ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ား

ေရႊဘိုၿမိဳ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကား အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေမြးရပ္ဇာတိျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေလာင္းမင္းတရားႀကီးမွစ၍ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ မင္းသံုးပါး စိုးစံခဲ့ရာ ေနျပည္ေတာ္ျဖစ္သည့္အခ်ိန္က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေကာင္းစားခဲ႕ေသာဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုး ကိုးကြယ္စရာ ေပါမ်ားခဲ့ပါသည္။

၁။လမ္းလည္ဘုရား

၂။ဇမၺဴဆီမီးဘုရား

၃။ေရႊတန္ဆာဘုရား

၄။ေရႊျခေသၤ့ဘုရား

၅။ေနရဗန္ဘုရား

၆။ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား

၇။ေရႊကူႀကီးဘုရား

၈။သက္ေတာ္ရွည္သက္ေတာ္ရ

၉။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရား

၁၀။ေရႊသိမ္ေတာ္ဘုရား

၁၁။ေရႊခ်က္က် ( ေရႊခ်က္သို )

၁၂။ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား

၁၃။ေမာ္ေဓာျမင္သာေစတီေတာ္ဘုရား

၁၄။ပခမ္းဘုရား

၁၅။ေလာကမာရဇိန္

၁၆။ေရႊၾကက္ေတာင္ဘုရား

၁၇။စိန္ဘုရား

၁၈။ဗိုလ္ေမာင္ဘုရား

၁၉။ခ်မ္းသာႀကီး ခ်မ္းသာရ ဘုရား

၂၀။ကုန္းေဘာင္ဦးထိပ္ဘုရား

၂၁။ေအာင္ေျမဘုရား

၂၂။ေရႊလင္းပင္ဘုရား

၂၃။နိဗၺာန္ဆိပ္ဦးဘုရား – တို႕ျဖစ္ပါသည္။

၁။ လမ္းလည္ဘုရား။   ။ဤဘုရားမွာ ေရွးေဟာင္းဘုရားမဟုတ္ပါ။ ဦးတိုက္ အမည္ရွိေသာ ဒကာတစ္ဦးမွ တည္ထား၍ ပထမ ဦးတိုက္ဘုရားဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အရပ္မွ ၀ိုင္း၀န္းပါ၀င္ တိုးခ်ဲ႕ ကုသိုလ္ျပဳၾကၿပီး လမ္းသံုးဖက္ရံေနေသာေၾကာင့္ လမ္းလည္ဘုရားဟူ၍ ေခၚေ၀ၚ လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။

၂။ဇမၺဴဆီမီးဘုရား။        ။အေလာင္းမင္းတရားႀကီး ဦးေအာင္ေဇယ်၏ မိဘုရားေခါင္ႀကီး ခင္ယြန္းစံ၏ မိဘမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဦးၿဖိဳးျမ မယ္ပေလာင္ တို႕တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္။ အမတ္ႀကီး လက္၀ဲသုႏၵရ ေရးသားေသာ နာမည္ေက်ာ္ မဲဇာေတာင္ေျခရတုပါ “ဘိုးေတာ္ေကာင္းမႈ၊ တည္ထားျပဳသည္၊ ဇမၺဴဆီမီး၊ ေျခာက္ေရာင္ညီးမွ်၊ ကူႀကီးသခင္၊ ေရႊလင္းပင္ႏွင့္ ေရႊျခေသၤ့ေမြ စ၍ ေရေသာ္၊ ေရႊေစတီႀကီး၊ အသီးသီးတည့္” ဟူေသာ စာပိုဒ္မွ ေစတီငါးဆူအနက္ ပထမဆံုးေစတီျဖစ္ပါသည္။ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ ဆင္ျဖဴရွင္ လက္ထက္ ေရးသားေသာ ရတုျဖစ္၍ ဘိုးေတာ္ေကာင္းမႈ ဆိုသည္မွာ ဘိုးေတာ္ေတာ္စပ္သူ ဦးၿဖိဳးျမကို ရည္ညႊန္ေၾကာင္းေလ့လာရပါသည္။

