ေ႐ႊမုေ႒ာမဟာေစတီေတာ္ၾကီး၏ သမိုင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ (ပုသိမ္)

ေ႐ႊမုေ႒ာ မဟာေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးသည္ ဘုရား႐ွင္ကိုယ္ေတာ္ ျမတ္ၾကီး၏ သရီွရေမြေတာ္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အထူးထူး အျပားျပား မ်ားေျမာင္လွေသာ အဖိုးတန္ ရတနာတို႔ျဖင့္ ဌာပနာ၍ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၂၀၀၀ - ေက်ာ္က စတင္တည္ထား ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။
    ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၂၈၉- ခုႏွစ္ တြင္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းၾကီးက ေ႐ႊအာဏာအမည္ေတာ္ျဖင့္ စတင္တည္ထား ကိုးကြယ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
    အထက္ျမန္မာျပည္ပုဂံျမိဳ႕ (ေပါကၠံရာမျပည့္႐ွင္) အေလာင္းစည္သူ မင္းသည္ ျဖိဳၾကြင္းသကၠရာဇ္ (၄၅၇) ခုႏွစ္၌ ထူပါ႐ံု ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္ ခ်ီေစလ်က္၊ တိုးျမွင့္တည္ထား ကိုးကြယ္ေတာ္မူျပန္သည္။
    ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၆၀၀-ျပည့္ႏွစ္၌၊ ပုသိမ္-၃၂ ျမိဳ႕ကို အစိုးရေသာ သမုဒၵေဃာသ ႏွင့္ ဥမၼာဒႏၲီတို႔က ေ႐ႊမုေ႒ာ ဟူေသာ အမည္ေတာ္ျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ထားခဲ့ရာ ယေန႔ထိ ထိုအမည္ေတာ္ျဖင့္ ထင္႐ွားလ်က္ ႐ွိပါသည္။
    ဤေနာက္တြင္ စစ္ကိုင္းဘုရင္မည္ေသာ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားသည္ လည္းေကာင္း မင္းတုန္းမင္း၏ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းသည္လည္းေကာင္း ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္းတရား သည္လည္းေကာင္း၊ ထီးေတာ္လွဴျခင္း၊ ေ႐ႊလံုး ေတာ္ျပည့္ ကပ္လွဴျခင္းႏွင့္၊ အျခားပူေဇာ္သကၠာ ျပဳျခင္းတည္းဟူေသာ ေကာင္းမႈေတာ္တို႔ကို အဆက္ဆက္ ျပဳေတာ္ မူခဲ့ၾကသည့္အျပင္ ပုသိမ္ျမိဳ႕ကို ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ၾကကုန္ေသာ ျမိဳ႕၀င္မင္း တို႔သည္လည္းေကာင္း ေစတီေတာ္ ၾကီးအား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကေလသည္။ 

ဒုတိယ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ အေရးေတာ္ပံုေခတ္ ျဖစ္ေသာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၂၅- ခုႏွစ္အတြင္း ျဗိတိသွ်တို႔ ဤပုသိမ္ျမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ေနာက္ပိုင္း၌ ျဗိတိသွ်အစိုးရ ခန္႔စစ္ကဲေတာ္ မင္း တို႔သည္လည္းေကာင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမိဳ႕မိျမိဳ႕ဖတို႔ သည္လည္း ေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ပူေဇာ္သကၠာ အမႈတို႔ျဖင့္ အဆက္ဆက္ ထိန္း သိမ္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၆ ခုႏွစ္ တြင္ယေန႔ တည္႐ွိေတာ္မူသည့္ အတိုင္းျဖစ္ေသာေျမမွ ခရားသီး အဆံုးအထိ ၇၇-ေတာင္၊ ထီးအရပ္ ၂၅-ေတာင္၊ ႏွစ္ရပ္ေပါင္းသံေတာင္ ၁၀၂-ေတာင္၊ လံုးပတ္ေတာ္ ၂၀၇-ေတာင္ႏွင့္ ဖိနပ္ေတာ္ ၂၇၂-ေတာင္ အသီးသီး႐ွိကုန္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္ လံုးဝန္းပမာဏေတာ္ကို ေဆာင္ေစလ်က္၊ စိန္ဖူးေတာ္ ေ႐ႊထီးေတာ္ ေငြထီးေတာ္ အျပင္၊ ရတနာ အေပါင္းတို႔ျဖင့္စီျခယ္ အပ္ေသာ ေ႐ႊသားငွက္ျမတ္နားေတာ္ တို႔ျဖင့္ ခမ္းနား ထယ္ဝါ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ တိုးျမွင့္တည္ထား ခဲ့ႏိုင္ၾကေလသည္။  

ထီးေတာ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းလဲတပ္ဆင္မွဳေၾကာင့္ ယခုအခါ ေစတီေတာ္ျမတ္၏ ဥာဏ္ေတာ္မွာ (၄၆.၆) မီတာ (၁၅၂ ေပခန္႔) ရွိလာ ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ေစတီေတာ္ျမတ္မ်ား၏ ပံုသ႑ာန္မွာ ရွင္သမုဒၵ ေဃာသ ေခတ္မွစ၍ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ ထီးေတာ္၏ အေပၚဆံုးအဆင့္ကို ေရႊအေလးခ်ိန္ (၆.၃) ကီလိုဂရမ္ (၃ပိႆာ ၉၃ က်ပ္သားခန္႕) ျဖင့္လည္းေကာင္း အလယ္ဆင့္ကို ေငြစင္ျဖင့္လည္း ေကာင္း ေအာက္ဆင့္ကို ေရႊပါးလႊာျဖင့္ လည္းေကာင္း အုပ္ထားျပီး စိန္ (၈၂၉) လံုး၊ ပတၱျမား (၈၄၃) လံုး ႏွင့္ အဖိုးတန္ေက်ာက္မ်က္ရတနာ (၁၅၈၈) လံုးတို႕ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားပါသည္။