါးစပ္ကို ျမင္ရေသာ္လည္း ဆံျခည္ဖ်ားေလာက္မွ် စိတ္ႏွလံုးေတာ္ မသာ မယာ မျဖစ္ဘဲ သားေတာ္ သမီးေတာ္တို႔၏ ကိုယ္မွ ထြက္ေသာေသြး အလွ်ံမ်ား ေတာက္ပသည့္ နည္းတူ၊ ငါဘုရား ျဖစ္ေသာ အခါ ငါဘုရား၏ ကိုယ္ေတာ္မွ ေရာင္ျခည္ ေတာ္တို႔သည္ ထြက္ေစ ကုန္သတည္း ဟု ဆုေတာင္း မႈကို ျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဆုေတာင္း သည့္အတိုင္းပင္ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူသည့္ အခါ ဆုေတာင္းျပည့္ခဲ့ေလသည္။ မဂၤလျမတ္စြာ ဘုရားသည္ အေလာင္းေတာ္ ဘ၀က အျခားေကာင္းမႈ တစ္မ်ိဳး ရွိေတာ္မူခဲ့ေသးသည္။ တစ္ဆူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေစတီေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ရ၍ ရႊင္လန္း ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ ငါသည္ ဘုရားရွင္အတြက္ အသက္စြန္႔ျခင္းငွါ သင့္၏ဟု ၾကံစည္ၿပီးလွ်င္ အေလာင္းေတာ္၏ တစ္ကိုယ္လံုးကို ေထာပတ္ဆီဆြတ္ေသာ အ၀တ္ျဖင့္ ရစ္ပတ္၍ အဖိုးတစ္သိန္း တန္ ေရႊခြက္ကို ေထာပတ္ဆီျဖင့္ ျပည့္ေစၿပီးလွ်င္ ေရႊခြက္တြင္းရွိ မီးစာကို မီးၫွိ၍ ေခါင္းေပၚ၌ ရြက္ကာ အေလာင္း ေတာ္၏ ကိုယ္ကိုပါမီးၫွိၿပီး ေစတီေတာ္ျမတ္ကို လက္ယာရစ္ လွည့္၍ တစ္ညဥ့္ပတ္လံုး မီးပူေဇာ္ခဲ့၏။ အ႐ုဏ္ တက္သည့္တိုင္ အေလာင္းေတာ္၏ ေမြးညင္း တြင္းကိုမွ် အပူေငြ႕ မဟပ္ခဲ့။ ထိုေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးဆက္ကလည္း မဂၤလဘုရားရွင္၏ ပကတိကိုယ္ေရာင္ ေတာ္ကို စၾက၀ဠာ တိုက္တစ္ ေသာင္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႕၍ တည္ေစ ခဲ့သည္။

ဓမၼစၾကာတရားေဟာေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ ေလးဆယ့္ကိုးရက္စံေနေတာ္မူခဲ့၏။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္ျခင္းကို လက္ခံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ငါဘုရားသည္ အဘယ္သူတို႔အား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာရပါအံ့နည္းဟု ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ေတာထြက္စဥ္ အခါက အတုလိုက္၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းသံုးကုေဋ တို႔၏ မဂ္ဖိုလ္၏ ဥပနိႆယပစၥည္း အားႀကီး ေသာ အေၾကာင္းႏွင့္ျပည့္စံုမႈကို ျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုရဟန္းတို႔အား ေရွးဦးစြာ တရားေဟာေတာ့အံ့ဟု ၾကံစည္ေတာ္မူလ်က္ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကို ယူေဆာင္ေတာ္မူကာ မဟာေဗာဓိပင္မွ တစ္ဆယ့္ရွစ္ယူဇနာ ေ၀းကြာေသာ ထိုရဟန္းတို႔ ေနထိုင္ရာ သိရိ၀ၯုနၿမိဳ႕ သိရိ၀န ေတာအုပ္သို႔ ေကာင္းကင္ ခရီးျဖင့္ ခဏခ်င္း<ကသြားေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုရဟန္း သုံးကုေဋတို႔သည္ ဘုရားရွင္ <ကလာ ေတာ္မူသည္ကို ျမင္ၾကေလလွ်င္ ၾကည္ၫိုလွေသာ စိတ္ျဖင့္ ဘုရားရွင္ကို ခရီးဦးႀကိဳဆိုျခင္း၊ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကို လွမ္းယူျခင္း၊ ေနရာေတာ္ကို ခင္းက်င္းျခင္း၊ အ႐ိုအေသ ရွိခိုး၀တ္ျပဳျခင္းတို႔ကို ျပဳကာ ဘုရားရွင္ကို ျခံရံလ်က္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ရာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနခဲ့ၾက ကုန္၏။ ထုိအခါ ဘုရားရွင္သည္ ေရွးဘုရားတို႔ ေဟာၾကားေတာ္မူျမဲျဖစ္ေသာ ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန သုတ္ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုသို႔ ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္ မူေသာအခါ ရဟန္းေတာ္ သံုးကုေဋတို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ကုန္၍ နတ္လူျဗဟၼာ သတၱ၀ါကုေဋ တစ္သိန္း တို႔ကား သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္ ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကေလသည္။

ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္၌ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ သု႐ုစိပုဏၰားရြာ၌ သု႐ုစိမည္ေသာ ပုဏၰားျဖစ္ခဲ့၍ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကို တစ္ဖက္ကမ္းေရာက္ တတ္ေျမာက္ခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰားသည္ ဘုရားရွင္ထံခ်ဥ္းကပ္၍ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ကို ၾကားနာရေလလွ်င္ သရဏဂံု၌ တည္ခဲ့၏။ ဘုရားရွင္၌ ၾကည္ၫို လွသျဖင့္ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ ကုေဋ တစ္သိန္းေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔ကိုပါ ဆြမ္းဖိတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ အိမ္သို႔ျပန္ ေရာက္ေလလွ်င္ ငါသည္ ဤမွ်ေလာက္ေသာ ရဟန္းတို႔အား ယာဂုဆြမ္း၊ သကၤန္းလ်ာ အ၀တ္အထည္ တို႔ကိုလွဴဒါန္းျခင္းငွာ စြမ္းႏိုင္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ေနရာထိုင္ခင္းကား အဘယ္သို႔ ေဆာင္ရြက္ရပါ အံ့နည္းဟု ဆင္ျခင္စဥ္းစားေလေသာ္ သိၾကားမင္း၏ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ သည္ ပူေႏြးေသာ အျခင္းအရာကို ျဖစ္ေစခဲ့ သည္။ သိၾကားမင္းသည္ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ၏ ပူေႏြးေသာ အျခင္းအရာကို စူးစမ္း ဆင္ျခင္သည့္အခါ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰား၏ ဘုရားရွင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား အတြက္ မ႑ပ္ေဆာက္ရန္ စိတ္ပူပန္မႈကို သိခဲ့ေလသည္။ ထိုအခါ ကုသိုလ္ အဖို႔အစုကို ရယူရန္အတြက္ လက္သမားအသြင္ ဖန္ဆင္းကာ လက္နက္ ကိရိယာ တို႔ကို ဆြဲကိုင္ၿပီး အေလာင္းေတာ္ ပုဏၰား၏ ေရွ႕၌ ထင္ရွားစြာ ေပၚလာခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ပုဏၰားသည္ သိၾကားမင္းလက္သမားကို ျမင္ေလလွ်င္ ငါသည္ နက္ဖန္ဘုရားရွင္ႏွင့္ တကြ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ ရဟန္းတို႔ကို ဆြမ္းဖိတ္ထား၏။ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းတို႔အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္းကို အေမာင္ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ပါမည္ေလာဟု ေမးေလလွ်င္ သိၾကားမင္းလက္သမားက တန္ရာ တန္ရာ အဖိုးအခကို ရပါက ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ပါေၾကာင္း ျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သိၾကားမင္းသည္ အာႏုေဘာ္ျဖင့္ ဆန္းၾကယ္ ေကာင္းမြန္ေသာ မ႑ပ္ကို ေျမမွ ေပါက္ေစ ခဲ့ၿပီး အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰားအား မ႑ပ္ကိုလႊဲအပ္ေလေသာ္ အေလာင္းေတာ္သည္ မ႑ပ္ကို ၾကည့္ေနဆဲမွာပင္ အေလာင္းေတာ္၏ တစ္ကိုယ္လုံး၌ ငါးပါးေသာ ပီတိ ေတြ႕ထိကာ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။ အေလာင္း ေတာ္သု႐ုစိပုဏၰားက ဤမ႑ပ္ကို ေဆာက္လုပ္သူ လက္သမားသည္ လူသားမဟုတ္၊ သိၾကားမင္းသာျဖစ္ေခ်မည္။ ငါသည္ ဤသို႔သေဘာရွိေသာ မ႑ပ္၌ တစ္ရက္မွ်သာ အလွဴေပးျခင္းငွာ မသင့္ဟု ၾကံစည္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး ထိုမ႑ပ္၌ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား အထူးစီမံ ခ်က္ျပဳတ္အပ္ေသာ ႏြားႏို႔ ဆြမ္း ေသာက္ဖြယ္ အလွဴတို႔ကို ေန႔စဥ္ေပးလွဴခဲ့၏။ ခုနစ္ရက္ေျမာက္ေသာ ေန႔တြင္ သပိတ္ေတာ္ အားလံုးကို ေဆးအလို႔ငွာ ေထာပတ္၊ ဆီဦး၊ ပ်ားသကာတို႔ျဖင့္ ျပည့္ေစလ်က္ သကၤန္းသံုးထည္ ႏွင့္တကြ လွဴဒါန္းေတာ္မူခဲ့၏။ အငယ္ဆံုးရဟန္း ရရွိသည့္ သကၤန္းလ်ာသည္ပင္ အဖိုး တစ္သိန္းထိုက္တန္ခ့ဲ၏။ ထိုအခါ မဂၤလ ဘုရားရွင္သည္ ဤသု႐ုစိပုဏၰားသည္ ဤသို႔သေဘာ ရွိေသာ အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴ၏။ ဤမွ်ေသာ ကပ္ကမၻာကို လြန္သည္ရွိေသာ္ ဘဒၵကမၻာ၌ ေဂါတမအမည္ရွိေတာ္မူေသာ ဘုရား စင္စစ္ျဖစ္လတံ့ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္ သု႐ုစိပုဏၰား သည္ ဘုရားရွင္၏ ဗ်ာဒိတ္စကားၾကားရေသာ္ ရႊင္လန္း ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို မငဲ့မကြက္ရက္ရက္ ႀကီးစြန္႔ေတာ္မူ၍ မဂၤလဘုရားရွင္ အထံ ေတာ္၌ပင္ ရဟန္းျပဳခဲ့သည္။ သာသနာေတာ္တြင္ သမာပတ္ရွစ္ပါး၊အဘိညာဥ္ငါးပါးတို႔ကို ျဖစ္ေစလ်က္ အသက္ေတာ္အဆံုး၌ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ လားေရာက္ေတာ္မူ ခဲ့ေလသည္။

မဂၤလဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္၏(အဂၢသာ၀က)ျမတ္ေသာ တပည့္အစံုတို႔ကား အရွင္သုေဒ၀မေထရ္ႏွင့္ အရွင္ ဓမၼေသန မေထရ္တို႔ ျဖစ္ၾကကုန္ၿပီး အလုပ္အေကြၽးရဟန္းကား အရွင္ပါလိတမေထရ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရွင္မသီ၀လာ ေထရီႏွင့္ အရွင္မအေသာကာ ေထရီတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာတပည့္မအစံုတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္၍ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ကံ့ေကာ္ပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမတ္ေသာအလုပ္အေကြၽးဒါယကာ (အဂၢဥပ႒ာက) တို႔မွာ နႏၵသူေဌးႏွင့္ ၀ိသာခ သူေဌးတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္ၿပီး ျမတ္ေသာအလုပ္ အေကြၽး (အဂၢဥပ႒ိကာ)တို႔မွာ အႏုလာ ဒါယိကာမႏွင့္သုတနာ ဒါယိကာမတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္သည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ ျမင့္ေတာ္ မူ၍ကိုယ္ေတာ္မွထြက္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ တို႔သည္ကား တစ္ေသာင္းေသာ ေလာက ဓါတ္တိုင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၍ ထြက္<ကကြန္႔ျမဴးခဲ့ကုန္၏။