၃။ေရႊတန္ဆာဘုရား။     ။ဆင္းတုေတာ္ကိန္း၀ပ္စံပယ္ရာ လိုဏ္ဂူေတာ္ႏွင့္တကြ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဂူပုထိုးျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္ေျခတြင္ ေလးေထာင့္သဏၭာန္ ကုလားေက်ာင္းခံၿပီးမွ ေစတီထပ္္ဆင့္တည္ထားျခင္းျဖစ္၍ ဖိနပ္ေတာ္မွ ထီးခ်ရားသီးအထိ ဉာဏ္ေတာ္မွာ ၄၂ေတာင္ ျမင့္ပါသည္။ ဘုရားဒါယကာမွာ အေလာင္းစည္သူမင္းျဖစ္သည္။ ေရႊတန္ဆာဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မွာ ဉာဏ္ေတာ္မွာ ႏွစ္ေထာင့္တစ္ထြာရွိၿပီးလွ်င္ တစ္မူထူးျခားေသာ သဏၭာန္ေတာ္ရွိပါသည္။ တပ္ဆင္ပူေဇာ္ထားေသာ စလြယ္ေတာ္ႀကီး ပယ္ရွားၿပီး အနီးကပ္ဖူးေျမာ္ပါက မင္းသားမ်ား ၀တ္္ဆင္သကဲ့သို႕ ထိုင္မသိမ္းအကၤ်ီႏွင့္တကြ တံေတာင္စည္း လက္ၾကပ္မ်ားျဖင့္ ပီပီသသ ထုလုပ္ထားေၾကာင္း ဖူးျမင္ရပါသည္။

၄။ေရႊျခေသၤ့ဘုရား။       ။ ေရွးေဟာင္းေစတီတစ္ဆူျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားဒါယကာမွာ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေဘးေတာ္စပ္သူ ဦးဘိုးမင္း တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ ေစတီျဖစ္သည္။ဘုရားရွင္၏ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္ဌာပနာထားေၾကာင္း သိမွတ္ရပါသည္။ေစတီမွာ ဉာဏ္ေတာ္မွာ မျမင့္မားလွပါ။ ဖိနပ္ေတာ္မွ ထီေတာ္အထိ ၂၄ ေတာင္မွ်သာ ရွိပါသည္။

၅။ေနရဗန္ဘုရား။         ။ေနရဗန္ဘုရား၏တည္ေနရာမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ယြန္ယြန္းတြင္ ရွိပါသည္။ ေအာက္ေျခဖိနပ္ေတာ္မွ ထီးေတာ္အထိ ဉာဏ္ေတာ္ ၃၆ ေတာင္ ႏွင့္ ၉ လက္မရွိပါသည္။ သကၠရာဇ္ ( ၅၇၃ ) ခုႏွစ္တြင္ ေပါကၠံျပည္၏ မင္းငါးဆယ့္တစ္ဆက္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ ေဇယ်သိခၤနန္းေတာင္းမ်ားမင္း က မင္းေလာင္းေပၚမည္ဟု အတိတ္သေဘာင္ေပၚလာ၍ ယၾတာႀကီးေခ်သည့္အေနျဖင့္ ဤ မုဆိုးဖို အရပ္တြင္ မုဒ္ငါးခုပါရွိသည့္ ဘုရားကိုတည္ခဲ့ပါသည္။

ဤဘုရားတြင္ ယၾတာေခ်ရန္ လာေရာက္၍ ေနရဖန္မ်ားသျဖင့္ “ ေနရဘန္” ဟုေခၚတြင္ေၾကာင္း၊ ကာလေရြ႕ေလ်ာ၍ ေနရဗန္ဟု ေျပာင္းလဲေခၚတြင္သြားေၾကာင္းလည္း ေလ့လာခဲ့ရပါသည္။

တခ်ိဳ႕ကမူ ေနရပ္ကိုျပန္ျခင္းကို အစဲြျပဳ၍ ေနရပ္ျပန္ ဘုရား၊ ေနာင္အခါ ေနရဗန္ဟု ၎ ေခၚတြင္သည္ဟု ဆိုျပန္ပါသည္။

ပုဂံေခတ္ အသံထြက္စနစ္အတိုင္း ယူဆေသာ္ နိဗၺာန္ဘုရားဟု ေခၚတြင္သည္သာျဖစ္ေပမည္။

၆။ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား။                   ။ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေနာက္ ဆိပ္ခြန္လမ္းအထြက္တြင္တည္ရွိၿပီး အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ေယာကၼ ဦးၿဖိဳးျမ-မယ္ပေလာင္တို႕တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ ေရွးေဟာင္းေစတီတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ေထာင့္ေလးေထာင့္ရွိ ေစတီရံေလးဆူ၏ အလယ္တည့္တည့္၌ ဉာဏ္ေတာ္ငါးေပရွိ သစ္သားကို ေရႊပိန္းခ်ၿပီး တည္ထားေသာ ဘုရားျဖစ္သည္။