(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္၏ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ သတၱသတၱာဟ စံေန ေတာ္မူၿပီး အ႒မ သတၱာဟတြင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳစဥ္က အတုလိုက္ရဟန္းျပဳခဲ့ ၾကကုန္ေသာ သံုးကုေဋေသာရဟန္းတို႔ကို အမွဴးထား၍ ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန သုတ္ေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ)တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ သံုးကုေဋ ေသာ ရဟန္းတုိ႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ေရာက္ကုန္၍ နတ္လူေပါင္းကုေဋတစ္သိန္းတို႔သည္ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မဂၤလဘုရားရွင္၏ စိတၱမည္ေသာၿမိဳ႕ကို အမွီျပဳ၍ သီတင္းသံုးေတာ္ မူေနစဥ္ ထိုၿမိဳ႕တံခါး၀ရွိ စကားပင္ရင္း၌ ေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာကို ျပေတာ္မူလ်က္ တိတိၳတို႔၏ မာန္ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္သို႔ <ကကာ ပင္လယ္ ကသစ္ပင္ရင္း၌ ခင္းထားအပ္ေသာ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာထက္တြင္ သီတင္းသံုးကာ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ ဖူးေသာ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာတရားကို ေဟာေတာ္ မူခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ)တရား ပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲ၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ သစၥာေလးပါး တရားကိုသိၾကကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မဂၤလဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မမူမီ သုရဘိၿမိဳ႕၌ သုနႏၵမင္းႀကီးသည္ စၾကာရတနာ ေရာက္ေၾကာင္း က်င့္ တ္ေကာင္းတို႔ကို ျဖည့္က်င့္ျပည့္စံုျခင္းေၾကာင့္ စၾကာရတနာကို ရရွိခဲ့သည္။ မဂၤလဘုရား ရွင္ပြင့္ေတာ္မူေသာအခါ ထိုစၾကာရတနာသည္ တည္ေနရာမွ နိမ့္က်ဆုတ္နစ္ခဲ့သည္။ ထိုအေၾကာင္း ကို မင္းႀကီးသည္ စိတ္ႏွလံုးမသာမယာျဖင့္ ပုဏၰားပညာရွိတို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ရာ ပုဏၰားပညာရွိတို႔က အရွင္မင္းႀကီး...စၾကာရတနာဆုတ္နစ္ နိမ့္က်ျခင္းသည္ စၾကာမင္း အသက္ကုန္ခါနီးလွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ စၾကာမင္းရဟန္း အျဖစ္သို႔ ကပ္ေရာက္လွ်င္၊ သို႔မဟုတ္ ေလာက၌ ဘုရားရွင္မ်ားပြင့္လွ်င္ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ အရွင္မင္းႀကီးသည္ သက္ေတာ္ အလြန္ရွည္ မည္ျဖစ္၍ အရွင္မင္းႀကီး အသက္ကုန္မည့္ အေၾကာင္းလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ စင္စစ္ ေသာ္ကား မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ယခုအခါ ေလာက၌ ပြင့္ေတာ္မူလ်က္ ရွိပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ျပန္လည္ေလွ်ာက္ ထားခဲ့ၾက ေလသည္။ ထိုအခါ သုနႏၵ စၾကာမင္း သည္ ၎၏ အေ>ခအရံတို႔ႏွင့္တကြ ထိုစၾကာရတနာကို ဦးၫြတ္ရွိခိုးလ်က္ ငါသည္ အသင္စၾကာ ရတနာ၏ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္အားျဖင့္ မဂၤလဘုရားရွင္ကို အ႐ိုအေသျပဳပါဦးအံ့။ ထိုသို႔ ျပဳေနသည့္ အခ်ိန္အတြင္းမွာ အသင္ စၾကာရတနာသည္ မကြယ္မေပ်ာက္ပါလင့္ဦးဟု ေတာင္းပန္ခဲ့၏။ ထိုအခါ စၾကာရတနာ သည္ နဂိုတည္ျမဲေနရာ၌သာ တည္ေလ၏။ သုနႏၵစၾကာမင္းသည္ ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာစြာျဖင့္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ ယူဇနာ အျပည့္ရွိေသာ ပရိသတ္ျခံရံလ်က္မဂၤလ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ ကုေဋတစ္သိန္းကုန္ေသာ ရဟႏၲာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား အ၀တ္သကၤန္းတို႔ျဖင့္ ႀကီးက်ယ္ေသာ အလွဴႀကီးကို ေပးလွဴခဲ့၏။ ထိုအခါ သုနႏၵစၾကာမင္း အမွဴးရွိေသာ ထိုလူတို႔အား မဂၤလဘုရားရွင္ သည္ တရားေဟာေတာ္မူရာ တတိယအႀကိမ္ ေျမာက္ (ဓမၼာဘိ သမယ)တရား ပြဲႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ မွ်ေသာ ပရိသတ္တို႔သည္ ပဋိသမၻိဒါ Óဏ္ေလးပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကကုန္သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔အား ဧဟိ ဘိကၡဳ ေခၚေတာ္မူကာ ရဟန္းျပဳေပးေတာ္မူခဲ့သည္။

သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းေ၀းမ်ား

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ေမခလျပည္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ အဂၢသာ၀က အေလာင္းအလ်ာ သုေဒ၀လုလင္ႏွင့္ ဓမၼေသနလုလင္တို႔ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္း ျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ထိုအဂၢသာ၀ကႏွစ္ပါး ရဟႏၲာျဖစ္သည့္ တပို႔တြဲလျပည့္ ေန႔၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ ရဟန္းတို႔၏ အလယ္တြင္ သီတင္းသံုး ေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဤကားေရွးဦးစြာေသာ (သႏၷိပါတ) သံဃာ့ အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့၏။ တစ္ဖန္ ဥတၱရအမည္ရွိေသာ ဥယ်ာဥ္ႀကီး အတြင္း ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္တို႔၏ အစည္းအေ၀း၌ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကကုန္ေသာ ကုေဋတစ္ေထာင္ေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ျပန္၏။ ထို(သႏၷိပါတ) သံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီးကားႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုနႏၵစၾကာမင္း ရဟန္းအမွဴးရွိေသာ ရဟန္းေတာ္ ကုေဋကိုးဆယ္တို႔၏ အလယ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့ ျပန္သည္။ ထို(သႏၷိပါတ)သံဃာ့အစည္းအေ၀းႀကီးကား သံုးႀကိမ္ ေျမာက္ အစည္းအေ၀းႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္း

မဂၤလဘုရားရွင္သည္ အႏွစ္ကိုးေသာင္းကာလပတ္လံုး တည္ေနေတာ္ မူလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္း တို႔ကိုကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ သမုဒၵရာ၌ လႈိင္းတံပိုးတို႔ကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ကုန္သကဲ့သို႔ ထို႔အတူပင္ ထိုဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကတို႔ကို ေရတြက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ ခဲ့ကုန္။ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္သည္ ပြင့္လင္းစည္ပင္ခဲ့၏။ ထိုသာသနာေတာ္ တည္ေနသမွ် ကာလပတ္လုံး ဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကတို႔သည္ ကိေလသာႏွင့္တကြ ေသျခင္းသည္ မရွိခဲ့ ပါေခ်။ မ်ားေသာအျခံအရံ အေက်ာ္အေစာ ရွိေတာ္မူသည့္ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္တရား တည္းဟူေသာ ဆီမီးတိုင္ကို ၫိွထြန္းေတာ္မူခဲ့ၿပီး၍ သတၱ၀ါအေပါင္းကို ကယ္တင္ေတာ္ မူခဲ့ၿပီးလွ်င္ေတာက္ေလာင္ၿပီး မီးပံုႀကိးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ၀င္သြားေသာ ေနမင္းႀကီးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း ၿငိမ္းေအးျခင္းသို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။

ေစတီေတာ္တည္ထား ကိုးကြယ္ျခင္း

မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ မဂၤလဘုရားရွင္သည္ ၀ႆရ မည္ေသာ ဥယ်ာဥ္၌ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူခဲ့ ၏။ထိုဥယ်ာဥ္၌ပင္ ဘုရားရွင္၏ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္၏ အျမင့္သည္ ယူဇနာ သံုးဆယ္ရွိေတာ္မူခဲ့၏။ သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ၊ တစ္ခဲတည္းေသာ(အသမၻိႏၷ) ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီ ေတာ္ႀကီးအတြင္း၌ ဌာပနာသြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္း၌ ေနကုန္ေသာလူတို႔သည္ အညီအၫြတ္လာၾကကုန္၍ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ၿပီးဆံုး ေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။