ရုပ္ပြားေတာ္၏ထူးျခားခ်က္မွာ တင္ပလႅင္ေခြထားၿပီး ရင္ခြင္၌ပိုက္ထားေသာ ဘယ္ဘက္လက္ေခ်ာင္းေတာ္မွာ ေျခာက္ေခ်ာင္းပါရွိၿပီး ညာဘက္လက္ေခ်ာင္းေတာ္မွာ ငါးေခ်ာင္းပါရွိပါသည္။

၇။ေရႊကူႀကီးဘုရား။       ။အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ မင္းညိဳစံႏွင့္ ေစာညိမ္းဦးတို႕ တည္ထားကိုးကြယ္ေသာဘုရားျဖစ္သည္။ မဲဇာေတာင္ေျခရတုပါ “ကူႀကီးသခင္” ပင္တည္း။

၈။သက္ေတာ္ရွည္သက္ေတာ္ရ။            ။ ေရႊဘိုၿမိဳ႕လယ္ရွိ ေရႊတန္ဆာဘုရား၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိေသာ ေရွးေဟာင္းဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။

၉။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရား။             ။ေရႊေပၚကၽြန္းဘုရားမွာ ႏွစ္ဆူရွိပါသည္။ တစ္္ဆူမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ ေစ်း အေရွတည့္တည့္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ ေရွးေဟာင္းဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေသာ္လည္း မူလ ဒါယကာ၏ အမည္ကို မသိရပါ။ ဒုတိယတစ္ဆူမွာ ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေျမာက္အရပ္ရွိ ၿမိဳ႕ျပင္၌တည္ထားေသာ ကန္တြင္းေရႊေပၚကၽြန္းဘုရားျဖစ္သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၂၂ တြင္ နန္းတက္ေသာ ေနာင္ေတာ္ႀကီးမင္း ( အေလာင္းမင္းတရား၏သားေတာ္ႀကီး၊ ငယ္မည္ ေမာင္ေလာက္ ) တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ႕ေသာ ေစတီျဖစ္သည္။

ပင္မေစတီႀကီး၏ ေထာင့္ေလးေထာင့္၌ ေနာင္ေတာ္ႀကီးမင္း ၏ မိဘုရားေလးပါး၏ ကုသိုလ္ ေစတီရံေလးဆူကိုလည္းျမင္ေတြ႕ဖူးေျမာ္ႏိုင္သည္။

၁၀။ေရႊသိမ္ေတာ္ဘုရား။           ။ပုဂံနရပတိစည္သူမင္းႀကီး၏ ကုသိုလ္ ဉာဏ္ေတာ္ ၄၉ေတာင္ႏွင့္ ၉လက္မ အျမင့္ ရွိေသာ ဘုရားျဖစ္သည္။ေရွးကာလက ရဟႏာၱအရွင္မ်ားကံႀကီးကံငယ္ ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ ဘုရားတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ယခုလက္ရွိ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာ ေခါင္းေလာင္းႀကီးႏွစ္ခုေပၚတြင္ ပုဂံနရပတိစည္သူမင္းႀကီး၏ ကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္းသမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား ရွာေဖြေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။

ေရႊသိမ္ေတာ္ေစတီ၏ထူးျခားခ်က္မွာ တံတိုင္းသံုးထပ္ ပတ္ရံလ်က္ရွိျခင္းျဖစ္သည္။

၁၁။ေရႊခ်က္က် ( ေရႊခ်က္သို )။            ။ အေလာင္မင္းတရားႀကီး၏ ဇာတိခ်က္ေၾကြေမြးရပ္ေျမ၏ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္  ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၁၅ခုႏွစ္ တြင္ ရတနာသိဃၤၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ အတူ ခုႏွစ္ဌာနတစ္ၿပိဳင္တည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာအရာမ်ားထဲမွတစ္ခုျဖစ္သည္။ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ေပ ၆၉ေတာင္ ရွိ၍ ထိုေခတ္အခါက ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ဆံုးေစတီတစ္ဆူျဖစ္သည္။

ယေန႕ ေရႊခ်က္သိုေစတီသို႕ ဖူးေျမာ္ရန္ သြားေရာက္ပါလွ်င္ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး တစ္ေန႕တည္းတည္ေဆာက္ေသာ ခုႏွစ္ဌာနအနက္ ႏွစ္ဌာနကို တစ္ေနရာတည္း ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ ၎ႏွစ္ဌာနမွ (၁) ေရႊခ်က္သိုေစတီ (၂) ပဟိုေခါင္းေလာင္းတို႕ျဖစ္ပါသည္။ ပဟိုရ္ေခါင္းေလာင္းေတာ္မွာ ေစတီ၏ အေရွ႕ေတာင္ယြန္းယြန္း၌ရွိေသာ စည္ေတာ္စင္ဟု ေက်ာက္ျပားကပ္ထားေသာ စင္ျမင့္ႀကီးေပၚသို႕ တက္ေရာက္သြားလွ်င္ ေတြ႕ရပါမည္။

ၿမိဳ႕နန္းတည္စဦးက အခ်ိန္နာရီကို ေလွ်ာက္ထားရန္ ပဟိုရ္စင္တစ္ဌာန ထည့္သြင္းတည္လုပ္ခဲ့၍ ယင္းပဟိုရ္စင္ျမင့္ႀကီးေပၚ၌ ပဟိုရ္ေခါင္းေလာင္းႀကီးသည္ ပဟိုရ္စည္ႀကီးႏွင့္ အတူ တြဲလ်က္တည္ရွိခဲ့သည္။

ယင္း၏ အတိုင္းအတာမွာ အေစာက္ ၃ေပ၊ ၃လက္မ ၊ လံုးပတ္၆ေပ ႏွင့္ ၁၁လက္မ၊ဒု ၃လက္မတိတိရွိပါသည္။

၁၂။ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား။                   ။ေရႊဘိုၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေျမာက္ယြန္ယြန္း၌ ေမာေဓာျမင္သာေစတီ အနီး တြင္တည္ရွိသည္။ နရပတိစည္သူမင္းႀကီး ေဖာင္စၾကာျဖင့္ တိုင္းခြင္လွည့္လည္ေရာက္ရွိခ်ိန္က ေဖာင္ေတာ္ဆိုက္ရာအရပ္၏ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္တည္ထားခဲ့ေၾကာင္းအဆိုရွိသည္မွ တစ္ပါး ဒါယကာကို ခိုင္လံုစြာ မသိရပါ။

၁၃။ပခမ္းဘုရား(ေရႊဘံုသာ)။               ။ေရႊဘိုၿမိိဳ႕၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္အရပ္၌ ပထမ မင္းေခါင္ သည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ အေတာင္ ၇၀ႏွင့္၉လက္မရွိပါေသာ ပခမ္းဘုရာကို တည္ထားခဲ့ပါသည္။သိုေသာ္ ပခန္းမင္းႀကီး ဦးေႏွာင္းက ထပ္ဆင့္ျပင္ဆင္ေသာေၾကာင့္ မူလဘြဲ႕အမည္ “ေရႊဘံုသာ” ေပ်ာက္ၿပီး ပခန္းဘုရားဟုသာေခၚတြင္ေနပါသည္။

ေရွးအခါက ယင္းဘုရားပြဲေတာ္၌ ဒံုးလႊတ္ေလ႕ရွိေသာေၾကာင့္ ဒံုးဘုရားႀကီးဟုလည္း တစ္မ်ိဳး ေခၚၾကပါေသးသည္။

 

၁၄။ေလာကမာရဇိန္။     ။ဤဘြဲ႕ေတာ္ျဖင့္ ယေန႕လက္ရွိ ေရႊဘိုၿမိဳ႕တြင္ ဘုရားႏွစ္ဆူ ရွိသည္။ မူလရွိႏွင့္ ၿပီးေသာေလာကမာရဇိန္ဘုရားသည္ အေနာက္ေစ်းရပ္၌ တည္ရွိၿပီး ယင္းကို အေရွ႕ေလာကမာရဇိန္ (သံုးဆူကုန္းဘုရား ) ဟု ေခၚပါသည္။ၿမိဳ႕၏ အေနာက္အစြန္တြင္ ႏွစ္မ်ား မၾကာမီက တည္ထားေသာ ေလာကမာရဇိန္ဘုရားကိုကား အေနာက္ ေလာကမာရဇိန္ဟု ခြဲျခားေခၚေ၀ၚၾကပါ